જેમ જેમ બાળકો મોટા થાય છે તેમ તેમ તેઓ ઘણી નવી વસ્તુઓ શીખે છે. બાળકોની આવી ઘણી પ્રવૃત્તિઓ છે જે માતાપિતાને ચિંતિત કરે છે. આવી જ એક આદત છે બાળકનું માથું પટકવાની.
ક્યારેક ગુસ્સામાં અને ક્યારેક આનંદમાં, બાળકો જાણીજોઈને નરમ અથવા સખત સપાટી પર માથું પટકાવાનું શરૂ કરે છે.
આ વર્તન જોઈને માતા-પિતા ઘણીવાર ડરી જાય છે, પરંતુ ગભરાવાની જરૂર નથી. જોકે, માતા-પિતા તરીકે ડરવું સ્વાભાવિક છે કારણ કે માથું પટકવાની આ આદતથી બાળકને માથામાં ઈજા પણ થઈ શકે છે. જ્યારે બાળક આવું કામ કરે છે ત્યારે તેના મનમાં અનેક સવાલો આવે છે કે બાળકો આવું કેમ કરે છે?
જો કે, અમે તમને જણાવી દઈએ કે બાળકોમાં હેડ બેગિંગ એટલે કે માથું પાટકાવું એ ખૂબ જ સામાન્ય બાબત છે, પરંતુ તેની પાછળ ઘણા કારણો હોઈ શકે છે. ચાલો આપણે જાણીએ?
રાહત મેળવવા માટે
બાળકોનું માથું પટકાવાનું કારણ કાઈનેસ્થેટિક ડ્રાઈવ હોવાનું કહેવાય છે. આનો અર્થ એ છે કે જ્યારે બાળક ગર્ભમાં હોય ત્યારે પણ ગર્ભાશયમાં સતત હલનચલન થાય છે, તેમને આ હિલચાલ ખૂબ જ શાંત લાગે છે, તેથી જ્યારે તમે તેમને હલાવો છો, ત્યારે તેઓ ઝડપથી સૂઈ જાય છે. એ જ રીતે બાળકોને પણ ઝૂલવાની કે સરકવાની મજા આવે છે.
ઊંઘને કારણે
ઘણા બાળકો જ્યારે ઊંઘે છે ત્યારે ચીડિયા થઈ જાય છે, તેથી તેઓ સૂવા માટે અથવા પોતાને આરામ આપવા માટે માથું ટેકવે છે. વાસ્તવમાં, જે બાળકોને સૂતી વખતે ઝૂલવાની ટેવ હોય છે, તેઓ માથું પટકવામાં આનંદ અનુભવે છે. તેથી જ તેઓ આવું કરે છે.
ગુસ્સાને કારણે
બાળકનું માથું પટકવા પાછળ ગુસ્સો પણ એક કારણ હોઈ શકે છે. જે બાળકો હજુ બોલતા શીખ્યા નથી તેઓ વધુ માથું પટકાવે છે. આવી સ્થિતિમાં તેઓ પોતાનો ગુસ્સો વ્યક્ત કરવા માટે આ પદ્ધતિ અપનાવે છે.
વિરોધ માટે
જ્યારે બાળકો તરફ તમારું ધ્યાન ન જાય, ત્યારે તેઓ માથું પટકવા લાગે છે અથવા ક્રોધાવેશ ફેંકવાનું શરૂ કરે છે. જે બાળકો આવું કરે છે તેમના પર વધુ ધ્યાન આપવાની જરૂર છે કારણ કે તમારું ધ્યાન ખેંચવા માટે તેઓ પોતાને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે.
વિકાસલક્ષી સમસ્યા
માથું ટેકવવાની આદત એ ઓટીસ્ટીક વલણ ધરાવતા બાળકોનું લક્ષણ છે. તેમને અન્ય વિકાસલક્ષી સમસ્યાઓ પણ હોઈ શકે છે.
કઈ ઉંમરે આ આદત સામાન્ય છે
આ આદત 9 મહિનાની ઉંમરના બાળકોમાં જોવા મળે છે, જે 4 વર્ષની ઉંમરે તેની જાતે જ દૂર થઈ જાય છે. જો કે, 5 ટકા કેસમાં આ આદત 5 વર્ષ સુધીના બાળકોમાં પણ જોવા મળે છે. જોકે આ આદત છોકરીઓ કરતાં છોકરાઓમાં વધુ જોવા મળે છે. આ આદતને લઈને ઘણા સંશોધનો થયા છે, જેમાં સાબિત થયું છે કે 16 વર્ષની ઉંમર સુધીમાં બાળકોને માથું પટકાવાની આદત પડી શકે છે.
કેવી રીતે મેનેજ કરવું
જ્યારે પણ બાળક હેડ બેંગિંગ કરે છે, ત્યારે તમે આ પરિસ્થિતિને નિયંત્રિત કરવા માટે કેટલીક ટીપ્સ અજમાવી શકો છો.
– બાળકને તમારી બાજુમાં સૂવા દો અને તેને પ્રેમથી સુવડાવો. આનાથી તેઓ માથું પટકવા જેટલું હળવાશ અનુભવશે. સૂતી વખતે એ વાતનું ધ્યાન રાખો કે તમારું બાળક જ્યાં પણ સૂતું હોય ત્યાં તેની આસપાસ માત્ર નરમ વસ્તુઓ જ રાખો જેથી તે ઊંઘમાં માથું પટકાવે તો પણ તેને ખરાબ રીતે ઈજા ન થાય. એ પણ તપાસો કે તે સંપૂર્ણ ઊંઘે છે કે નહીં.
જ્યારે પણ બાળક માથું પટકાવાનું શરૂ કરે, ત્યારે તેને થોડીવાર અવગણો. બાળક થોડીવારમાં આ કરવાનું બંધ કરી દેશે. જો કે, બાળક પર નજર રાખો, એવું ન થાય કે તે તેના માથાને ખૂબ જ જોરથી પટકાવાથી પોતાને ઇજા પહોંચાડે.
– સૂતા પહેલા બાળકને આરામ આપો. તેને માલિશ કરો અને તેના માથાને હળવા હાથે દબાવો, તે સારું અનુભવશે અને સૂઈ જશે.