રંગભેદના કટ્ટરવિરોધી ટુટુને વર્ષ ૧૯૮૪માં અપાયો હતો નોબલ પુરસ્કાર
દક્ષિણ આફ્રિકામાં વંશીય ન્યાય અને એલજીબીટી અધિકારો માટેના સંઘર્ષ માટે નોબેલ શાંતિ પુરસ્કાર વિજેતા કાર્યકર અને કેપ ટાઉનના નિવૃત્ત એંગ્લિકન આર્કબિશપ ડેસમંડ ટૂટૂનું અવસાન થયું છે. દક્ષિણ આફ્રિકાના રાષ્ટ્રપતિ સિરિલ રામાફોસાએ રવિવારે આ માહિતી આપી. વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ ડેસમંડ ટુટુના નિધન પર શોક વ્યક્ત કર્યો છે. આ સિવાય રાહુલ ગાંધીએ પણ તેમના નિધન પર શોક વ્યક્ત કર્યો છે.
વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ જણાવ્યું હતું કે, આર્કબિશપ એમેરિટસ ડેસમન્ડ ટુટુ વૈશ્વિક સ્તરે અસંખ્ય લોકો માટે માર્ગદર્શક પ્રકાશ હતા. માનવીય ગરિમાં અને સમાનતા પર તેમનો ભાર હંમેશા યાદ રહેશે. હું તેમના નિધનથી ખૂબ જ દુઃખી છું અને તેમના તમામ ચાહકો પ્રત્યે મારી સંવેદના વ્યક્ત કરું છું.
ભગવાન તેમની આત્માને શાંતિ આપે. તે જ સમયે રાહુલ ગાંધીએ ટ્વીટ કરીને કહ્યું, ‘હું ડેસમંડ ટૂટુના નિધન પર શોક વ્યક્ત કરું છું. તેઓ રંગભેદ વિરોધી ચળવળના સમર્થક અને ગાંધીવાદી હતા. સામાજિક ન્યાયના આવા મહાન નાયકો સમગ્ર વિશ્વમાં આપણા બધા માટે હંમેશા પ્રેરણા સ્ત્રોત બની રહેશે.
ડેસમન્ડ ટુટુ ૯૦ વર્ષના હતા. રંગભેદના કટ્ટર વિરોધી, ટુટુએ કાળા લોકો પરના જુલમના ક્રૂર દક્ષિણ આફ્રિકાના શાસનને સમાપ્ત કરવા માટે અહિંસક રીતે અથાક કામ કર્યું. ઉત્સાહી અને સ્પષ્ટવક્તા પાદરીએ જોહાનિસબર્ગના પ્રથમ અશ્વેત બિશપ તરીકે અને પછી કેપ ટાઉનના આર્ચબિશપ તરીકે તેમના ઉપદેશનો ઉપયોગ કર્યો, તેમજ ઘરેલુ અને વૈશ્વિક સ્તરે વંશીય અસમાનતા સામે લોકોના અભિપ્રાયને પ્રોત્સાહન આપવા માટે. વારંવાર જાહેર પ્રદર્શનો કર્યા. જ્યારે નેલ્સન મંડેલા અને અન્ય નેતાઓ જેલમાં દેશનિકાલમાં હતા ત્યારે ટુટુ રંગભેદ સામે અશ્વેત આજ્ઞાભંગના અગ્રણી અવાજ તરીકે ઉભરી આવ્યા હતા.
ડેસમન્ડ ટુટુનો જન્મ ૭ ઓક્ટોબર, ૧૯૩૧ના રોજ જોહાનિસબર્ગની પશ્ચિમમાં ક્લાર્કડોર્પમાં થયો હતો. જ્યાં સુધી તેઓ ધાર્મિક શિક્ષણ કેન્દ્રમાં ગયા ત્યાં સુધી તેમણે શિક્ષક તરીકે કામ કર્યું. તેમને ૧૯૬૧ માં એંગ્લિકન પાદરી તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા. ત્યારબાદ તેમણે લંડન યુનિવર્સિટીની કિંગ્સ કોલેજમાંથી ૧૯૬૧ માં ધર્મશાસ્ત્રમાં માસ્ટર ડિગ્રી મેળવી. તેમને ૧૯૭૫ માં જોહાનિસબર્ગના ડીન તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા, આ પદ સંભાળનાર પ્રથમ અશ્વેત હતા. ૧૯૮૪માં નોબેલ કમિટીએ ટુટુને નોબેલ પુરસ્કાર એનાયત કર્યો હતો. રંગભેદમાં તેમની ભૂમિકા માટે તેમને આ એવોર્ડ આપવામાં આવ્યો હતો.
