- રાજ્યની 80 બેઠકોમાંથી એનડીએ 36 તો વિપક્ષી ગઠબંધન ઇન્ડિયા 43 ઉપર જીત્યું ભાજપના ખાતામાં 33, સમાજવાદી પાર્ટીના ખાતામાં 37 તો કોંગ્રેસના ખાતામાં 6 બેઠકો પડી
ઉત્તરપ્રદેશમાં જેના સાશનને મોડેલ માનવામાં આવે છે એવા યોગી આદિત્યનાથ લોકસભામાં ભાજપ માટે બિનઉપયોગી સાબિત થયા છે. કારણકે અહીં ભાજપ જેવુ ગર્જયુ છે એવું વરસ્યું નથી. અહીં ભાજપની સાઈડ સમાજવાદી પાર્ટીએ કાપી નાખતા સમગ્ર દેશની નજર ઉતરપ્રદેશ તરફ ખેંચાઈ છે.
ઉતરપ્રદેશમાં આ વખતે ’ડબલ એન્જિન’ ખોરવાઈ ગયું અને સપાના વડા અખિલેશ યાદવના સૂત્ર ’પીડીએ’ એટલે કે પછાત , દલિત અને લઘુમતીએ લોકોને અસર કરી ગયું. રાજ્યની 80 બેઠકોમાંથી એનડીએ 36 તો વિપક્ષી ગઠબંધન ઇન્ડિયા 43 ઉપર જીત્યું છે. ભાજપના ખાતામાં 33, સમાજવાદી પાર્ટીના ખાતામાં 37 તો કોંગ્રેસના ખાતામાં 6 બેઠકો પડી છે.
યોગીએ ભાજપને રાજ્યમાં સતત પાંચ ચૂંટણીઓમાં વિજય અપાવ્યો છે – 2017 અને 2022 રાજ્યની ચૂંટણીઓ, 2019ની લોકસભા ચૂંટણી અને બે સ્થાનિક સંસ્થાઓની ચૂંટણીઓમાં યોગી ભાજપ માટે ખૂબ મદદગાર સાબિત થયા છે.
રાજકીય નિરીક્ષક કહે છે, “જેમ યોગીને વિજયનો શ્રેય આપવામાં આવ્યો હતો, હવે તેઓએ નિરાશાજનક પ્રદર્શનની જવાબદારી પણ લેવી પડશે,” પરંતુ તેમને બલિનો બકરો બનાવી શકાય નહીં. સત્તા વિરોધી ભાવના અને તેમની સામે વધતી નારાજગીને અવગણીને ઉમેદવારોની પસંદગી કરવામાં આવી હતી અને આ હારના મુખ્ય કારણોમાંના એક તરીકે ઉભરી આવ્યું છે.
કેન્દ્ર દ્વારા જે ઉમેદવારો ગોઠવવામાં આવ્યા તેની સામે નારાજગી હતી
પાર્ટીના એક આંતરિક સૂત્રએ કહ્યું કે યોગી સ્પષ્ટ છે કારણ કે ઉમેદવારોની પસંદગીની જવાબદારી કેન્દ્રીય નેતૃત્વ પર છે. તેમણે કહ્યું, “યોગીને બીજેપી માટે તારણહાર તરીકે જોવામાં આવે છે. ઉમેદવારોની પસંદગીમાં તેમની કોઈ ભૂમિકા ન હતી. તેમની સામે વધતી નારાજગી છતાં જેઓ જીત્યા છે તેઓ ચોક્કસપણે તેમની સફળતાના કારણોનું આત્મનિરીક્ષણ કરશે.” આ વખતે, યુપીમાં તેમની દરેક ચૂંટણી રેલીઓને સંબોધિત કરતી વખતે, પીએમ નરેન્દ્ર મોદીએ ન માત્ર યોગીના કાયદા અને વ્યવસ્થાના મોડેલની પ્રશંસા કરી હતી, જેણે રાજ્યમાં રોકાણ માટે અનુકૂળ વાતાવરણ બનાવ્યું હતું, પરંતુ તેમની વિકાસ પહેલને પણ પ્રકાશિત કરી હતી.
જો યુપીમાં દબદબો બનશે તો ભાજપ સીએમ બદલાવશે તેવી વાતો વહેતી થઈ હતી
અન્ય વિશ્લેષક કહે છે યોગી પાર્ટીના સૌથી વધુ ઇચ્છિત પ્રચારકોમાંના એક છે. જેમણે લગભગ 170 રેલીઓને સંબોધિત કરી – યુપીમાં જ નહીં બહાર પણ તેઓએ પ્રચાર કર્યો હતો. અગાઉ તેઓ તમામ 75 જિલ્લાઓની મુલાકાત લઈ ચૂક્યા છે. પરંતુ આ સ્પષ્ટપણે પૂરતું ન હતું અને પક્ષના ટોચના સ્તરે તેમની સ્થિતિને ફટકો આપશે. જોકે, પ્રચારની વચ્ચે દિલ્હીના સીએમ અરવિંદ કેજરીવાલે જે નિવેદન આપ્યું હતું તે ફરી ચર્ચામાં છે. રેલીઓને સંબોધતા કેજરીવાલે દાવો કર્યો હતો કે ભાજપની જીત બાદ યોગીને બીજેપીના અન્ય સીએમની જેમ હટાવવામાં આવશે. યુપીના નિરીક્ષકોના મતે, દિલ્હીના સીએમએ એક ખોટી વાર્તાને સ્પિન કરવાનો પ્રયાસ કર્યો કે ભાજપમાં બધુ બરાબર નથી અને ટોચની નેતાગીરી યોગીની વધતી લોકપ્રિયતાને કારણે ચિંતિત છે અને તે મતદારોના એક વર્ગને પ્રભાવિત કરી શકે છે. જો કે તેઓ યોગીની લોકપ્રિયતાનો લાભ ઉઠાવીને તેમના ચાહકો અને મતદારોને સંદેશો આપી રહ્યા હતા કે જો તમે ભગવા પક્ષને મત આપો છો, તો તમારા ’મનપસંદ’ મુખ્યમંત્રી બહાર થઈ જશે, પરંતુ ભાજપે આ વાતને રદિયો આપ્યો હતો. તેમ ભાજપના એક આંતરિક સૂત્રએ જણાવ્યું હતું.
યોગી સરકાર લઘુમતીનો વિશ્ર્વાસ કેળવવામાં નિષ્ફળ?
વિશ્લેશકો કહે છે કે યોગીના કારણે નુકસાનનું પ્રમાણ ઓછું થયું છે. તેમણે વધુમાં કહ્યું હતું કે ભાજપે જીતેલી બેઠકો પણ તે જ દર્શાવે છે. યોગી તેમના બીજા કાર્યકાળના ત્રીજા વર્ષમાં છે અને તેમના કલ્યાણના પગલાં સમાજના છેલ્લા વર્ગ સુધી પહોંચ્યા છે, પરંતુ તેમની સરકારે હજુ પણ લઘુમતી સમુદાયનો વિશ્વાસ મેળવ્યો નથી, જે મતદાન પેટર્ન પરથી સ્પષ્ટ થાય છે. રાજકીય વિશ્લેષક કહે છે, “તેમની સરકાર માટે આ અંતર પૂરું કરવું મુશ્કેલ કાર્ય હશે.” જો કે, શાસનને મજબૂત બનાવતી વખતે, યોગી સરકારે અમલદારશાહી પર “અતિશય નિર્ભર” હોવાની તેની છબીથી પણ સાવચેત રહેવું જોઈએ. “પાર્ટી કાર્યકરો અને જનપ્રતિનિધિઓની અવગણના એ પાર્ટીના કાર્યકરોમાં ઉત્સાહના અભાવનું એક કારણ હતું,” તેમણે કહ્યું.
