સરકાર અને કોર્ટને તાલમેલ મેળવવો અતિ જરૂરી..
સોશ્યલ મીડિયા સમાચાર ઝડપથી ફેલાવવાનું માધ્યમ છે પરંતુ ભ્રામક સમાચારનો ફેલાવો ઝડપથી થઈ રહ્યો છે તે દુર્ભાગ્યપૂર્ણ : જસ્ટિસ ભટ
સુપ્રીમ કોર્ટના ન્યાયાધીશ જસ્ટિસ એસ. રવિન્દ્ર ભટે કહ્યું કે સોશિયલ મીડિયા પર ભ્રામક અને દ્વેષપૂર્ણ ભાષણ ફેલાતા અટકાવવા માટે કાયદાની જરૂર છે.ગયા મહિને હાર્વર્ડ ઈન્ડિયા કોન્ફરન્સમાં સંબોધન કરતા ન્યાયાધીશે કહ્યું હતું કે, આ મુદ્દાને ઉકેલવા માટે કાયદો હોવો જોઈએ અને તેની ગેરહાજરીમાં ન્યાયિક હસ્તક્ષેપ હોવો જોઈએ.
તેમણે કહ્યું કે ઈન્ટરનેટ દ્વારા મીડિયાનો ઝડપથી ફેલાવો એ બેધારી તલવાર છે. જ્યારે સોશિયલ મીડિયાએ માહિતીના પ્રસારણને સરળ બનાવ્યું છે, ત્યારે ખોટી માહિતી અને નકલી સમાચારોમાં વધારો એ વાણી અને અભિવ્યક્તિની સ્વતંત્રતા માટે પરોક્ષ પડકાર છે.
જસ્ટિસ ભટે કહ્યું, આજના યુગમાં જે ઇન્ટરનેટ દ્વારા મીડિયાના સરળ અને ઝડપી પ્રસાર દ્વારા વર્ગીકૃત થયેલ છે, એક ઘટતી સ્થિતિ અને ખાનગીકરણનું જબરજસ્ત સ્તર, વાણી અને અભિવ્યક્તિની સ્વતંત્રતા વધુ ઘાતક અને પરોક્ષ પડકારોનો સામનો કરે છે. માહિતીના પ્રસારની સરળતા અને મીડિયા એ બેધારી તલવાર છે. તેણે ક્રોસ-જ્યુરિડિક્શનલ ડિસેમિનેશન ડિબેટ, વિરોધ અને માહિતીની અભૂતપૂર્વ ઍક્સેસ માટે સક્ષમ એક સુલભ મંચ પ્રદાન કરીને અભિપ્રાયની અભિવ્યક્તિનું લોકશાહીકરણ કર્યું છે, પરંતુ તેણે નકલી સમાચાર અને દ્વેષપૂર્ણ ભાષણ ફેલાવવાનું પણ સરળ બનાવ્યું છે.
જસ્ટિસ ભટે કહ્યું કે ચર્ચા કરવાનો અને અસંમતિ વ્યક્ત કરવાનો અધિકાર લોકતાંત્રિક પ્રવચનના કેન્દ્રમાં છે. કલાની શક્તિ પછી તે થિયેટર હોય કે ફિલ્મો હોય કે ગીતો હોય કે કાર્ટૂન હોય કે પછી વિચારોનો પ્રસાર કરવા માટે વ્યંગ્ય હોય. જો આ વિચારો પ્રભાવશાળી અને શક્તિશાળી લોકોને સ્વીકાર્ય ન હોય તો તેઓ લોકશાહીમાં પણ તેમને દબાવવાનો પ્રયાસ કરે છે.
ન્યાયાધીશે નોંધ્યું હતું કે અદાલતોએ મોટાભાગે આ અધિકારને પ્રતિબંધિત રાજ્ય પ્રથાઓથી બચાવવા માટે કામ કર્યું છે. તાજેતરમાં જ ભારતના મુખ્ય ન્યાયાધીશ ડીવાય ચંદ્રચુડે પણ ઈન્ટરનેટમાં વધી રહેલા ફેક ન્યૂઝ અને અસહિષ્ણુતા અંગે ચિંતા વ્યક્ત કરી હતી.
ચીફ જસ્ટિસે કહ્યું હતું કે, આપણે એવા યુગમાં જીવીએ છીએ જ્યાં લોકોમાં ધીરજનો અને સહનશીલતાનો અભાવ છે. જેમ માનવતા મુસાફરી અને ટેક્નોલોજીના વૈશ્વિક આગમન સાથે વિસ્તરી છે, તેવી જ રીતે માનવતા પાછળ રહી ગઈ છે.
