- આર્ટિફિશિયલ સ્વીટનર્સ અને હૃદયના સ્વાસ્થ્ય વચ્ચે શું સંબંધ છે?
- શું આર્ટિફિશિયલ સ્વીટનર્સ પણ કેન્સરનું કારણ બની શકે છે?
- તેમના ઉપયોગથી કયા રોગોનું જોખમ વધી શકે છે?
સુગર ને લઈને લોકો આજકાલ ઘણાં જાગૃત થતાં જાય છે. બધા લોકો સ્વીકારે છે કે સુગર આપણાં સ્વાસ્થય માટે ખૂબ જ હાનિકારક છે. વધારે પ્રમાણમા સૂગરનું સેવન કરવાથી ઘણાં રોગોનો સામનો કરવો પડે છે. વધારે પડતું સુગર ખાવામાં આવે તો તમારા શરીર માટે ઝેર સમાન બની જાય છે. ઓછી માત્રમાં સુગરનું સેવન કરવામાં આવે તો તે નુકશાનકારક નથી.
પહેલાના જમાનામાં લોકો વધારે પ્રમાણમા ગળી વસ્તુઓ ખાતા સાથે જ તેઓ પોતાના સ્વાસ્થ્ય વિષે પણ જાગૃત રહેતા. જ્યારે આજના જમાનામાં આપણું જીવન બેઠાડું બની ગયું છે એટલે આપણાં શરીરમાં સુગર જલ્દીથી પચતું નથી.
આર્ટિફિશિયલ સ્વીટનર્સ શું છે.
સામાન્ય રીતે તો જે લોકો ખાંડનું સેવન ટાળી અને ઓછી કેલરીવાળા આર્ટિફિશિયલ સ્વીટનર્સ અથવા સુગર ફ્રી સ્વીટનર્સનું સેવન કરે છે. કારણ કે તેમાં ખાંડની માત્ર ઓછી હોય છે. પરંતુ વાસ્તવિકતા એ છે કે આર્ટિફિશિયલ સ્વીટનર્સ સ્વાસ્થય માટે નુકશાનકારક છે. તેનો આડેધડ ઉપયોગ કરવાથી અનેક પ્રકારની બીમારીઓ થઈ શકે છે. હાલના સમયમાં વિશ્વભરમાં 4 હજારથી વધુ ઉત્પાદનોમાં આર્ટિફિશિયલ સ્વીટનર્સનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. આર્ટિફિશિયલ સ્વીટનર્સ સામાન્ય રીતે ન્યુટ્રાસ્વીટ તરીકે ઓળખાય છે. તે સૌથી વધુ ઝેરી પદાર્થોમાંથી એક છે.
ખાંડ અને આર્ટિફિશિયલ સ્વીટનર્સ વચ્ચેનો તફાવત :
કેટલાક લોકો ઠંડા પીણાં પીવાના શોખીન હોય છે.આ બધા પીણાંમાં કેટલીક જગ્યાએ આર્ટીફિશિયલ શુગરનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. જે શરીરમાં ઝડપથી ભળી જતી નથી તે ધીમે ધીમે શરીરમાં ભળે છે. ડોક્ટરે શુગર ખાવાની ના પાડી હોય તેવા લોકો મીઠાં સ્વાદ માટે આવી આર્ટીફિશિયલ શુગરનો ઉપયોગ કરતાં હોય છે.આ પદાર્થ નેચરલ નથી કેમિકલ યુકત હોય છે. આર્ટીફિશિયલ શુગરને લેબોરેટરીમાં તૈયાર કરવામાં આવે છે. બજારમાં ઘણા પ્રકારના આર્ટીફિશિયલ સ્વીટનર્સ મળે છે. જે ગોળીઓ અને પાવડર સ્વરુપે વેચાય છે.
આર્ટિફિશિયલ સ્વીટનર્સનો ઉપયોગ કરવો જોઈએ?
ડાયાબિટીસ એ આપણી રોજબરોજ્ની જીવનશૈલીને કારણે થતો ખતરનાક રોગ છે. આ રોગમાં શરીરમાં બ્લડ ગ્લુકોઝનું પ્રમાણ વધી જાય છે.તેથી કેટલાક લોકો આર્ટિફિશિયલ સ્વીટનરનો ઉપયોગ કરતાં હોય છે. જે તમારા સ્વાસ્થ્ય માટે નુકશાનકારક છે. તેથી ડાયાબિટીસના દર્દીઓએ આ કૃત્રિમ ગળપણનો ઉપયોગ ટાળવો જોઈએ.
ડાયાબિટીસ રોગમાં વ્યક્તિએ ખાંડ વગરનું દૂધ કે ચા પીવાની આદત પાડવી જોઈએ. જો તમે કૃત્રિમ ગળપણનો ઉપયોગ કરતાં હશો તો તમારી યાદશક્તિ ઓછી થતી જાય છે.અને તમારું મગજ નબળું પડી જાય છે. ક્યારેક તેનું સેવન અમુક અંશે યોગ્ય હોઈ શકે છે. પરંતુ હંમેશા તેનો ઉપયોગ ઓછી માત્રામાં કરવો જોઈએ.
ભારતીય શહેરોમાં 38% લોકો આર્ટિફિશિયલ સ્વીટનર્સનો ઉપયોગ કરે છે.
વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશનના જણાવ્યા મુજબ સમગ્ર વિશ્વમાં 42 કરોડથી વધુ લોકો ડાયાબિટીસથી પીડિત છે.અને મોટાભાગના ડાયાબિટીસના દર્દીઓ મીઠા સ્વાદ માટે કૃત્રિમ મીઠાઈનો ઉપયોગ કરી રહ્યા છે.
ભારતમાં 6 કૃત્રિમ સ્વીટનર્સને FSSAIની મંજૂરી
વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશન અને વિશ્વની ઘણી મોટી આરોગ્ય સંસ્થાઓએ કૃત્રિમ ગળપણથી થતા નુકસાન અંગે ચિંતા વ્યક્ત કરી છે. આ હોવા છતાં, તેમના ઉપયોગ પર પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો નથી. ભારત સહિત મોટાભાગના દેશોએ આર્ટિફિશિયલ સ્વીટનર્સના ઉપયોગને મંજૂરી આપી છે.
દુનિયાના ઘણા મોટા ડોક્ટરોએ પણ સવાલો ઉઠાવ્યા
વિશ્વના તમામ મોટા ડોક્ટરોએ આર્ટિફિશિયલ સ્વીટનર્સના ઉપયોગ પર સવાલ ઉઠાવ્યા છે. પ્રખ્યાત ડૉક્ટરે તેમના પુસ્તક ‘ધ ડાયાબિટીસ કોડઃ પ્રિવેન્ટ એન્ડ રિવર્સ ટાઈપ 2 ડાયાબિટીસ નેચરલી’માં આર્ટિફિશિયલ સ્વીટનર્સને મિથ ગણાવ્યા છે. તે જ સમયે, કેલિફોર્નિયા યુનિવર્સિટીના એન્ડોક્રિનોલોજી વિભાગના પ્રોફેસરે તેમના પુસ્તક ‘ફેટ ચાન્સ’માં તેને સ્વાસ્થ્ય માટે અસુરક્ષિત ગણાવ્યું છે.
કૃત્રિમ સ્વીટનર્સમાં લોહી ગંઠાઈ જવાની વૃત્તિ
ક્લેવલેન્ડ ક્લિનિકના કાર્ડિયોવેસ્ક્યુલર અને મેટાબોલિક સાયન્સના અધ્યક્ષના જણાવ્યા અનુસાર, ખોરાકમાં કૃત્રિમ સ્વીટનરના સતત ઉપયોગથી લોહી ગંઠાઈ જવાનું જોખમ વધી જાય છે, જે હાર્ટ એટેક અથવા સ્ટ્રોકનું કારણ બને છે.
કૃત્રિમ સ્વીટનર કેન્સરનું કારણ બની શકે છે
ઇન્ટરનેશનલ એજન્સી ફોર રિસર્ચ ઓન કેન્સરના જણાવ્યા અનુસાર WHO સાથે હાથ ધરાયેલા સંયુક્ત અભ્યાસમાં, કૃત્રિમ સ્વીટનર કાર્સિનોજન હોઈ શકે છે. ફૂડ એડિટિવ્સ પરની સંયુક્ત FAO/WHO નિષ્ણાત સમિતિએ પણ તેને કેન્સરનું કારણ ગણ્યું છે. આમાં એસ્પાર્ટમ વધુ ખતરનાક માનવામાં આવે છે. કારણ કે વિશ્વમાં દર છઠ્ઠું મૃત્યુ કેન્સરને કારણે થાય છે. તેથી WHO એ તેનો ઓછામાં ઓછો ઉપયોગ કરવા જણાવ્યું છે.
કઈ ખાદ્ય વસ્તુઓમાં કૃત્રિમ ગળપણનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે?
ઘણી વખત ડાયાબિટીસના દર્દીઓ મીઠી ચાની લાલચ છોડી શકતા નથી. આ માટે તેઓ સુગર ફ્રી ગોળીઓ અને ક્યુબ્સનો ઉપયોગ કરે છે. ખરેખર, આ સુગર ફ્રી ટેબ્લેટ્સ માત્ર આર્ટિફિશિયલ સ્વીટનર્સમાંથી જ બનાવવામાં આવે છે. આ સિવાય બજારમાં ઉપલબ્ધ મોટાભાગના પેકેજ્ડ ફૂડમાં કૃત્રિમ ખાંડનો ઉપયોગ થાય છે.
હ્રદયરોગ અને કેન્સર સિવાય કયા રોગોનું જોખમ છે?
લાંબા સમય સુધી ઉપયોગ કર્યા પછી હૃદયરોગ અને કેન્સર જેવા રોગો થાય છે, જ્યારે વધુ પડતું ખાવું, સ્થૂળતા અને માથાનો દુખાવો જેવી સમસ્યાઓ શરૂ થાય છે.
કૃત્રિમ સ્વીટનર્સ અતિશય આહારનું મુખ્ય કારણ
નેશનલ લાઇબ્રેરી ઑફ મેડિસિનમાં પ્રકાશિત થયેલા અભ્યાસ મુજબ, કૃત્રિમ ગળપણનો સતત ઉપયોગ લેપ્ટિનને અસર કરે છે, તે હોર્મોન જે ખાધા પછી તૃપ્તિની લાગણીનું કારણ બને છે. તેથી, વારંવાર ખોરાકની તૃષ્ણા થાય છે. આ અતિશય આહારનું કારણ બને છે.
સ્થૂળતાની સમસ્યામાં વધારો
સમગ્ર વિશ્વમાં દરેક વ્યક્તિ સ્લિમ-ફિટ દેખાવા માંગે છે. આ કારણોસર, મોટી સંખ્યામાં લોકો ખાંડ પણ છોડી રહ્યા છે. કેટલાક લોકો ખાંડના વિકલ્પ તરીકે કૃત્રિમ સ્વીટનર્સનો ઉપયોગ કરી રહ્યા છે. જ્યારે અભ્યાસ તેનાથી વિરુદ્ધ દાવો કરે છે. નેશનલ લાઇબ્રેરી ઑફ મેડિસિનમાં પ્રકાશિત થયેલા એક અભ્યાસ મુજબ, આર્ટિફિશિયલ સ્વીટનર્સ આપણા વધતા વજન અને સ્થૂળતા માટે જવાબદાર છે.
માથાનો દુખાવો અને ડિપ્રેશનનું કારણ
હેલ્થ જર્નલ હેડેકમાં પ્રકાશિત થયેલા એક અભ્યાસ અનુસાર, આર્ટિફિશિયલ સ્વીટનર્સ માથાનો દુખાવો, ડિપ્રેશન અને બેહોશીનું કારણ બની શકે છે. આવી સમસ્યાઓ નાના બાળકોમાં વધુ જોવા મળે છે.
આંતરડાના પણ કરે છે અસર
આપણા આંતરડાના બેક્ટેરિયા કૃત્રિમ સ્વીટનર્સ સાથે ખાંડ કરતાં અલગ રીતે પ્રતિક્રિયા આપે છે. નેશનલ લાઇબ્રેરી ઑફ મેડિસિનમાં પ્રકાશિત થયેલા એક અભ્યાસ મુજબ, જ્યારે સેકરિન અને સુક્રલોઝ જેવા મીઠાશ આપણા માઇક્રોબાયોમ્સના સંપર્કમાં આવે છે, ત્યારે ડિસબાયોસિસનું જોખમ વધી જાય છે. આનો અર્થ એ છે કે સારા આંતરડાના બેક્ટેરિયાની તુલનામાં હાનિકારક આંતરડાના બેક્ટેરિયાની સંખ્યા વધે છે. તેનાથી પેટમાં સોજો, ઓટો ઈમ્યુન કંડીશન, માઈગ્રેન અને ચિંતા જેવી સમસ્યાઓ થઈ શકે છે.
