ઓછું પાણી પીવું, બેઠાડુ કામ, શારીરિક રીતે મુશ્કેલ કાર્યો, ચુસ્ત સમયપત્રક અને એર કન્ડીશનીંગ સહિતના ઘણા પરિબળો શરીરમાં ડિહાઇડ્રેશન ઉત્પન્ન કરે છે…
“હું ખૂબ જ વ્યસ્ત છું; મારી પાસે “પાણી” પીવાનો પણ સમય નથી – આ એવી વાત છે જે તમે કોઈ સામાન્ય માણસને તેના સાથીદારો સાથે બડાઈ મારતા સાંભળશો. પરંતુ શું તમને ખબર છે પાણી ઓછું પીવાથી કિડની પણ તેની અસર થાય છે. કિડની આપણા એકંદર સ્વાસ્થ્યને જાળવવામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે, જે આપણા આખા શરીરને અસર કરતા મહત્વપૂર્ણ કાર્યો કરે છે. ફિલ્ટર તરીકે, તેઓ લોહીમાંથી કચરો અને ઝેર દૂર કરે છે, ઇલેક્ટ્રોલાઇટ સ્તરને નિયંત્રિત કરે છે અને એસિડ-બેઝ સંતુલન જાળવી રાખે છે. તેઓ હોર્મોન્સ પણ ઉત્પન્ન કરે છે જે બ્લડ પ્રેશરને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરે છે, લાલ રક્તકણોનું ઉત્પાદન ઉત્તેજીત કરે છે અને મજબૂત હાડકાં જાળવી રાખે છે. વધુમાં, કિડની પ્રવાહી સંતુલનને નિયંત્રિત કરે છે, યોગ્ય રક્ત વોલ્યુમ અને બ્લડ પ્રેશર સુનિશ્ચિત કરે છે. કાર્ય કરતી કિડની વિના, કચરો જમા થવાથી ગંભીર સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ થઈ શકે છે, જેમાં કિડની નિષ્ફળતા, હૃદય રોગ અને મૃત્યુ પણ શામેલ છે. એકંદરે, કિડનીની બહુપક્ષીય ભૂમિકા જીવન ટકાવી રાખવા અને શ્રેષ્ઠ શારીરિક કાર્યો જાળવવામાં તેમના મહત્વ પર ભાર મૂકે છે.
ત્યારે પાણી ન પીવાથી શરીરમાં થતું ડિહાઇડ્રેશન કિડની પર સીધી અસર કરે છે. ડિહાઇડ્રેશન એ એક સંભવિત જીવન માટે જોખમી સ્થિતિ છે જે ત્યારે થાય છે જ્યારે શરીર તેના કરતા વધુ પ્રવાહી ગુમાવે છે, જેનાથી ઇલેક્ટ્રોલાઇટ્સ અને પાણીનું નાજુક સંતુલન ખલેલ પહોંચે છે. આ વિવિધ પરિબળોને કારણે થઈ શકે છે જેમ કે વધુ પડતો પરસેવો, ઉલટી, ઝાડા અથવા અપૂરતું પ્રવાહી લેવાનું, કામ કરતા સમયે પાણી પીવાનું ભૂલી જવું અથવા તો ઓછું પાણી પીવું. ડિહાઇડ્રેશનના લક્ષણો હળવાથી ગંભીર સુધીના હોઈ શકે છે અને તેમાં માથાનો દુખાવો, થાક, શુષ્ક મોં, કાળો પેશાબ અને ચક્કરનો સમાવેશ થાય છે. જો સારવાર ન કરવામાં આવે તો, ડિહાઇડ્રેશન ગંભીર ગૂંચવણો તરફ દોરી શકે છે.
ત્યારે કાર્યસ્થળ પર ડિહાઇડ્રેશન એક વાસ્તવિક બાબત છે. બેઠાડુ કામ, શારીરિક રીતે મુશ્કેલ કાર્યો, ચુસ્ત સમયપત્રક અને એર કન્ડીશનીંગ સહિત કાર્યસ્થળના ઘણા પરિબળો ક્રોનિક ડિહાઇડ્રેશનમાં ફાળો આપી શકે છે. ઘણીવાર, વિવિધ વાતાવરણમાં કામ કરતા લોકો પૂરતા પ્રમાણમાં પ્રવાહી લેવાનું અવગણે છે, જેના કારણે ડિહાઇડ્રેશન થાય છે. આ વ્યક્તિઓના સ્વાસ્થ્ય અને ઉત્પાદકતા પર નકારાત્મક અસર કરે છે. જેમાં અંગ નિષ્ફળતા, હુમલા અને મૃત્યુ પણ શામેલ છે. ડિહાઇડ્રેશનને રોકવા અને તેનું સંચાલન કરવા માટે પ્રવાહી અને ઇલેક્ટ્રોલાઇટ્સ ફરી ભરવા સહિતની તાત્કાલિક સારવાર જરૂરી છે.
ત્યારે પ્રશ્ન એમ થઈ કે, તમે ડિહાઇડ્રેટેડ છો તે કેવી રીતે શોધી શકાય? તો તેનો જવાબ છે…કાર્યસ્થળ પર ડિહાઇડ્રેશનથી પીડાઈ રહ્યા છો કે નહીં તે જાણવાનો એક સરળ રસ્તો એ છે કે પેશાબની આવર્તન અને પેશાબના રંગ પર ધ્યાન આપો. જે લોકો ઓછું પાણી પીવે છે તેઓ ઓછો પેશાબ કરશે અને તે દેખાવમાં ખૂબ જ કેન્દ્રિત હશે.
હવે જ્યારે ડિહાઇડ્રેશનની આરોગ્ય પર થતી અસર વિશે વાત કરવામાં આવે તો આ અંગે એક એમબીબીએસ એમડી, ઇન્ટરનલ મેડિસિન, લીડ ક્લિનિશિયન ડોક્ટરના જણાવ્યા અનુસાર, “ડિહાઇડ્રેશન, ખાસ કરીને કાર્યસ્થળમાં એક સામાન્ય સમસ્યા છે, જે કિડનીના સ્વાસ્થ્ય માટે નોંધપાત્ર જોખમ ઊભું કરે છે. સ્વાસ્થ્યના પાસાની વાત કરીએ તો, વ્યક્તિ ખેંચાણ, માથાનો દુખાવો, એકાગ્રતાનો અભાવ, સુસ્તી અને થાક, ત્વચા પર કરચલીઓમાં વધારો અને વૃદ્ધત્વની અસરો જેવા શારીરિક લક્ષણોનો અનુભવ કરી શકે છે. વધુ ગંભીર અસરો પેશાબના ચેપનું જોખમ, જે લોકોમાં કિડનીમાં પથરીનો વિકાસ અને બ્લડ પ્રેશરમાં વધઘટ હોઈ શકે છે. જ્યારે તીવ્ર ડિહાઇડ્રેશન સ્પષ્ટ લક્ષણો રજૂ કરે છે, ત્યારે ક્રોનિક, ઓછા-ગ્રેડનું ડિહાઇડ્રેશન કિડનીને શાંતિથી નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. આ કિડનીને વધુ પડતું કામ કરવા દબાણ કરે છે, જેના કારણે કચરો પેદા થાય છે, કિડનીમાં પથરીનું જોખમ વધે છે, રક્ત પુરવઠામાં ઘટાડો થાય છે અને સંભવિત તીવ્ર કિડની ઇજા થાય છે, જે આખરે ક્રોનિક કિડની રોગમાં ફાળો આપે છે.”
કામ પર ડિહાઇડ્રેશન અટકાવવા માટે અને કિડનીના સ્વાસ્થ્યનું રક્ષણ કરવા સરળ પગલાં દ્વારા શક્ય છે. આમાં દરરોજ ઓછામાં ઓછા આઠ ગ્લાસ પાણી પીવું (જો તમે સક્રિય હોવ અથવા ગરમીમાં કામ કરતા હોવ તો વધુ), પાણી સરળતાથી ઉપલબ્ધ રાખવું, પીવા માટે યાદ અપાવવું, તરસના સંકેતો પર ધ્યાન આપવું, ખોરાકમાં હાઇડ્રેટિંગ ખોરાકનો સમાવેશ કરવો અને ખાંડવાળા પીણાં મર્યાદિત રાખવાનો સમાવેશ થાય છે. કિડનીના કાર્ય અને એકંદર સુખાકારી જાળવવા માટે સક્રિય હાઇડ્રેશન મહત્વપૂર્ણ છે. હાઇડ્રેશનને પ્રાથમિકતા આપવી એ કિડનીના કાર્યને સુરક્ષિત રાખવા અને લાંબા ગાળાની સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓને રોકવા માટે એક સરળ પણ શક્તિશાળી રીત છે. તમારા એકંદર સુખાકારીને ટેકો આપવા માટે સભાન હાઇડ્રેશનને દૈનિક આદત બનાવો.”
ચા, કોફી, કાર્બોનેટેડ પીણાં અથવા પેકેજ્ડ જ્યુસ પાણી માટે પર્યાપ્ત વિકલ્પ નથી. ઘરની અંદર કામ કરતી વખતે અથવા એર કન્ડીશનીંગ ચાલુ હોય ત્યારે પણ, વ્યક્તિએ દિવસમાં 6-8 ગ્લાસ પાણી પીવાનું લક્ષ્ય રાખવું જોઈએ. ગરમ અથવા ભેજવાળા વાતાવરણમાં અથવા બહાર કામ કરતી વખતે વધારાનો ભથ્થું આપવાની જરૂર છે.
