સરકાર દ્વારા કયું બિલ લાવવામાં આવી રહ્યું છે તે અંગે વિપક્ષોએ સવાલો ઉઠાવવાનું શરૂ કરી દીધું છે. વિપક્ષી દળોનું કહેવું છે કે સરકાર એક નવો કાયદો બનાવવા જઈ રહી છે જેના પછી યુટ્યુબર્સ અને ઈન્સ્ટાગ્રામ સ્ટાર્સને કડક નજર હેઠળ રાખવામાં આવશે. કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે આના પર પણ ન્યૂઝ ચેનલોના નિયમો લાગુ થશે.
શું મોદી સરકાર એક નવો કાયદો લાવવાની તૈયારી કરી રહી છે જે YouTubers, Instagram સ્ટાર્સ અને સોશિયલ મીડિયા પર કામ કરતા અન્ય લોકોને કડક દેખરેખ હેઠળ રાખશે? વિરોધ પક્ષોનું કહેવું છે કે કેન્દ્ર સરકારે નવા ‘બ્રૉડકાસ્ટિંગ સર્વિસિસ (રેગ્યુલેશન) બિલ’નો ડ્રાફ્ટ તૈયાર કર્યો છે. આ બિલના ડ્રાફ્ટને લઈને વિપક્ષી પાર્ટીઓએ સરકાર પર આરોપ લગાવ્યો છે કે, પહેલો ડ્રાફ્ટ ગયા વર્ષે બહાર પાડવામાં આવ્યો હતો, પરંતુ હવે સરકારે તેના કેટલાક હિસ્સામાં ફેરફાર કર્યો છે અને આ ફેરફારો માત્ર અમુક પસંદગીના લોકોને જ બતાવવામાં આવ્યા છે. એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે આ બિલમાં ઇન્સ્ટાગ્રામ પ્રભાવકો અને યુટ્યુબર્સને પણ નિયમનકારી દેખરેખ હેઠળ લાવવાની જોગવાઈ છે. હાલ સોશિયલ મીડિયા પર પણ આ બાબતની ખૂબ ચર્ચા થઈ રહી છે. આ મુદ્દો સૌથી પહેલા તૃણમૂલ કોંગ્રેસના રાજ્યસભા સાંસદ જવાહર સરકારે ઉઠાવ્યો હતો.
શું ન્યૂઝ ચેનલોના નિયમો તેમને પણ લાગુ પડશે?
TMC સાંસદ જવાહર સરકારે આરોપ લગાવ્યો છે કે સરકારે બ્રોડકાસ્ટિંગ બિલમાં ફેરફારો કર્યા છે અને તેને ગુપ્ત રીતે કેટલાક પસંદગીના લોકોને બતાવવામાં આવ્યા છે. તેમણે કહ્યું કે માહિતી અને પ્રસારણ મંત્રી અશ્વિની વૈષ્ણવે રાજ્યસભામાં કહ્યું હતું કે બિલ હજુ તૈયાર થઈ રહ્યું છે, પરંતુ સરકાર એ હકીકત છુપાવી રહી છે કે તેમાં ફેરફાર કરવામાં આવ્યા છે. સરકારનું કહેવું છે કે આ બિલ હજુ તૈયાર થઈ રહ્યું છે, પરંતુ તેની ઘણી જોગવાઈઓ પહેલાથી જ સોશિયલ મીડિયા પર વાયરલ થઈ રહી છે. આ જોગવાઈઓ અનુસાર, Instagram અને YouTube ના મોટા સ્ટાર્સને હવે ‘ડિજિટલ ન્યૂઝ બ્રોડકાસ્ટર્સ’ કહેવામાં આવશે. એટલે કે ન્યૂઝ ચેનલો જેવા નિયમો તેમને પણ લાગુ પડશે.
ઘણા લોકોનું કહેવું છે કે આવું કરીને સરકાર સોશિયલ મીડિયા પર સેન્સરશિપ લાદવા માંગે છે. આ માટે વિપક્ષી પાર્ટીઓએ પણ સરકારની ટીકા કરી છે. તેમનું કહેવું છે કે નવા કાયદા અનુસાર, યુટ્યુબર્સ અને ઇન્સ્ટાગ્રામ સ્ટાર્સ કે જેમના ઘણા ફોલોઅર્સ છે તેમને ‘ડિજિટલ ન્યૂઝ બ્રોડકાસ્ટર્સ’ ગણવામાં આવશે. એટલે કે તેમની સાથે ન્યૂઝ ચેનલોની જેમ જ વ્યવહાર કરવામાં આવશે.
કન્ટેન્ટ સર્જકો મુશ્કેલીમાં આવી શકે છે, આ આરોપ
આ સિવાય સોશિયલ મીડિયા કંપનીઓએ પણ સરકારની મદદ કરવી પડશે. જો સરકાર તેમની પાસેથી કોઈ માહિતી માંગશે તો તેમણે આપવી પડશે, નહીં તો તેમની સામે કાર્યવાહી થઈ શકે છે. વિરોધ પક્ષો કહી રહ્યા છે કે આ કાયદો લોકોની સ્વતંત્રતા છીનવી લેશે અને સોશિયલ મીડિયા પર સેન્સરશિપ વધારશે. આ કાયદાને કારણે નાના કન્ટેન્ટ સર્જકો મુશ્કેલીમાં મુકાઈ શકે છે અને તેમનું કામ બંધ કરવું પડી શકે છે.
કોંગ્રેસના નેતા પવન ખેરાએ X પરની એક પોસ્ટમાં જણાવ્યું હતું કે સોશિયલ મીડિયા પ્રભાવકોથી લઈને સ્વતંત્ર સમાચારો સુધીના સરકારી નિયંત્રણમાં વધારો, પ્રેસની સ્વતંત્રતાને જોખમમાં મૂકે છે અને વાણી સ્વાતંત્ર્યને પ્રતિબંધિત કરે છે. ખેરા, જેઓ પાર્ટીના મીડિયા અને પ્રચાર વિભાગના વડા છે, તેમણે કહ્યું કે જે કોઈ વિડિયો અપલોડ કરશે અથવા પોડકાસ્ટ કરશે તેને પ્રસ્તાવિત બિલ મુજબ ડિજિટલ ન્યૂઝ બ્રોડકાસ્ટર તરીકે લેબલ કરવામાં આવશે. ખેરાએ આરોપ લગાવ્યો કે બ્રોડકાસ્ટિંગ સર્વિસિસ (રેગ્યુલેશન) બિલ આપણી અભિવ્યક્તિની સ્વતંત્રતા અને સ્વતંત્ર મીડિયા માટે સીધો ખતરો છે.
