- ન્યુટ્રાસ્યુટિકલ્સ ઉદ્યોગ વર્ષ 2025ના અંત સુધીમાં 1.44 લાખ કરોડે પહોંચશે
ફાર્મા લોબી જૂથો અને ઉદ્યોગ નિષ્ણાતોએ ફૂડ સેફ્ટી એન્ડ સ્ટાન્ડર્ડ્સ ઓથોરિટી ઓફ ઈન્ડિયાના મોનિટરિંગમાંથી ન્યુટ્રાસ્યુટિકલ્સ દૂર કરવા અને તેને ડ્રગ રેગ્યુલેટરી ઓથોરિટીને સોંપવાની સરકારની યોજના સામે સખત વાંધો ઉઠાવ્યો છે. તેમણે આ પગલા પર આશંકા વ્યક્ત કરી છે અને કહ્યું છે કે જ્યાં સુધી વિગતવાર ચર્ચા ન થાય ત્યાં સુધી આ પ્રસ્તાવને મુલતવી રાખવો જોઈએ. ન્યુટ્રાસ્યુટિકલ્સ એવા ખાદ્ય ઉત્પાદનોનો સંદર્ભ આપે છે જેમાં વધારાના સ્વાસ્થ્ય લાભો હોય છે અને તેમાં પૂરક, કાર્યાત્મક ખોરાક અને પીણાંનો સમાવેશ થાય છે. ઉદ્યોગના ડેટા અનુસાર, ભારતમાં આ ક્ષેત્ર 2020માં 32 હજાર કરોડની માર્કેટ ધરાવતું હતું જે વર્ષ 2025 સુધીમાં 1.44 લાખ કરોડ સુધી પહોંચશે તેવી શક્યતાઓ વ્યક્ત કરાઈ રહી છે.
મહત્વનું એ છે કે વિટામીન અને મિનરલ્સ ને લગતી જે સપ્લીમેન્ટરી દવાઓ નો ડ્રગ્સ રેગ્યુલેટર માં સમાવેશ ન કરવો જોઈએ કારણ કે આ એવી દવાઓ છે કે જેનાથી કોઈ પણ વ્યક્તિને તેની આડ અસર થતી નથી અને કોઈ જોખમ રહેતું નથી ત્યારે જો આ પરિસ્થિતિ અંગે જ્ઞાન કેન્દ્રિત કરવામાં નહીં આવે તો આ ઉદ્યોગને ઘણો ખરો ફટકો પણ પહોંચી શકે છે. નિષ્ણાતોએ જણાવ્યું હતું કે દેશમાં ન્યુટ્રાસ્યુટિકલ્સ માટેના નિયમો કોડેક્સ એલિમેન્ટેરિયસ સાથે જોડાયેલા છે, જે ગ્રાહકોની સલામતી સુનિશ્ચિત કરવા માટે વિશ્વ આરોગ્ય સંસ્થાના નેજા હેઠળ કામ કરતી વૈશ્વિક સંસ્થા છે. ફૂડ સેફ્ટી એન્ડ સ્ટાન્ડર્ડ્સ ઓથોરિટી ઓફ ઈન્ડિયા નિયમો વૈશ્વિક પ્રથાઓ સાથે સુસંગત છે અને યુએસ, યુકે, ઓસ્ટ્રેલિયા, ચીન, જાપાન અને યુરોપિયન યુનિયન જેવા અન્ય દેશોમાં પ્રચલિત નિયમો સાથે તુલનાત્મક છે.
ઇન્ડિયન ડ્રગ મેન્યુફેક્ચરર્સ એસોસિએશનની ન્યુટ્રાસ્યુટિકલ કમિટીના ચેરમેન ડો આરકે સંઘવીએ જણાવ્યું હતું કે, “આ દેશોના નિયમોમાં વિટામિન્સ, મિનરલ્સ, પ્રી- અને પ્રોબાયોટિક્સ સહિત ફૂડ સેફ્ટી એન્ડ સ્ટાન્ડર્ડ્સ ઓથોરિટી ઓફ ઈન્ડિયા નિયમો જેવી જ શ્રેણીઓ આવરી લેવામાં આવી છે. ફૂડ સેફ્ટી એન્ડ સ્ટાન્ડર્ડ્સ ઓથોરિટી ઓફ ઈન્ડિયા એ ભારતના ન્યુટ્રાસ્યુટિકલ્સને વૈશ્વિક પ્રણાલીઓ અનુસાર લાવ્યા છે, જેનાથી આ ઉત્પાદનોની સલામતી સુનિશ્ચિત થાય છે.