આર્મેનિયાએ ઈરાનના ચાબહાર બંદર સાથે જોડાવામાં રસ દાખવ્યો છે. આ માટે આર્મેનિયા વાટાઘાટો કરી રહ્યું છે. તેનો ઉદ્દેશ્ય ભારત અને અન્ય એશિયાઈ દેશો સુધી પહોંચવાનો છે. આવી સ્થિતિમાં, જો તે ચાબહાર પોર્ટ સાથે જોડાય છે, તો તેનું સ્વપ્ન સરળતાથી પૂર્ણ થઈ શકે છે. દક્ષિણ કોકેશિયન દેશ સીમલેસ કનેક્ટિવિટી માટે ઇન્ટરનેશનલ નોર્થ સાઉથ ટ્રાન્સપોર્ટ કોરિડોર અથવા આઈએનએસટીસી અને ચાબહાર પોર્ટ વચ્ચે વહેલી કનેક્ટિવિટી માટે આતુર છે. સૂત્રો દ્વારા આ માહિતી આપવામાં આવી છે.આર્મેનિયાના ડેપ્યુટી ફોરેન મિનિસ્ટર મનત્સાકન સફાર્યાએ કહ્યું, ’અર્મેનિયાના પ્રતિનિધિમંડળે તાજેતરમાં ચાબહાર પોર્ટના ઉપયોગ પર મુંબઈમાં એક ઉચ્ચ સ્તરીય બેઠકમાં ભાગ લીધો હતો. અમે પોર્ટ સાથે જોડાવા માટે વાતચીત કરી રહ્યા છીએ.
અમને આશા છે કે ચાબહાર પોર્ટ અને આઈએનએસટીસી વચ્ચેની કનેક્ટિવિટી ટૂંક સમયમાં પૂરી થઈ જશે. જે સંકેતો મળી રહ્યા છે તેના પરથી લાગી રહ્યું છે કે આ લિંક એક વર્ષમાં પૂર્ણ થઈ જશે. આ માહિતી એવા સમયે સામે આવી છે જ્યારે થોડા સમય પહેલા એવા સમાચાર આવ્યા હતા કે ભારત ઈરાન થઈને આર્મેનિયાને હથિયાર પહોંચાડી રહ્યું છે. થોડા મહિના પહેલા એક રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે ગયા વર્ષે ભારતે આર્મેનિયાને મિસાઈલ, રોકેટ અને દારૂગોળાની એક મહત્વપૂર્ણ ડીલ સાથે સંબંધિત ઓર્ડરને મંજૂરી આપી હતી.
ચાબહાર બંદર સાથે જોડાવાની આર્મેનિયાની આતુરતા ભારત, ઈરાન અને આર્મેનિયાના ત્રિપક્ષીય જૂથના સંદર્ભમાં વધુ નોંધપાત્ર બને છે. આ વર્ષે એપ્રિલમાં આર્મેનિયાની રાજધાની, યેરેવાનમાં એક બેઠક દરમિયાન, ત્રણેય પક્ષોએ આર્થિક પ્રોજેક્ટ્સ અને પ્રાદેશિક સંચાર ચેનલો પર ચર્ચા કરી હતી. આર્મેનિયાએ ભારતીય વેપારીઓને રશિયા અને યુરોપ સાથે જોડવા માટે આઈએનએસટીસીની સમાંતર ઈરાન મારફતે પર્સિયન ગલ્ફ-બ્લેક સી કોરિડોર અથવા આઈએનએસટીસીની નવી શાખાના ભાગનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો છે. ભારત અને આર્મેનિયા વચ્ચેના સંબંધો નવા વ્યૂહાત્મક પરિમાણો સુધી પહોંચી રહ્યા છે.
જો આર્મેનિયા ચાબહાર પોર્ટ સાથે જોડાય તો પાકિસ્તાન અને તુર્કીની મુશ્કેલીઓ વધી શકે છે. રસપ્રદ વાત એ છે કે જ્યારે ઈરાન અને અઝરબૈજાન બંને શિયા બહુમતી ધરાવતા દેશો છે, તેહરાન ઐતિહાસિક રીતે આર્મેનિયા સાથે સૌહાર્દપૂર્ણ સંબંધો ધરાવે છે. ઈરાન અને આર્મેનિયા પણ ઊર્જા ભાગીદારી ધરાવે છે. ઈરાને પણ સદીઓથી આર્મેનિયન ઈમિગ્રન્ટ્સનું આયોજન કર્યું છે. જો પાકિસ્તાનની વાત કરીએ તો આ વર્ષે તેણે તુર્કીમાં ઈરાન સાથે ડીલ કરી છે. પાકિસ્તાન અને ઈરાન વચ્ચે વેપાર સહયોગ માટે પાંચ અબજ ડોલરની યોજના સાથે સંબંધિત એક ડીલ પર હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યા છે. આવી સ્થિતિમાં ચાબહારમાં આર્મેનિયાનું આગમન પાકિસ્તાન માટે પણ સમસ્યારૂપ બનશે કારણ કે તે અઝરબૈજાનની નજીક છે. આર્મેનિયા અને અઝરબૈજાન વચ્ચેની દુશ્મનાવટ દુનિયાથી છુપી નથી.
