મહારાષ્ટ્રમાં લગભગ 600 સ્થાનિક સંસ્થાઓમાં ચૂંટાયેલા પ્રતિનિધિઓ નથી.  ચૂંટણીની રાહ એકથી ત્રણ વર્ષ સુધીની હોય છે.  ચૂંટણી મુલતવી રાખવાના મુખ્ય બે કારણો છે: સીમાંકન અને અન્ય પછાત વર્ગો (ઓબીસી) માટે અનામત, જે બંને કોર્ટમાં પેન્ડિંગ છે. મહારાષ્ટ્રમાં 29 મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશનો છે, જેમાંથી 27 હાલમાં વહીવટકર્તાઓ દ્વારા દેખરેખ હેઠળ છે.  34 જિલ્લા પરિષદોમાંથી, 26 વહીવટી સત્તાવાળાઓ દ્વારા સંચાલિત થાય છે.  385 સિટી કાઉન્સિલ (સિટી કાઉન્સિલ) અને નગરપાલિકાઓ (નગરપાલિકાઓ)માંથી 257 સંચાલકો દ્વારા ચલાવવામાં આવે છે.  351 પંચાયત સમિતિમાંથી 289 વહીવટીતંત્ર હેઠળ છે. છે કે વહીવટ દારૂના ભરોસે રૂપિયા એક લાખ કરોડથી વધુનું બજેટ 27 નગરપાલિકાઓ માટે મંજૂર કરવામાં આવ્યું છે જે ખરા અર્થમાં અયોગ્ય છે. બંધારણ નું જ્યારે ઘડતર કરવામાં આવ્યું ત્યારે રાજ્ય સરકાર અને કેન્દ્ર સરકારને જવાબદારી સોંપવામાં આવી હતી નહીં કે વહીવટદારોને.

ભારતના બંધારણમાં  કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારોને સત્તાઓ અને જવાબદારીઓ સોંપવામાં આવી છે, નહિંકે વહીવટદારો પર નિર્ભરતા

સ્થાનિક સંસ્થાઓની ચૂંટણીની જાહેરાત, મતદાર યાદીને આખરી સ્વરૂપ આપવા અને ચૂંટણી સંબંધિત અન્ય વ્યવસ્થાઓ માટે ઓછામાં ઓછા ત્રણ મહિનાનો સમય લાગે છે.  આનો અર્થ એ છે કે પ્રક્રિયા કાં તો નવેમ્બરના અંત સુધીમાં શરૂ કરવી પડશે અથવા સામાન્ય ચૂંટણીઓ સુધી રાહ જોવી પડશે. સમસ્યા માત્ર ચૂંટાયેલા પ્રતિનિધિઓની અછતની નથી, પરંતુ સત્તાનું નિયંત્રણ કોણ કરે છે તેની પણ છે.  કાઉન્સિલરો વિના, તે વહીવટકર્તા છે જે નક્કી કરે છે કે શું અને કેટલો ખર્ચ કરવો.  રાજકીય હસ્તક્ષેપ અને કોન્ટ્રાક્ટરો દ્વારા વ્યાપક ભ્રષ્ટાચાર તંત્રમાં ઘૂસી ગયો છે. મ્યુનિસિપલ કમિશનર મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશનનું બજેટ તૈયાર કરે છે અને તેને એડમિનિસ્ટ્રેટર તરીકે મંજૂરી માટે પોતે રજૂ કરે છે. છેલ્લા દોઢ વર્ષથી બિએમસી કોઈપણ ચૂંટાયેલા પ્રતિનિધિ વગર કામ કરી રહી છે. મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશન અને તેની વિવિધ સંસ્થાઓ જેવી કે વોર્ડ સમિતિઓ, સ્થાયી સમિતિઓ, વિષય સમિતિઓ અને સામાન્ય સંસ્થાની તમામ સત્તાઓ હવે મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશન કમિશનર પાસે છે જેઓ બીએમસી કમિશનર-કમ-વહીવટ તરીકે કાર્ય કરે છે.

આ વિચિત્ર પરિસ્થિતિમાં પ્રશ્ન એ ઊભો થાય છે કે શું આવી વ્યવસ્થા લાંબા ગાળે ઇચ્છનીય છે.પરિણામે, કેટલાક મહત્વપૂર્ણ મુદ્દાઓ પર ધ્યાન આપવામાં ન આવે.  ચૂંટાયેલા કોર્પોરેટરો અને મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશનની વિવિધ સમિતિઓ અધિકારીઓ દ્વારા મનસ્વી, તરંગી અથવા ખોટી રીતે કાર્યોના અમલ પર ચેક અને બેલેન્સ પ્રદાન કરે છે. જ્યારે ભારતનું બંધારણ બનાવવામાં આવ્યું ત્યારે કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારોને સત્તાઓ અને જવાબદારીઓ સોંપવામાં આવી હતી.  જો કે, સમય જતાં એવું જાણવા મળ્યું કે આ સિસ્ટમ સામાન્ય નાગરિકોની અનુભવાયેલી જરૂરિયાતો અને આકાંક્ષાઓને સંતોષતી નથી.  દૂરના ગામડા કે શહેરની વ્યક્તિએ પોતાની રોજબરોજની ફરિયાદોના નિવારણ માટે સ્થાનિક ધારાસભ્ય [વિધાનસભાના સભ્ય] અથવા સાંસદ [સંસદના સભ્ય]નો સંપર્ક કરવો વ્યવહારુ ન હતો.

એપ્રિલ 1993 માં, ભારત સરકારે 73મો સુધારો પસાર કર્યો, જેણે ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં પંચાયતોને ગ્રામ્ય સ્તરે, બ્લોક સ્તરે પંચાયત સમિતિ અને જિલ્લા સ્તરે જિલ્લા પરિષદોને સત્તા આપી. આ સંસ્થાઓને રસ્તાઓ અને પુલો, પાણી પુરવઠો, જાહેર આરોગ્ય, સ્વચ્છતા, અગ્નિશમન સેવાઓ, શહેરી વનીકરણ, ઝૂંપડપટ્ટી સુધારણા, શહેરી સુવિધાઓ અને સુવિધાઓ, જેમ કે ઉદ્યાનો, બગીચાઓ અને રમતના મેદાનોના પ્રમોશન સંબંધિત યોજનાઓનું કામ અને આયોજન સોંપવામાં આવ્યું છે. અમલ કરવા સક્ષમ હોવા જોઈએ.  સંસ્કૃતિ અને શિક્ષણ, કબ્રસ્તાન અને સ્મશાન, લાઇટિંગ, પાર્કિંગ લોટ, બસ સ્ટોપ અને જાહેર સુવિધાઓ જેવી જાહેર સુવિધાઓની જાળવણી. બંધારણીય સુધારામાં મોટા શહેરોમાં વોર્ડ સમિતિઓની રચના કરવાની જોગવાઈ પણ કરવામાં આવી છે. તે સ્પષ્ટ છે કે બંધારણ લોકશાહી રીતે ચૂંટાયેલી શહેરી સ્થાનિક સંસ્થાઓ દ્વારા પૂરી પાડવામાં આવતી ઘણી સેવાઓનો આદેશ આપે છે.

કોર્ટ દ્વારા ચૂંટણી પ્રક્રિયા પર લાંબો સમય રોકવો એ બંધારણની મજાક છે.  કોર્પોરેટરો નાગરિકોની જરૂરિયાતોનું મૂલ્યાંકન કરે છે અને ભંડોળની ખાતરી કરે છે અને તેને પહોંચી વળવા પ્રવૃત્તિઓને મંજૂરી આપે છે.  તેમની ગેરહાજરીમાં, નાગરિકોની ઘણી સમસ્યાઓ અને ફરિયાદો વણઉકેલાયેલી રહી શકે છે. વધુમાં, મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશનના કર્મચારીઓના કામમાં કોઈપણ ક્ષતિ કે ખામીઓ કાર્પેટ હેઠળ વહી શકે છે.  ચૂંટાયેલા કોર્પોરેટરો અને મ્યુનિસિપલ કમિટીઓ મ્યુનિસિપલ કર્મચારીઓની મનસ્વી, તરંગી અથવા ખોટી ક્રિયાઓ પર ચેક અને બેલેન્સ પ્રદાન કરે છે. ચૂંટાયેલા કાઉન્સિલરો પણ કોર્પોરેશનની મોટી પહેલ માટે જાહેર સમર્થન એકત્ર કરી શકે છે.  ચૂંટાયેલી સંસ્થાની ગેરહાજરીમાં, બીએમસિ અધિકારીઓ રાજ્ય સરકારના દબાણનો ભોગ બની શકે છે, જે શહેરના શ્રેષ્ઠ હિતમાં હોઈ શકે નહીં.

© 2011 - 2024 Abtak Media. Developed by ePaper Solution.