બિહારના મુંગેરમાં છઠના તહેવારનું વિશેષ મહત્વ
ધાર્મિક ન્યુઝ
લોક આસ્થાના મહાન તહેવાર છઠને લઈને ઘણી ધાર્મિક માન્યતાઓ પ્રચલિત છે, તેમાંથી એક એ છે કે ભગવાન શ્રી રામની પત્ની માતા સીતાએ સૌપ્રથમ છઠ પૂજા કરી હતી, ત્યારબાદ આ મહાન તહેવારની શરૂઆત થઈ હતી.
છઠને બિહારનો મહાન તહેવાર માનવામાં આવે છે. આ તહેવાર બિહાર તેમજ દેશના અન્ય રાજ્યોમાં ખૂબ જ ધામધૂમથી ઉજવવામાં આવે છે. બિહારના મુંગેરમાં છઠના તહેવારનું વિશેષ મહત્વ છે. છઠ પર્વ સાથે જોડાયેલી ઘણી પરંપરાઓ છે પરંતુ ધાર્મિક માન્યતા અનુસાર માતા સીતાએ બિહારના મુંગેરમાં ગંગાના કિનારે પ્રથમ છઠ પૂજા કરી હતી.ત્યારબાદ મહા ઉત્સવની શરૂઆત થઈ હતી. તેના પુરાવા તરીકે માતા સીતાના પગના નિશાન આજે પણ મોજૂદ છે.
વાલ્મીકિ રામાયણ અનુસાર, માતા સીતા એકવાર ઐતિહાસિક શહેર મુંગેરમાં સીતા ચરણમાં છ દિવસ રોકાયા હતા અને છઠ પૂજા કરી હતી. જ્યારે શ્રી રામ 14 વર્ષના વનવાસ પછી અયોધ્યા પાછા ફર્યા, ત્યારે તેમણે રાવણને મારવાના પાપમાંથી મુક્ત થવા માટે ઋષિઓના આદેશ પર રાજસૂય યજ્ઞ કરવાનું નક્કી કર્યું. આ માટે મુગ્દલ ઋષિને આમંત્રણ આપવામાં આવ્યું હતું પરંતુ મુગદલ ઋષિએ ભગવાન રામ અને સીતાને પોતાના આશ્રમમાં આવવાનો આદેશ આપ્યો હતો. ઋષિના આદેશ પર ભગવાન રામ અને સીતા સ્વયં અહીં આવ્યા અને તેમની પૂજા વિશે જણાવવામાં આવ્યું. મુગદલ ઋષિએ માતા સીતાને ગંગા છંટકાવ કરીને શુદ્ધ કર્યા અને કારતક મહિનાની શુક્લ પક્ષ ષષ્ઠી તિથિએ સૂર્ય ભગવાનની પૂજા કરવાનો આદેશ આપ્યો. અહીં રહીને માતા સીતાએ છ દિવસ સુધી ભગવાન સૂર્યની પૂજા કરી હતી.
એવું માનવામાં આવે છે કે જ્યાં માતા સીતાએ છઠ પૂજા કરી હતી, ત્યાં તેમના પગના નિશાન આજે પણ હયાત છે. બાદમાં જાફર નગર ડાયરા વિસ્તારના લોકોએ ત્યાં મંદિર બનાવ્યું હતું. તે સીતાચરણ મંદિરના નામથી પ્રખ્યાત છે. આ મંદિર દર વર્ષે ગંગાના પૂરમાં ડૂબી જાય છે. સીતાના પદચિહ્ન ધરાવતો પથ્થર મહિનાઓ સુધી ગંગાના પાણીમાં ડૂબેલો રહે છે. આમ છતાં તેના પગના નિશાન ખંડિત થયા નથી.
ભક્તોને આ મંદિર અને માતા સીતાના પગના નિશાનમાં ઊંડી શ્રદ્ધા છે. ગ્રામજનોનું કહેવું છે કે અન્ય રાજ્યોમાંથી પણ લોકો અહીં વર્ષભર દર્શન કરવા આવે છે. અહીં આવનારા ભક્તોની મનોકામનાઓ પૂર્ણ થાય છે. મંદિરના પૂજારીના કહેવા પ્રમાણે, સીતાચરણ મંદિરમાં આવનાર કોઈપણ ભક્ત ખાલી હાથે પાછો નથી આવતો.
