હિન્દુ ધર્મમાં ગુરુવારે ભગવાન બૃહસ્પતિની પૂજા કરવાની પરંપરા છે. કારણ કે ભગવાન બૃહસ્પતિને દેવતાઓના ગુરુ માનવામાં આવે છે. તેથી, તેમની પૂજા કરવાથી બુદ્ધિ અને સમજદારી આવે છે અને પરિવારમાં સુખ અને શાંતિ આવે છે.
ગુરુનું વ્રત શ્રી હરિ વિષ્ણુના ચરણોમાં અર્પણ કરીને કરવામાં આવે છે.
તેથી જ શ્રી હરિને અતિ પ્રિય એવા કેળાના વૃક્ષની પૂજા કરવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે જે વ્યક્તિ મન, વાણી અને કર્મથી શુદ્ધ રહીને અને ભગવાન વિષ્ણુનું ધ્યાન કરીને ગુરુનું વ્રત પૂર્ણ કરે છે. તે વ્રત કરનારને તેના પારિવારિક જીવનમાં લગ્ન, સુખ, શાંતિ, બુદ્ધિ અને સમૃદ્ધિ પ્રાપ્ત થાય છે.
ગુરુ ગ્રહના દિવસે ભગવાન વિષ્ણુનું વ્રત રાખનાર ભક્તે પીળા રંગના વસ્ત્રો પહેરીને અક્ષત અને હળદરની સાથે ધૂપ, દીપ, નૈવેદ્ય અર્પણ કરીને ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા કરવી જોઈએ. પરંતુ તેની સાથે હિંદુ કાયદો એ પણ કહે છે કે ભક્તે દુન્યવી અભિવ્યક્તિથી દૂર રહેવું જોઈએ અને ભગવાન વિષ્ણુને તેની ભક્તિ અનુસાર તમામ પૂજા સામગ્રી સાથે તેના હૃદયથી આહ્વાન કરવું જોઈએ. આ વ્રતના શ્રેષ્ઠ પરિણામો શુદ્ધ હૃદય પર આધાર રાખે છે, તેથી તે જરૂરી છે કે ઉપવાસ કરનાર નિર્ધારિત નિયમો સમજે અને ભગવાન શ્રી હરિની પૂજા કરે.
બૃહસ્પતિ વ્રતનો લાભ
દેવતાઓના ગુરુની પૂજા ભગવાન વિષ્ણુની પૂજામાં સામેલ માનવામાં આવે છે. આ કારણે તેને બમણું પરિણામ મળી શકે છે. તેથી ગુરુનું વ્રત કરવાથી ભક્તને ભગવાન વિષ્ણુની કૃપા મળે છે અને ધન સંબંધિત સમસ્યાઓ દૂર થાય છે.
આ વ્રતના પરિણામે જો કોઈ વ્યક્તિના લગ્ન નથી થતા તો તેવા લોકોના લગ્ન પણ જલ્દી થઈ જાય છે. ભગવાન ગુરુને જ્ઞાન, સંયમ અને બુદ્ધિના દેવતા કહેવામાં આવે છે. તેથી, તેમનું આહ્વાન કરવાથી તમે જ્ઞાનમાં વધારો કરી શકો છો અને જો ભક્ત વિદ્યાર્થી હોય, તો તે શિક્ષણના ક્ષેત્રમાં મોટી સફળતા મેળવી શકે છે. આ વ્રતથી ભગવાન વિષ્ણુ અત્યંત પ્રસન્ન થાય છે અને વ્યક્તિને જગતના તમામ ભૌતિક સુખોની પ્રાપ્તિ થાય છે.
કોણે બૃહસ્પતિ વ્રત રાખવું જોઈએ?
જો કે ભગવાન વિષ્ણુને સમર્પિત બૃહસ્પતિનું વ્રત દરેક માટે અત્યંત ફાયદાકારક માનવામાં આવે છે, પરંતુ અમુક રાશિના લોકો માટે આ વ્રત ખૂબ જ ફાયદાકારક અને ખુશીઓ લાવી શકે છે.
એવું માનવામાં આવે છે કે ધનુ અને મીન રાશિના લોકો માટે ગુરુ પર ઉપવાસ કરવો ખૂબ જ શુભ છે. આ બંને રાશિના લોકો માટે ગુરુવારનું વ્રત ખૂબ જ ફાયદાકારક છે કારણ કે ગુરુ આ રાશિઓનો સ્વામી છે. આથી જો આ બે રાશિના લોકો શુદ્ધ મનથી ગુરુની પૂજા કરે તો ઈચ્છિત ફળ મળવાની સંભાવના રહે છે. બૃહસ્પતિનો સ્વામી ગુરુ છે, તેથી ધનુ અને મીન રાશિના લોકો વ્રત કરવાથી કોઈપણ ક્ષેત્રમાં સફળતા મેળવી શકે છે.આ સિવાય જે લોકોની કુંડળીમાં ગુરુની સ્થિતિ નબળી જોવા મળે છે તેમના માટે પણ ગુરુનું વ્રત કરવું ખૂબ જ ફાયદાકારક છે. જો કુંડળીમાં ગુરૂની સ્થિતિ ખરાબ ઘરમાં હોય તો ગુરુનું વ્રત કરવાથી શુભ ફળ મળે છે અને અનેક પરેશાનીઓ દૂર થાય છે. તેથી આવા લોકોએ આ વ્રત અવશ્ય રાખવું.
આ સિવાય જે છોકરાઓ કે છોકરીઓ લગ્નની ઉંમરના છે પરંતુ તેમની ઉર્ધ્વગામી સ્થિતિમાં નથી અથવા કુંડળીમાં આરોહીની સ્થિતિ મુશ્કેલીમાં છે. તેઓએ યોગ્ય લગ્ન માટે ગુરુનું વ્રત પણ કરવું જોઈએ. લગ્ન સંબંધી કોઈપણ પ્રકારની સમસ્યાઓથી ઝઝૂમી રહેલા લોકો માટે ગુરુનું વ્રત ખૂબ જ સારા સમાચાર લઈને આવવાનું છે.
જે લોકો જીવનમાં નિરાશા, હતાશા અથવા માનસિક તકલીફનો સામનો કરી રહ્યા છે, તેમના માટે ગુરુ પર ઉપવાસ કરવાથી જીવનમાં એક નવો આયામ ખૂલી શકે છે. જો તમે જીવનની નિષ્ફળતાઓ સામે ઝઝૂમી રહ્યા છો, તો તમારી મજબૂરીઓ છોડી દો અને સાચા મનથી ગુરુનું વ્રત કરો, તેનાથી જીવનમાં નવો ઉત્સાહ આવશે.
આ સિવાય જો કોઈ વ્યક્તિ પાપ, લોભ, આસક્તિ અને વાસના જેવી આસક્તિથી મુક્તિ મેળવવા ઈચ્છે છે તો તેના માટે પણ ગુરુનું વ્રત ખૂબ જ ઉપયોગી સાબિત થઈ શકે છે. ગુરુની પૂજા કરવાથી ઘરનું વાતાવરણ શુદ્ધ બને છે અને નકારાત્મક શક્તિઓ પ્રવેશતી નથી. તણાવમુક્ત રહીને માણસને સારું જીવન મળે છે.