- મખાનાની ખેતી મુખ્યત્વે બિહારમાં થાય છે.
- મખાનાનો ભાવ ભારતમાં 1600 રૂપિયા/કિલો અને વિદેશમાં 8000 રૂપિયા/કિલો છે.
- મખાના પ્રોટીન અને ખનિજોથી ભરપૂર હોય છે.
મખાનાની ખેતી અને કિંમત: મખાના એક મહત્વપૂર્ણ વ્યાપારી પાક છે, જે મુખ્યત્વે બિહારમાં ઉગાડવામાં આવે છે. પ્રોટીન અને ખનિજોથી ભરપૂર હોવાથી, મખાનાની સમગ્ર વિશ્વમાં ખૂબ માંગ છે.
Makhana Health Benefits: મખાના (Fox nuts કે Lotus seeds)ને હેલ્ધી અને પૌષ્ટિક ફૂડ માનવામાં આવે છે. આપના દિવસની શરૂઆત મખાના ખાઇને કરો. પ્રધાનમંત્રી મોદી પણ તેમના દિવસની શરૂઆત કરે છે મખાના ખાઇને. જાણો મખાનાના ફાયદા.
PM મોદીના પસંદિદા મખાના
પ્રધાનમંત્રી મોદીએ હાલમાં જ બિહારના ભાગલપુરમાં એક સમ્માન સમારંભ દરમિયાન જણાવ્યું કે તેઓ 365 દિવસમાંથી 300દિવસ મખાના ખાય છે
હાર્ટની સમસ્યા દૂર કરવા માટે ઉત્તમ છે મખાના
મખાનામાં સોડિયમ ઓછુ અને ઉચ્ચ પોટેશિયમની માત્રા હોય છે જે બ્લડપ્રેશરને કંટ્રોલમાં રાખવામાં મદદ કરે છે. અને હાર્ટને હેલ્ધી બનાવવામાં મદદ કરે છે.
મોદી સરકાર મખાનાના ઉત્પાદન અને ખેતી પ્રત્યે ખૂબ જ ગંભીર હોય તેવું લાગે છે. બજેટમાં, કેન્દ્ર સરકારે બિહારમાં મખાના બોર્ડની રચનાની જાહેરાત કરી છે, અને હવે આ દિશામાં તૈયારીઓ ચાલી રહી છે. 24 ફેબ્રુઆરીના રોજ, બિહારના ભાગલપુરમાં, પીએમ નરેન્દ્ર મોદીએ કહ્યું કે મખાના એક સુપરફૂડ છે અને તેને સમગ્ર વિશ્વના બજારોમાં ઉપલબ્ધ કરાવવું પડશે. આવી સ્થિતિમાં, કમળના બીજની ખેતી ખેડૂતો માટે ખૂબ જ અસરકારક અને ફાયદાકારક સાબિત થઈ શકે છે. પરંતુ, શું તમે જાણો છો કે મખાનાની ખેતી કેવી રીતે થાય છે, તે કેટલું નફાકારક છે અને તે કયા ભાવે વેચાય છે. ચાલો તમને મખાનાની ખેતી વિશે વિગતવાર જણાવીએ…
મખાનાને ‘બ્લેક ડાયમંડ’ કેમ કહેવામાં આવે છે
મખાના, જેને અંગ્રેજીમાં ફોક્સ નટ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. તે કાંટાળા ગોર્ગોન છોડના સૂકા ખાદ્ય બીજ છે. આ છોડ દક્ષિણ અને પૂર્વ એશિયામાં મીઠા પાણીના તળાવોમાં જોવા મળે છે. માખાના છોડના ખાદ્ય ભાગમાં કાળાથી ભૂરા રંગના બાહ્ય પડવાળા નાના, ગોળાકાર બીજ હોય છે, તેથી જ તેને ‘બ્લેક ડાયમંડ’ કહેવામાં આવે છે. આ એક મોંઘો વ્યાપારી પાક છે.
મખાના પ્રોટીન અને ખનિજોથી ભરપૂર છે
મખાણા, મખાણા એક ખૂબ જ પૌષ્ટિક ડ્રાયફ્રૂટ છે, જે શરીરને કાર્બોહાઇડ્રેટ્સ, પ્રોટીન અને અન્ય ખનિજો પૂરા પાડે છે. મખાનાનું સેવન કરી શકાય છે અને તેનો ઉપયોગ તબીબી, આરોગ્યસંભાળ અને પોષણ મૂલ્ય માટે વિવિધ સ્વરૂપોમાં કરી શકાય છે.
ખેતી માટે કેવા પ્રકારનું વાતાવરણ જરૂરી છે
મખાના એક જળચર પાક છે અને મુખ્યત્વે ઉષ્ણકટિબંધીય અને ઉષ્ણકટિબંધીય પ્રદેશોમાં ઉગાડવામાં આવે છે. પરંપરાગત રીતે તે તળાવો, જમીનના ખાડા, તળાવો, ખાડાઓ અથવા 4-6 ફૂટ સુધીના છીછરા પાણીની ઊંડાઈવાળા ભીના મેદાનો જેવા સ્થિર જળાશયોમાં ઉગાડવામાં આવે છે. સામાન્ય રીતે કમળના બીજનો પાક ૧૨૦ દિવસમાં તૈયાર થઈ જાય છે.
મખાનાની ખેતી મુખ્યત્વે બિહારમાં થાય છે. આ ઉપરાંત, તે આસામ, મણિપુર, પશ્ચિમ બંગાળ, ત્રિપુરા અને ઓડિશામાં પણ કરવામાં આવે છે. બિહાર મખાનાનું સૌથી મોટું ઉત્પાદક હોવા છતાં, તે સ્થાનિક અને વૈશ્વિક બજારમાં વધતી માંગને પહોંચી વળવામાં નિષ્ફળ રહ્યું છે. બીજી તરફ, પંજાબ અને આસામ ભારતમાં મખાનાના સૌથી મોટા નિકાસકાર છે.
મખાનાની ખેતી કેટલી નફાકારક છે
મખાનાનો ઉપયોગ મુખ્યત્વે નાસ્તા તરીકે થાય છે. મખાનાની ખેતી કેટલી નફાકારક છે તેનો અંદાજ એ વાત પરથી લગાવી શકાય છે કે ભારતમાં એક કિલોગ્રામ મખાનાની કિંમત ૧૬૦૦ રૂપિયા છે, પરંતુ આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં તેની કિંમત ૮૦૦૦ રૂપિયા પ્રતિ કિલોગ્રામ છે.
રિપોર્ટ અનુસાર, જથ્થાબંધ આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં મખાના લગભગ 8,000 રૂપિયા પ્રતિ કિલોના ભાવે વેચાઈ રહ્યો છે, જેની કિંમત 10 વર્ષ પહેલા 1,000 રૂપિયા પ્રતિ કિલો હતી. શાકાહારી પ્રોટીનના સ્ત્રોત તરીકે વિશ્વમાં તેની ખૂબ માંગ છે.