મોટાભાગના માતા-પિતા વિચારે છે કે તેઓએ તેમના બાળકોને પૈસાનું સંચાલન કેવી રીતે કરવું અને પૈસાનું યોગ્ય રીતે સંચાલન કરવાનું મૂલ્ય શીખવવાની જરૂર નથી. તેઓ માને છે કે શાળાઓમાં તેમના અભ્યાસક્રમના ભાગરૂપે બાળકોને આ શીખવવામાં આવશે. વાસ્તવિકતા ઘણી અલગ છે. શાળાઓમાં પર્સનલ ફાઇનાન્સ શીખવવામાં આવતું નથી અને બાળકો કોલેજમાં પહોંચે ત્યાં સુધીમાં આ ભૂલ સુધારવામાં મોડું થઈ શકે છે.
માતા-પિતા તરીકે, આપણે આપણી જાતને આપણા બાળકો માટે નાણાકીય શિક્ષણના પ્રાથમિક સ્ત્રોત તરીકે જોવું જોઈએ. જેટલા વહેલા આપણે આપણાં બાળકોને શિક્ષિત કરવાનું શરૂ કરીએ, તેટલી જ સારી તક એ સુનિશ્ચિત કરવાની કે આપણા બાળકો મોટા થઈને આર્થિક રીતે સાક્ષર અને જવાબદાર લોકો બને.
અમે કેટલીક સ્ટ્રેટેજીસ વ્યક્ત કરી રહ્યા છીએ જેનો ઉપયોગ માતા-પિતા મની મેનેજમેન્ટના જ્ઞાનને શેર કરવા માટે કરી શકે છે:
– બાળકોને તેમના માટે બેંક ખાતું ખોલાવીને વધુ પૈસા બચાવવા માટે પ્રોત્સાહિત કરો. ભલે બેંક ખાતામાં વધુ વ્યાજ ન મળે, પણ તે તમારા બાળકોને ભવિષ્ય માટે નાણાં બચાવવાના ફાયદાઓની પ્રશંસા કરવામાં ખૂબ મદદ કરશે.
– ભૂતકાળમાં માતા-પિતા દ્વારા કરવામાં આવેલી નાણાંકીય ભૂલો બાળકોને પૈસા વિશે શીખવવા માટે સારા માર્ગદર્શન તરીકે સેવા આપી શકે છે. ભૂતકાળની ભૂલો એ શિક્ષણ માટે અયોગ્યતા નથી પરંતુ હકીકતમાં તમારા મુદ્દાને બાળકો સુધી પહોંચાડવામાં મદદ કરી શકે છે. માતા-પિતા સમજાવી શકે છે કે ભૂલો કેવી રીતે ટાળી શકાય અને આધાર તરીકે દસ્તાવેજી પુરાવા પ્રદાન કરી શકાય. માતા-પિતા સમજાવી શકે છે કે ભૂલોને કારણે કેટલા પૈસા ગુમાવ્યા હતા.
– કંપેરીજન શોપિંગ એ બાળકોને પૈસા વિશે અને તમારા રૂપિયાનું શ્રેષ્ઠ મૂલ્ય કેવી રીતે મેળવવું તે શીખવવાની એક સરસ રીત છે. તમે પ્રોડક્ટ, કુઆલિટી, સર્વિસ આધારે શ્રેષ્ઠ સોદો ઓળખવા માટે તેમને પડકાર આપીને તમારા બાળકની ગણિત કુશળતાને સુધારવામાં મદદ કરી શકો છો.
– બાળકોને તેમની પિગી બેંકની બચત તેમની બચત ખાતામાં નિયમિત ધોરણે જમા કરાવવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવી જોઈએ. તમે તમારા બાળક સાથે બચતના સીમાચિહ્નો બનાવી શકો છો જે ચોક્કસ સમયમર્યાદામાં પહોંચી જાય તો બાળક માટે નાની ઉજવણી અથવા ભેટ સાથે માણી શકાય છે.
– ઙજ્ઞભસયિં ખજ્ઞક્ષયુ: બાળક પાસેથી ઘરના અમુક કામ અથવા કાર્યો નિયમિત ધોરણે પૂર્ણ કરવાની અપેક્ષા રાખવામાં આવે છે અને તેને તેના પ્રયત્નો માટે ચૂકવણી કરવામાં આવે છે. બાળક પ્રયત્નો અને તેને મેળવેલા નાણાં વચ્ચે સીધો સંબંધ જોશે.
જો કોઈ હોય તો કારણ, કાર્ય પૂર્ણ થયું નથી, પછી બાળકને પૈસા ખર્ચવા આપવામાં આવતા નથી.
– તમારા બાળકને તેની ટ્રીટ અને નાસ્તા પર ખર્ચ કરવા માટે બજેટ આપો. આનાથી તેઓને તેમના બજેટની અંદર તેમની ટ્રીટ્સ પર ખર્ચ કરવાનું શીખવવામાં આવશે. બાળકોને તે ગમે છે જ્યારે તેઓને તેમના જીવનનો અમુક ભાગ નક્કી કરવાની સ્વતંત્રતા આપવામાં આવે છે. હવે ચાલો બેંકિંગ તરફ આગળ વધીએ જે ધીમે ધીમે અને સતત ઓનલાઈન રૂટ તરફ આગળ વધી રહ્યું છે ખાસ કરીને યુવા પેઢી સાથે.
અંતે, શું તમે તે સમયને પાછો ખેંચી શકો છો જ્યારે તમે નાના હતા અને તમારા માતાપિતાએ તમને નાણાં વ્યવસ્થાપન વિશે શીખવવા માટે સમય કાઢ્યો હતો? જો તમને યાદ રાખવું મુશ્કેલ થઈ રહ્યું હોય, તો આ સમય તમારા બાળકોને સાચા માર્ગ પર મૂકવાનો છે. સરેરાશ ભારતીય આજે સંઘર્ષ કરી રહ્યો છે કારણ કે તેઓએ નિવૃત્તિ અને બાળ શિક્ષણ જેવા નિર્ણાયક ધ્યેયો માટે પૂરતી બચત કરી નથી. માસિક ખર્ચનું સંચાલન કરવા માટે સતત સંઘર્ષ કરવો પડે છે કારણ કે તેમની નાની ઉંમરમાં બજેટની મૂળભૂત બાબતો શીખી ન હતી. મહેરબાની કરીને તમારા બાળકોને તે જ ભૂલો કરવા દો નહીં જ્યારે તેઓ પુખ્ત બને.
