- બેંકો દ્વારા આંતરિક ખાતાઓ ખોલી તેનો દુરૂપયોગ: આવા બિનજરૂરી ખાતાઓ બંધ કરવા રિઝર્વ બેંકની ચેતવણી
- લાખો આંતરિક ખાતાઓ ખોલી બેંકો જ બેંકોને ધૂંબા મારી રહી છે. બેંકો દ્વારા આંતરિક ખાતાઓ ખોલી તેનો દૂરઉપયોગ કરવામાં આવી રહ્યો છે. ત્યારે આવા બિનજરૂરી ખાતાઓ બંધ કરવા રિઝર્વ બેંકે ચેતવણી જાહેર કરી છે.
ભારતીય રિઝર્વ બેંકે કેટલીક બેંકોમાં ’આંતરિક’ ખાતાના દુરુપયોગ અંગે ફરી ચિંતા વ્યક્ત કરી છે. આરબીઆઈના ડેપ્યુટી ગવર્નર સ્વામીનાથન જેએ જણાવ્યું હતું કે આરબીઆઈની તપાસમાં જાણવા મળ્યું છે કે કેટલાક આંતરિક ખાતા, જેનો ઉપયોગ બેંક તેની કામગીરી માટે કરે છે, તેનો ઉપયોગ છેતરપિંડી અને લોનની ચુકવણીની અવધિ લંબાવવા માટે કરવામાં આવી રહ્યો છે. ભારતીય રિઝર્વ બેંકએ બેંકોને આંતરિક ખાતાના દુરુપયોગ સામે ચેતવણી આપી છે. રિઝર્વ બેંકને જાણવા મળ્યું છે કે કેટલીક બેંકો પાસે કોઈ યોગ્ય કારણ વગર ઘણા આંતરિક ખાતા છે અને તેનો ખોટા હેતુઓ માટે ઉપયોગ કરવામાં આવી રહ્યો છે.
આરબીઆઈને તેના નિરીક્ષણમાં જાણવા મળ્યું છે કે કેટલીક બેંકોએ કોઈપણ માન્ય કારણ વગર લાખો આંતરિક ખાતા ખોલ્યા છે. હવે રિઝર્વ બેંકે આ બેંકોના સીએફઓને આવા બિનજરૂરી ખાતા બંધ કરવા કહ્યું છે. આરબીઆઈએ બેંકોને ફક્ત આવશ્યક ખાતાઓ જાળવવા કહ્યું છે અને એમ પણ કહ્યું છે કે બેંકોએ આ ખાતાઓ પર વધુ સારું નિયંત્રણ રાખવું જોઈએ. આ ખાતાઓની નિયમિત તપાસ કરો અને ઓડિટ અહેવાલ સમિતિને સબમિટ કરો. તેવી પણ સૂચના અપાઈ છે.
આરબીઆઈના ડેપ્યુટી ગવર્નર સ્વામીનાથન જેએ બેંકોને જણાવ્યું હતું કે “છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં, આંતરિક ખાતાઓના નિયંત્રણ અને સંચાલન પર વિશેષ ધ્યાન આપવામાં આવી રહ્યું છે. આ સમય દરમિયાન, અમને કેટલીક બેંકો મળી કે જેનાં આંતરિક ખાતાં લાખોમાં છે અને તેમના અસ્તિત્વ માટે કોઈ સ્પષ્ટ કારણ નથી. તેમણે કહ્યું કે દુરુપયોગની સંભાવનાને કારણે આંતરિક ખાતાઓ ખૂબ જોખમી છે.
આરબીઆઈના ડેપ્યુટી ગવર્નરે બેંકોના ચીફ ફાયનાન્સિયલ ઓફિસર્સને આ ખાતાઓ ઘટાડવા અને ફક્ત આવશ્યક ખાતા રાખવાનો નિર્દેશ આપ્યો છે. આરબીઆઈએ બેંકો તેમજ નોન બેંકિંગ ફાઈનાન્શિયલ કંપનીઓને ચેતવણી આપી છે. વાસ્તવમાં, રિઝર્વ બેંક ચિંતિત છે કે કંપનીઓના આ નકલી એકાઉન્ટ્સનો ઉપયોગ ડિજિટલ છેતરપિંડી માટે કરવામાં આવી રહ્યો છે.
લોન મંજુર થયાથી નહિ ધિરાણ આપ્યાથી જ વ્યાજ વસુલવું પડશે
ભારતીય રિઝર્વ બેન્કએ લોન જ્યારે આપવામાં આવે તે તારીખથી જ લોન પર વ્યાજ વસૂલવાનો નિર્દેશ આપ્યો છે. જો કે અગાઉ લોન મંજુર થતી ત્યારથી વ્યાજ લાગવાનું શરૂ થઈ જતું હતું. આ નિયમથી બેન્કો અને નોન-બેંકિંગ ફાઇનાન્સિંગ કંપનીઓ જૂન ક્વાર્ટરમાં તેમના નફામાં ઘટાડો નોંધાવે તેવી શક્યતા છે. ઉદ્યોગના આંતરિક સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે ધિરાણકર્તાઓ સામાન્ય રીતે ગ્રાહકને ચેક મેળવે તે પહેલાં જ વ્યાજ વસૂલ કરીને સેંકડો કરોડ રૂપિયા કમાય છે. જો કે, 29 એપ્રિલના રોજ, બેંકિંગ રેગ્યુલેટરે તમામ ધિરાણકર્તાઓને તેના વાર્ષિક નિરીક્ષણમાં ધિરાણકર્તાઓ દ્વારા વ્યાજ વસૂલવામાં અન્યાયી પ્રથાઓના કિસ્સાઓ બહાર આવ્યા પછી ગ્રાહક પાસેથી ભંડોળના વાસ્તવિક વિતરણની તારીખથી વ્યાજ વસૂલવા નિર્દેશ આપ્યો હતો. “અગાઉ, ધિરાણકર્તાઓને લોન કરાર પૂર્ણ કરવામાં લગભગ
30-45 દિવસ લાગતા હતા. આ દિવસોનું વ્યાજ વસૂલી લેવામાં આવતું હતું. વિશ્લેષકોએ જણાવ્યું હતું કે આરબીઆઈના આ આદેશથી લોનની વૃદ્ધિ અને નીચા માર્જિનમાં વૃદ્ધિ થઈ શકે છે, ખાસ કરીને હાઉસિંગ ફાઇનાન્સ કંપનીઓ માટે. તમામ મોર્ટગેજ ધિરાણકર્તાઓ માટે એપ્રિલ સામાન્ય રીતે સૌથી નબળો મહિનો હોય છે, અને માત્ર ચેકની રસીદ પર વ્યાજની આવકની ઓળખ અંગેના આરબીઆઈના પરિપત્રે મોર્ટગેજ ધિરાણકર્તાઓને તેમના સોર્સિંગ મોડલ્સને ફરીથી વ્યૂહરચના બનાવવા માટે ડ્રોઇંગ બોર્ડમાં પાછા મોકલ્યા છે
