- ફોરપ્લે સટ્ટાબાજી એપના હવાલાકાંડમાં 100થી વધુ ફાર્મા કંપનીઓની ભૂંડી ભૂમિકાથી ખળભળાટ
એન્ફોર્સમેન્ટ ડિરેક્ટોરેટ (ઇડી) એ શોધી કાઢ્યું છે કે ગેરકાયદેસર સટ્ટાબાજી એપ્લિકેશન ફેરપ્લેએ લિસ્ટેડ કંપનીઓ સહિત 100થી વધુ ફાર્માસ્યુટિકલ કંપનીઓનો રૂ. 4500 કરોડના હવાલા કૌભાંડમાં કથિત રીતે ઉપયોગ કર્યો છે.તપાસ એજન્સીને ઓનલાઈન સટ્ટાબાજી એપ્લિકેશનોની તપાસ દરમિયાન આ જાણવા મળ્યું.
કુરાકાઓ અને દુબઈમાં નોંધાયેલ ફેરપ્લે અને તેની વિવિધ પેટાકંપનીઓએ ગેરકાયદેસર સટ્ટાબાજી પ્રવૃત્તિઓ દ્વારા ઉત્પન્ન થયેલા ભંડોળને શેલ એકાઉન્ટ્સ દ્વારા લોન્ડ કર્યાનું તપાસમાં સામે આવ્યું છે. ફાર્મા કંપનીઓના બેંક એકાઉન્ટનો ઉપયોગ કરતા પૂર્વે પાંચથી આઠ કડીઓ મારફત આ પૈસા ટ્રાન્સફર કરવામાં આવ્યા હતા અને ત્યારબાદ ફાર્મા કંપનીઓના એકાઉન્ટમાં પૈસા નાખી વિદેશી સંસ્થાઓને ટ્રાન્સફર કરવામાં આવ્યું હતું.
ફાર્માસ્યુટિકલ કંપનીઓનો ભંડોળ મોકલવા માટે એક ચેનલ તરીકે ઉપયોગ કરી ફેરપ્લે નિયમનકારી ચકાસણીને બાયપાસ કરી રહ્યું હતું કારણ કે વ્યવહારો કાયદેસર વ્યવસાયિક વ્યવહારો તરીકે ઉપસી આવતા હતા. જો કે, તપાસકર્તાઓએ પાછળથી શોધી કાઢ્યું કે આ કંપનીઓનો ઉપયોગ ફક્ત હવાલા કૌભાંડ માટે થઈ રહ્યો હતો, જેમાં કોઈ વાસ્તવિક વ્યવસાયિક પ્રવૃત્તિઓ થઈ રહી ન હતી.
એક અધિકારીએ કાર્યપદ્ધતિ વિશે વિગતવાર જણાવતા કહ્યું હતું કે, ગેરકાયદેસર સટ્ટાબાજી એપ્લિકેશનો દ્વારા જનરેટ કરાયેલા ભંડોળ શેલ એન્ટિટી દ્વારા ટ્રાન્સફર કરવામાં આવતા હતા. સ્તરીય કરવામાં જે ફક્ત કાગળ પર અસ્તિત્વ ધરાવે છે. રસપ્રદ વાત એ છે કે, આ ફાર્મા કંપનીઓના મોટાભાગના બેંક ખાતા 2023 માં ખોલવામાં આવ્યા હતા અને મોટાભાગની કંપનીઓ 2022-23 અને 2023-24 માં નોંધાયેલી હતી.
એક કિસ્સામાં બીએસઈ પર સૂચિબદ્ધ એક પબ્લિક લિમિટેડ ફાર્મા કંપનીનો ઉપયોગ વિદેશમાં બોગસ બિલિંગ હેતુઓ માટે 90 બોગસ કંપનીઓ બનાવવા માટે કરવામાં આવ્યો હતો. એક કંપનીને વિવિધ બોગસ કંપનીઓ પાસેથી રૂ.4,000 કરોડથી વધુ નાણાં આપવામાં આવ્યા હતા. કેટલાક કિસ્સાઓમાં, ભંડોળ કંપનીઓ દ્વારા લિક્વિડેશન હેઠળ મોકલવામાં આવતું હતું. આવી એક કંપનીમાં સર્ચ ઓપરેશન દરમિયાન ત્રણ કમ્પ્યુટર જપ્ત કરવામાં આવ્યા હતા જેમાં વિદેશી કંપનીઓના બિલ દસ્તાવેજીકરણ માટે તૈયાર કરવામાં આવ્યા હતા.
ઇડીને તપાસમાં જાણવા મળ્યું કે ફેરપ્લે, કથિત રીતે નાણાકીય સંસ્થાઓ અને નોન-વ્હાઇટલિસ્ટેડ એન્ટિટીઓની મદદથી, નોન-કેવાયસી ખાતાધારકો સાથે મળીને એક એવી સિસ્ટમ બનાવી જેમાં નિયમનકારી હસ્તક્ષેપ વિના પૈસા મુક્તપણે ટ્રાન્સફર કરવામાં આવતા હતા. અધિકારીઓએ ઉમેર્યું હતું કે એજન્સીએ સમગ્ર ભારતમાં 2,000 બનાવટી બેંક ખાતાઓ અને બહુવિધ બેંકોની ઓળખ કરી છે.
બે વર્ષમાં 59% કંપનીઓ નાણાકીય છેતરપિંડીનો શિકાર
પીડબ્લ્યુસીના ગ્લોબલ ઇકોનોમિક ક્રાઇમ સર્વે 2024 મુજબ છેલ્લા બે વર્ષમાં ભારતીય કંપનીઓની વધતી જતી સંખ્યાએ નાણાકીય અથવા આર્થિક છેતરપિંડીનો સામનો કર્યો છે, જે વૈશ્વિક સરેરાશ કરતાં વધુ છે. સર્વેક્ષણમાં સામેલ 59% ભારતીય સંગઠનોએ જણાવ્યું હતું કે તેઓએ છેલ્લા 24 મહિનામાં નાણાકીય અથવા આર્થિક છેતરપિંડીનો સામનો કર્યો છે, જ્યારે વૈશ્વિક સ્તરે 41% અને 2022 ના સમાન સર્વેક્ષણના 52% લોકોએ આ જ સર્વેક્ષણનો સામનો કર્યો હતો.
