હિંદુ કેલેન્ડર મુજબ, ચાતુર્માસ જૂન અથવા જુલાઈમાં શયની એકાદશીથી શરૂ થાય છે અને ઓક્ટોબર અથવા નવેમ્બરમાં પ્રબોધિની એકાદશી સાથે સમાપ્ત થાય છે. આ ચાર મહિના દરમિયાન કોઈ પણ પ્રકારનું શુભ કાર્ય થતું નથી.
હિંદુ ધર્મમાં ચાતુર્માસનું ઘણું મહત્વ છે
એવું માનવામાં આવે છે કે આ ચાર મહિનામાં ભગવાન વિષ્ણુ બ્રહ્માંડ મહાસાગર, ક્ષીર સાગરમાં ગાઢ નિદ્રા (યોગ નિદ્રા) ની સ્થિતિમાં પ્રવેશ કરે છે. આ સમયગાળા દરમિયાન ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા કરવાથી મહત્વપૂર્ણ આધ્યાત્મિક લાભ મળે છે. 2024માં ચાતુર્માસ 17મી જુલાઈએ અષાઢ શુક્લ પક્ષની એકાદશી તિથિથી શરૂ થશે અને 12મી નવેમ્બરે સમાપ્ત થશે.
ચાતુર્માસ દરમિયાન સામાન્ય રીતે લગ્ન અને ઘરવખરીના સમારંભો જેવા શુભ પ્રસંગો મોકૂફ રાખવામાં આવે છે. તેના બદલે ભક્તો પૂજા, ધાર્મિક વિધિઓ અને મંત્રોના જાપ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે.
ચાતુર્માસ દરમિયાન આ કામ ન કરો
આ વર્ષે એટલે કે 2024 માં, 17 જુલાઈથી 12 નવેમ્બરની વચ્ચે કોઈ પણ શુભ કાર્યક્રમ અથવા કાર્યક્રમનું આયોજન કરશો નહીં. તેમજ નવું વાહન ખરીદવું, નવી મિલકત ખરીદવી, ભૂમિપૂજન કરવું, કોઈપણ બાંધકામનો પાયો નાખવો જેવા કામો ન કરો.
આ સિવાય આ વ્રત દરમિયાન દૂધ, તેલ, રીંગણ, પાંદડાવાળા શાકભાજી, ખારા કે મસાલેદાર ખોરાક, માંસ અને આલ્કોહોલ વગેરેનું સેવન ન કરવું જોઈએ. વ્યક્તિએ પલંગને બદલે જમીન પર સૂવું જોઈએ. એવું કહેવાય છે કે આનાથી ભગવાન સૂર્ય પ્રસન્ન થાય છે અને તે પોતાના ભક્તો પર આશીર્વાદ વરસાવે છે. જો કોઈ વ્યક્તિ પૈસા સંબંધિત સમસ્યાઓથી પરેશાન હોય તો તેણે આ ચોથા મહિનામાં દરરોજ તુલસીની પૂજા કરવી જોઈએ.
ચાતુર્માસ દરમિયાન શુભ કાર્યો કરવા પર પ્રતિબંધ છે, પરંતુ સામાન્ય ધાર્મિક પ્રવૃત્તિઓ ચાલુ રાખી શકાય છે. આ સમય પૂજા, ઉપવાસ વગેરે માટે શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે. આ સમય દરમિયાન લોકો કોઈપણ પ્રકારના વ્રત શરૂ કરી શકે છે અને આ સમયે ઉપવાસ શરૂ કરનારને બમણું પરિણામ મળે છે.
અહીં આપેલી માહિતી માત્ર ધારણાઓ અને માહિતી પર આધારિત છે. અત્રે એ ઉલ્લેખ કરવો જરૂરી છે કે અબતક મીડિયા કોઈપણ માહિતીનું સમર્થન કે પુષ્ટિ કરતું નથી. કોઈપણ માહિતી અથવા માન્યતાને અમલમાં મૂકતા પહેલા, સંબંધિત નિષ્ણાતની સલાહ લો.
