સાયબર ફ્રોડએ દેશભરમાં પોતાની જાળ ફેલાવી છે. હાલના સમયમાં સાયબર ક્રાઈમની સૌથી વધુ ઘટનાઓ બની રહી છે. દર વર્ષે સાયબર ઠગ દ્વારા કરોડો રૂપિયાની ઓનલાઈન લૂંટ કરવામાં આવે છે. નવાઈની વાત એ છે કે સાયબર ફ્રોડની વધતી ઘટનાઓ પછી પણ તેનો નિકાલ ધીમો છે.
સાયબર ફ્રોડના કિસ્સામાં, લોકો હેલ્પલાઇન નંબર 1930 પર ફરિયાદ નોંધાવે છે. આ ઉપરાંત ઓનલાઈન પોર્ટલ પર પણ ફરિયાદો નોંધવામાં આવે છે. બીજી તરફ કેટલાક લોકો સીધા સાયબર સેલમાં જઈને ફરિયાદ નોંધાવે છે. પોલીસ પણ આ હેલ્પલાઈન નંબર પર ફરિયાદ નોંધવા અપીલ કરે છે જેથી તાત્કાલિક મદદ મળી શકે. આશ્ચર્યની વાત એ છે કે મેન પાવરના અભાવ અને મોનિટરિંગના અભાવે સાયબર ફ્રોડના અડધા કેસોમાં જ કાર્યવાહી થઈ રહી છે.
બીજી તરફ વર્ષ 2022 ભારતની સરકારી સંસ્થાઓ માટે સાયબર હુમલાનું વર્ષ રહ્યું છે. 2022માં લગભગ 82 સાયબર હુમલા થયા છે. જે ગત વર્ષની સરખામણીએ આઠ ગણું વધુ છે. આવી ધમકીઓનું વિશ્લેષણ કરતી કંપનીના રિપોર્ટ અનુસાર ભારતમાં સરકારી સંસ્થાઓ પર સાયબર હુમલામાં સતત વધારો થયો છે. 2021માં દેશની જાહેર ક્ષેત્રની સંસ્થાઓમાં માત્ર 11 હુમલા નોંધાયા હતા. 2021ની સરખામણીમાં 2022માં સરકારી ક્ષેત્રમાં સાયબર હુમલાઓની સંખ્યામાં 95 ટકાનો વધારો થયો છે. જો કે આ સાયબર હુમલા ઘણા કારણોસર થયા છે. પરંતુ મોટાભાગના કારણોનો હેતુ ડેટા કાઢવા અને પૈસા કમાવવા માટે તેને વેચવાનો હતો.
છેલ્લા પાંચ વર્ષમાં ભારતમાં સાયબર હુમલાની ઘટનાઓ 53 હજારથી વધીને 14 લાખથી વધુ થઈ ગઈ છે. વર્ષ 2022માં આખી દુનિયામાં જેટલા પણ સાયબર હુમલા થયા છે તેમાંથી લગભગ 60 ટકા હુમલા ભારતની સિસ્ટમ પર થયા છે. સાયબર સિક્યોરિટી ફર્મ ઈન્ડસફેસના રિપોર્ટ અનુસાર ભારતમાં સૌથી વધુ સાઈબર હુમલા થાય છે. 2022 ના છેલ્લા ત્રણ મહિનામાં, વિશ્વભરમાં લગભગ 850 મિલિયન સાયબર હુમલાઓ મળી આવ્યા હતા. આમાંથી લગભગ 60 ટકા કેસમાં ભારત લક્ષ્યાંક હતું. ઈલેક્ટ્રોનિક્સ અને ઈન્ફોર્મેશન ટેક્નોલોજી મંત્રાલયની ઈન્ડિયન કોમ્પ્યુટર ઈમરજન્સી રિસ્પોન્સ ટીમે પણ આ સંબંધમાં 2021 સુધીનો ડેટા એકત્રિત કર્યો છે. ભારતમાં સાયબર હુમલાઓ સતત વધી રહ્યા હોવાનું બહાર આવ્યું છે.
નોંધનીય છે કે દેશની સરકારી સંસ્થાઓ જેમ કે ભારતીય રેલ્વે, ઓલ ઈન્ડિયા ઈન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ મેડિકલ સાયન્સ અને સિક્યોરિટી ડિપોઝિટરી, સેન્ટ્રલ ડિપોઝિટરી સર્વિસિસ લિમિટેડ ડેટા ભંગ, રેન્સમવેર હુમલા અને સેવાઓમાં વિક્ષેપ જેવી સાયબર ઘટનાઓનો સામનો કરી રહી છે.
