સાવચેત…! તમારી થાળીમાંથી તુવેરદાળ ગાયબ થઈ રહી છે
તુવેરદાળનું ઉત્પાદન ઓછું સામે માંગ યથાવત રહેતા આસમાને : સ્થિતિ નિયંત્રિત કરવા તુવેર દાળની જગ્યાએ ચણા, મસૂર, મગ, વટાણાના ઉપયોગ તરફ લોકોને વાળવા નિષ્ણાતોની સલાહ!
હાલ દેશમાં તુવેરદાળના ભાવ આસમાનને આંબી રહ્યા છે. જેની પાછળ કારણ એ છે કે દેશમાં તુવેરનું ઉત્પાદન ઓછું છે સામે માંગ યથાવત છે. જો કે આ મામલે નિષ્ણાંતો એવી સલાહ આપી રહ્યા છે કે તુવેરદાળની બદલે લોકોને તેની અવેજી તરફ વાળવા જોઈએ. જો કે ચા પીવા વાળા થોડા કોફી તરફ વળે. આવા પ્રશ્નો હાલ સર્જાયા છે.
વેપારીઓ જણાવી રહ્યા છે કે તુવેરદાળની કિંમતોને રોકવા માટે લોકોને તુવેર દાળને બદલે અન્ય કઠોળ જેમ કે મસુર, મગ, ચણા અને પીળા વટાણાના ઉપયોગ તરફ વાળવામાં આવે. તુવેરના છૂટક ભાવ, છેલ્લા એક વર્ષમાં દિલ્હીમાં 27% અને છેલ્લા છ મહિનામાં 10% વધ્યા છે, હાલ સ્થાનિક કક્ષાએ તેના ભાવ રૂ. 110 આસપાસ પ્રતિકીલો રહ્યા છે.
તુવેરના વેપારીઓનું માનવું છે કે ગ્રાહકની પસંદગીમાં ફેરફારને પ્રભાવિત કરીને તુવેરની માંગમાં ઘટાડો કરવો જરૂરી છે કારણ કે માંગને પહોંચી વળવા દેશમાં પૂરતા પ્રમાણમાં તુવેરનું ઉત્પાદન થતું નથી. વેપારીઓ અને આયાતકારો હવે સરકારને ચણા, મસુર, મગ અને પીળા વટાણા જેવા અન્ય કઠોળ કે જે સસ્તા દરે પુષ્કળ પ્રમાણમાં ઉપલબ્ધ છે તે ખાવા વિશે ગ્રાહકોને શિક્ષિત કરવા માટે રાષ્ટ્રીય અભિયાન શરૂ કરવાનું કહી રહ્યા છે.
ઇન્ડિયન પલસીસ એન્ડ ગ્રેઇન્સ એસોસિએશનના પ્રમુખ બિમલ કોઠારીએ
કોઠારીએ જણાવ્યું હતું કે, “હાલની માંગને ધ્યાનમાં રાખીને તુવેરના પુરવઠાનું સંચાલન કરવું શક્ય નથી. મ્યાનમારમાં માત્ર એક લાખ ટન તુવેર વધી છે, જ્યારે અમે સપ્ટેમ્બરમાં પૂર્વ આફ્રિકાથી તુવેરની શિપમેન્ટ મેળવી શકીએ છીએ,” કોઠારીએ જણાવ્યું હતું. .
2010 માં, નેશનલ એગ્રીકલ્ચરલ કોઓપરેટિવ માર્કેટિંગ ફેડરેશન ઓફ ઈન્ડિયા (નાફેડ) એ આયાતી પીળા વટાણાને મુખ્ય કઠોળ તરીકે પ્રોત્સાહન આપવા માટે એક ઝુંબેશ ચલાવી હતી જ્યારે સ્થાનિક સ્તરે ઉગાડવામાં આવતી લગભગ તમામ કઠોળના ભાવમાં વધારો થયો હતો. ત્યાં સુધી, પીળા વટાણાને બેસન (ચણાનો લોટ) બનાવવા માટે ચણા સાથે ભેળવીને આયાત કરવામાં આવતા હતા.
ભારતને કોમોડિટીના મુખ્ય સપ્લાયર એવા આફ્રિકામાં તુવેરના ભાવ ફોરવર્ડ ટ્રેડમાં 25% ઉંચા ખુલ્યા છે, વેપારીઓના જણાવ્યા અનુસાર. મયુર ગ્લોબલ કોર્પોરેશનના વાઇસ પ્રેસિડેન્ટ હર્ષ રાયે જણાવ્યું હતું કે, “આફ્રિકન તુવેર માટે ફોરવર્ડ ટ્રેડ માટેના ભાવો પાછલા વર્ષ કરતાં લગભગ 25% વધારે છે.
આફ્રિકન પાક, જે ભારત માટે ઉગાડવામાં આવે છે અને જુલાઈ/ઓગસ્ટમાં લણવામાં આવે છે, તે ઓગસ્ટથી નવેમ્બર દરમિયાન તહેવારોની મોસમ દરમિયાન તુવેર દાળના ભાવને અંકુશમાં રાખવા માટે નિર્ણાયક બનશે કારણ કે દેશ તુવેરની અછતનો સામનો કરી રહ્યો છે. રાયે જણાવ્યું હતું કે, “જો કે, ભારતીય બજારોમાં તુવેરના ભાવ ગયા અઠવાડિયે ઉપર તરફ ગયા હોવાથી, આફ્રિકન તુવેરના ફોરવર્ડ કોન્ટ્રાક્ટમાં વિરામ આવ્યો છે. આયાતકારો લણણીના સમયગાળા સુધી રાહ જોવાનું પસંદ કરી શકે છે, કારણ કે આગમનનું દબાણ ભાવમાં નરમાઈ લાવી શકે છે.”
ભારત સરકારે મ્યાનમારના વેપારીઓને તુવેર અને અડદનો સંગ્રહ કરવા સામે ચેતવણી આપી છે. તેણે ચેતવણી આપી હતી કે જો મ્યાનમારમાં વેપારીઓ દાળનો સંગ્રહ કરે તો તે સરકાર-થી-સરકાર ખરીદીનો આશરો લઈ શકે છે.
સસ્તા અનાજની દુકાનોમાંથી તુવેર દાળનું વિતરણ બંધ કરવાની વેપારીઓની સલાહ
આઈપીજીએ એ પણ સૂચન કર્યું છે કે કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારોએ તેમની કલ્યાણકારી યોજનાઓ હેઠળ પુરવઠા માટે ખુલ્લા બજારમાંથી તુવેર ખરીદવાનું બંધ કરવું જોઈએ. કોઠારીએ કહ્યું, પુષ્કળ પ્રમાણમાં ઉપલબ્ધ અને સસ્તી હોય તેવી કઠોળનો ઉપયોગ સરકારી કલ્યાણકારી યોજનાઓમાં થવો જોઈએ. ઉલ્લેખનિય છે કે સરકાર સસ્તા અનાજની દુકાન મારફત તુવેર દાળનું પણ વિતરણ કરી રહી છે.
પૂર્વ આફ્રિકા અને મ્યાનમારમાં ખાસ ભારત માટે તુવેરનું ઉત્પાદન થાય છે
હાલ તુવેરદાળની માંગ ખૂબ વધુ છે. સ્થાનિક માંગ અને પુરવઠાના તફાવતને આયાત દ્વારા પણ પૂર્ણ કરી શકાશે નહીં. ભારતની બહાર, તુવેર માત્ર મ્યાનમાર અને પૂર્વ આફ્રિકાના કેટલાક દેશોમાં ઉપલબ્ધ છે, જે તેને માત્ર ભારતીય બજાર માટે ઉગાડે છે. તે તુવેરના ઉપયોગ કરવા છતાં પણ માંગ એટલી તીવ્ર છે કે ભાવમાં કોઈ રાહત મળી શકે તેમ નથી.
તુવેરની બદલે અન્ય કઠોળ અંગે લોકોમાં જાગૃતિ લાવવા સરકાર સમક્ષ ઘા
આઈપીજીએના પ્રમુખ બિમલ કોઠારીએ જણાવ્યું હતું કે “ભારતના તુવેરના ઉત્પાદનમાં તીવ્ર ઘટાડો થયો છે, જ્યારે તુવેરની માંગ અકબંધ છે. કેન્દ્ર સરકાર સાથેની અમારી તાજેતરની બેઠકમાં, અમે સત્તાવાળાઓને જાણ કરી છે કે આઈપીજીએ અન્ય કઠોળ વિશે જાગૃતિ લાવવા માટે સરકાર સાથે અભિયાન ચલાવવા માટે તૈયાર છે.”
