- કેન્સર એટલે “કેન્સલ” નહિ
- યુવતીઓની બદલતી જીવનશૈલી સર્વાઇકલ (ગર્ભાશય) કેન્સરને વહેલું નોતરે છે : તબીબ
- ગર્ભાશયના કેન્સરનો વ્યાપ સતત વધી રહ્યો છે જેના માટે મહિલાઓમાં જાગૃતતાનો અભાવ સૌથી મોટું કારણ સ્ક્રિનિંગ કરાવવામાં મહિલાઓ અનુભવી રહી છે “ક્ષોભ”
સર્વાઇકલ કેન્સર એ આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે મહિલાઓને અસર કરતી એક મોટી સ્વાસ્થ્ય સમસ્યા છે. સર્વાઇકલ કેન્સર એ કોષોનો વધારો છે જે ગર્ભાશયની મધ્યમાં વિકસિત થવાનું શરૂ કરે છે. તે ગર્ભાશયના નીચલા ભાગની અંદર થાય છે જ્યારે તેના માઇલ યોનિ સાથે જોડાયેલા હોય છે. વિવિધ માનવ પેપિલોમાવાયરસ, એચપીવી, અને અન્ય માનવ પેપિલોમાવાયરસ જણાવવામાં આવ્યા છે. હ્યુમન પેપિલોમાવાયરસ (એચપીવી) દૂષણ સર્વાઇકલ કેન્સરનું મુખ્ય કારણ હોવા છતાં, સર્વા ઇકલ કેન્સરના વિવિધ પ્રકારો છે, જેમાં પ્રત્યેક ચોક્કસ લક્ષણો અને ઉપાયની પદ્ધતિ છે એચપીવી એ અસામાન્ય સેક્સ્યુઅલી ટ્રાન્સમિટેડ ચેપ નથી જેથી ખસેડવામાં આવે. એચપીવી એ અસામાન્ય સેક્સ્યુઅલી ટ્રાન્સમિટેડ દૂષણ નથી. સચોટ નિદાન, અસરકારક સારવાર અને પીડિતો માટે અદ્યતન પરિણામો માટે આ વિવિધતાને સમજવી મહત્વપૂર્ણ છે. આ બ્લોગમાં, અમે સર્વાઇકલ કેન્સરના વિવિધ વર્ગીકરણો પર એક નજર નાખી શકીએ છીએ, તેમની વિશિષ્ટ લાક્ષણિકતાઓ, તકના પરિબળો અને નિયંત્રણ તકનીકો પર ભાર મૂકે છે.
જો કે, થોડી ટકાવારીમાં, બેક્ટેરિયા ઘણા વર્ષો સુધી વાર્તા કહેવા માટે જીવે છે. આ થોડા અંડાશયના કોષોને મોટાભાગના કેન્સરના કોષોમાં ફેરવવામાં સક્ષમ બનાવે છે. દરેક અભિગમના પડકારોનો અભ્યાસ કરીને, અમારું લક્ષ્ય ધ્યાન વધારવાનું, વહેલી શોધની સુવિધા આપવા અને આખરે તમને આ રોગથી બચાવવા માટેના વધારાના પ્રયત્નોમાં સહાય કરવાનો છે. સર્વાઇકલ કેન્સર માનવ પેપિલોમાવાયરસ (એચપીવી) ને કારણે થાય છે, જે સેક્સ્યુઅલી ટ્રાન્સમિટેડ ચેપ છે. પરંતુ એચ.પી.વી ધરાવતી તમામ મહિલાઓ સર્વાઇકલ કેન્સરને વિસ્તૃત કરશે નહીં, અન્ય સંભવિત પરિબળો છે, જેમાં ધૂમ્રપાન, નબળી રોગપ્રતિકારક શક્તિ, મૌખિક ગર્ભનિરોધકનો લાંબા સમય સુધી ઉપયોગ અને કેટલાક જાતીય સાથીઓનો સમાવેશ થાય છે.
સર્વાઇકલ કેન્સરના કારણો?
સર્વાઇકલ કેન્સર ઘણીવાર માનવ પેપિલોમાવાયરસના કારણે થાય છે, જે સેક્સ્યુઅલી ટ્રાન્સમિટેડ દૂષણ છે. જો કે, રોગપ્રતિકારક શક્તિ સામાન્ય રીતે કોઈપણ નુકસાન પહોંચાડ્યા વિના વાયરસને દૂર કરે છે. જો કે, કેટલાક કિસ્સાઓમાં, એચપીવી, ખાસ કરીને 16 અને 18 પ્રકારો, સમય જતાં સર્વાઇકલ કોષોમાં મોટા ભાગના કેન્સર માટે મુખ્ય ફેરફારોનું કારણ બની શકે છે અન્ય પરિબળો જે સર્વાઇકલ કેન્સરના જોખમમાં વધારો કરી શકે છે તેમાં નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે:
ધૂમ્રપાન કરતી સ્ત્રીઓને ધૂમ્રપાન ન કરતા લોકો કરતાં સર્વાઇકલ કેન્સરનો વધુ ખતરો હોય છે.
- – નબળી રોગપ્રતિકારક શક્તિ ધરાવતા લોકો, એડ્સ ધરાવતા લોકો અથવા અંગ ટ્રાન્સપ્લાન્ટ મેળવનારાઓ અને ઇમ્યુનોસપ્રેસન્ટ્સ લેતા લોકો વધુ જોખમમાં છે.
- – ગર્ભનિરોધકના લાંબા ગાળાના ઉપયોગ અને સર્વાઇકલ કેન્સરના એલિવેટેડ જોખમ વચ્ચે જોડાણ સૂચવે છે, તેમ છતાં દવાનું જોખમ બંધ કરી શકાય છે.
- – કેટલાક જાતીય સંબંધો રાખવાથી એચપિવી દૂષણનો ખતરો વધી જાય છે.
- – જો કોઈ સંબંધીને સર્વાઇકલ કેન્સર થયું હોય, તો જોખમ વધી શકે છે.
- – પેપ મૂલ્યાંકન અને એચપિવી પરીક્ષણો સાથે નિયમિત સ્ક્રીનીંગ સર્વાઇકલ કેન્સરને તેના પ્રારંભિક તબક્કામાં જોવામાં મદદ કરી શકે છે .
સર્વાઇકલ કેન્સરના લક્ષણો શું છે
સર્વાઇકલ કેન્સરના લક્ષણો રોગના પ્રકાર અને ડિગ્રીના આધારે બદલાઈ શકે છે. જો કે, મહત્તમ સામાન્ય લક્ષણો અને ચિહ્નો અને લક્ષણો છે
- -માસિક, પોસ્ટમેનોપોઝલ અથવા પોસ્ટમેનોપોઝલ રક્તસ્રાવ સાથે -અસામાન્ય યોનિમાર્ગ રક્તસ્રાવ
- -સેક્સ દરમિયાન પેલ્વિક પીડા અથવા દુખાવો
- -યોનિમાર્ગ સ્રાવ જે લોહિયાળ, પાણીયુક્ત અથવા દુર્ગંધયુક્ત હોઈ શકે છે
- – આંતરડા અથવા મૂત્રાશયમાં ફેરફાર
- – અસ્પષ્ટ વજન ઘટાડો અને થાક
કઈ ઉંમરે સર્વાઇકલ કેન્સરની રસી લેવી ?
આ રસી સ્ત્રીને 8-18 વર્ષની અંદર લગાવવી જોઈએ. ખાસ કરીને તેનાં લગ્ન થાય એ પહેલાં અથવા તો તે સેક્સ્યુઅલી એક્ટિવ થાય એ પહેલાં જ તેને આ રસી આપવી જરૂરી છે. આ રસીના ત્રણ ડોઝ હોય છે જે એક વખત આપ્યા બાદ એક મહિને અને પછી ફરી છ મહિના બાદ આપવામાં આવે છે.
સર્વાઇકલ કેન્સરનું નિદાન કેવી રીતે થાય છે?
સર્વાઇકલ કેન્સરનું નિદાન કરવા માટે, તમારા ડોક્ટર પેલ્વિક પરીક્ષા કરશે. કોષના ફેરફારોની તપાસ કરવા માટે સર્વિક્સની સપાટીથી. જો પેપ પરીક્ષણ અસામાન્ય કોષમાં ફેરફાર દર્શાવે છે, તો તમારા ડોક્ટર ગર્ભાશય પરના કેન્સરના કોષો અથવા કેન્સરના કોષોની તપાસ કરવા માટે કેટલાક વધારાના પરીક્ષણોની ભલામણ કરી શકે છે. જો તમને સર્વાઇકલ કેન્સરના લક્ષણો હોય, તો તમારા ડોક્ટર પેપ ટેસ્ટ ઉપરાંત બાયોપ્સી પણ કરાવી શકે છે.
સમયસર ઓળખ જરૂરી છે
જો સર્વાઇકલ કેન્સરની સમયસર ઓળખ કરવામાં આવે, તો તે તેના પ્રથમ તબક્કામાં 100 માંથી 95 થી વધુ મહિલાઓમાં સંપૂર્ણ રીતે મટાડી શકાય છેય જ્યારે તે ત્રીજા તબક્કામાં પહોંચે છે, ત્યારે 100 માંથી 50 સ્ત્રીઓ સાજી થઈ જાય છે, પરંતુ જો કેન્સર અન્ય અવયવોમાં ફેલાય છે, તો તેની સારવાર શક્ય બનવાની આશા ઓછી હોય છે. એચપીવી ટેસ્ટ પોઝિટિવ આવ્યા પછી, વધુ પરીક્ષણો જરૂરી બને છે, જેથી કેન્સર પહેલાની ગાંઠો ઓળખી શકાય. તેથી, એચપીવી ટેસ્ટ દર એકથી બે વર્ષે કરાવવો જોઈએ. 95% થી વધુ સ્ત્રીઓમાં, ઇમ્યુન સિસ્ટમ હાઇ રિસ્કવાળા એચપીવી ઇન્ફેકેસને જાતે જ ખતમ કરી દે છે. પરંતુ જો હાઇ રિસ્ક ગઠ્ઠો ન દૂર થાય તો કોલપોસ્કોપી સાધનની મદદથી સર્વિક્સની તપાસ કરવામાં આવે છે.
એકમાત્ર કેન્સર કે જેને જડમૂળથી દૂર કરી શકાય છે ડો. અમી મહેતા
રાજકોટમાં છેલ્લા લાંબા સમયથી ગાયનેક પ્રેક્ટિસ કરતા ડોક્ટર અમી મહેતાએ જણાવ્યું હતું કે સર્વાઇકલ કેન્સર એટલે કે ગર્ભાશયનું કેન્સર આ એકમાત્ર એવી બીમારી છે કે જેને જળ મૂળથી દૂર કરી શકાય છે. જેના માટે જરૂરી એ જ છે કે સમયસર આ કેન્સર માટે સારવાર કરવામાં આવે અને તેના ચિન્હોને ઓળખવામાં આવે. કારણ કે મેડિકલ સાયન્સમાં આ એકમાત્ર એવી બીમારી છે કે જેની સારવાર સંપૂર્ણ શક્ય છે અને મહિલાઓને માત્ર રસી આપવાથી જ આ બીમારીથી તે બચી શકે છે. વધુમાં તેઓએ ઉમેર્યું હતું કે હાલ સમગ્ર ભારત માટે ગર્ભાશયનું કેન્સર એક વિકટ પરિસ્થિતિ તરીકે ઉભરી આવ્યું છે જેના માટે મહિલાઓએ સતર્ક અને સજાગ રહેવું ખૂબ જરૂરી છે. ડોક્ટર અમી મહેતાએ જણાવ્યું હતું કે મહિલાઓને ઘણી ઘણી વખત ખ્યાલ પણ આવી જતો હોય છે પરંતુ કોઈને કોઈ છોછના કારણે તેઓ બહાર આવતા નથી અને જ્યારે મોડું થાય ત્યારે કેન્સર ત્રીજા સ્ટેજ સુધી પહોંચી ગયો હોય છે.
મહિલાઓએ તેમના શરીરનું સ્ક્રિનિંગ નિયમિત કરાવવું જોઈએ : ડો.બબીતા હાપાણી
કેન્સર સ્પેશિયાલિસ્ટ ડોક્ટર બબીતા હાપાણીએ અબતક સાથે વાતચીત દરમિયાન જણાવ્યું હતું કે મહિલાઓએ તેમના શરીરનું સ્ક્રિનિંગ યથાવત અને સમયાંતરે કરવું જોઈએ. એટલું જ નહીં જ્યારે ગાયનેક લોજિસ્ટ પાસે કોઈ મહિલા તપાસ કરાવવા જાય અને એ રિપોર્ટમાં કેન્સરના ચિન્હ દેખાય તો વિલંબ કર્યા વગર કેન્સર સર્જન પાસે પહોંચી જવું તે અત્યંત હિતાવહ છે. હજી તરફ તેઓએ માહિતી આપતા જણાવ્યું હતું કે હાલ બદલતી જીવનશૈલી પણ ક્યાંક ને ક્યાંક સરવાઈકલ કેન્સરના અભ્યાસ માટે સૌથી મોટું કારણ છે. તેઓએ ઉમેર્યું હતું કે ગર્ભાશયના મુખ નું કેન્સર ઝડપથી વિકસી રહ્યું છે ત્યારે માત્ર ને માત્ર જરૂર છે જો વહેલાસર આ કેન્સર અંગેની રસી લેવામાં આવે તો આ કેન્સર મટી શકે છે. નહીં તેઓએ રોગપ્રતિકારક શક્તિ ઉપર પણ ભાર મુકતા જણાવ્યું હતું કે જે મહિલાની રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધુ મજબૂત હોય તેને સર્વાઇકલ કેન્સર થવાની શક્યતા અત્યંત નહિવત બની જતી હોય છે. તો એ વાત સાચી છે કે હાલના સાંપ્રત સમયમાં સ્તન કેન્સર બાદ જો સૌથી વધુ વ્યાપક ફરિયાદો ઉઠવા પામી હોય તો તે સર્વાઇકલ કેન્સરની છે.
સર્વાઇકલ કેન્સર થવા પાછળનું સૌથી મોટું કારણ મહિલાઓની ઉદાસીનતા : ડો. પ્રતીક્ષા દેસાઈ
પાયલ મેટરનીટી અને રેડ સ્ટોન આયુર્વેદના ડોક્ટર પ્રતીક્ષા દેસાઈએ અબતક સાથે વાતચીત કરતા જણાવ્યું હતું કે, માઇકલ કેન્સર થવા પાછળનું સૌથી મોટું કારણ મહિલાઓની ઉદાસીનતા છે કારણ કે જે રીતે મહિલાઓએ પોતાના સ્વાસ્થ્ય પ્રત્યે સજાગ રહેવાની જરૂરિયાત છે તે તેઓ ન કરતા હોવાથી અનેક વિકટ સમસ્યાનો શિકાર બને છે અને સર્વાઇકલ કેન્સર તેમાંનું એક છે. વધુમાં ડોક્ટર પ્રતીક્ષા દેસાઈ જણાવ્યું હતું કે આજની યુવતીઓને પણ ભવિષ્યમાં આ પ્રકારની તકલીફનો સામનો ન કરવો પડે તે માટે જાગૃતતા પણ કેળવવામાં આવી રહી છે સાથોસાથ તેઓએ સ્ક્રિનિંગ ઉપર પણ વધુ ભાર મૂક્યો હતો અને જણાવ્યું હતું કે આ ગંભીર બીમારીથી બચવા માટે સ્ક્રીનીંગ સૌથી મોટો વિકલ્પ અને ઉપાય છે. માત્ર જરૂરિયાત છે તો વધુને વધુ મહિલાઓ આ અંગે જાગૃત થાય અને તેઓ તેમના બોડી ચેકઅપ નિયમિત કરાવે. અંતમાં ડોક્ટર પ્રતીક્ષા દેસાઈએ માહિતી આપતા જણાવ્યું હતું કે હાલ પાયલ મેટરનીટી દ્વારા સમયાંતરે સર્વાઇકલ કેન્સર અંગે જાગૃતતા કેળવવામાં આવે છે.
સમયસર સર્વાઇકલની રસી લેવામાં આવે તો ગર્ભાશયનું કેન્સર થતાં અટકે છે : ડો. ફોરમ તન્ના
રાજકોટની બાલાજી હોસ્પિટલ ખાતે સેવા આપતા ડોક્ટર ફોરમ તન્નાએ અબતક સાથે વાતચીત કરતા જણાવ્યું હતું કે, મેડિકલ સાયન્સ દરેક ક્ષેત્રમાં હવે ક્રાંતિ સર્જી રહ્યું છે ત્યારે સર્વાઇકલ કેન્સર એટલે કે ગર્ભાશયના કેન્સરની જો વાત કરવામાં આવે તો આ બીમારીમાં પણ મેડિકલ સાયન્સ એ ઘણું યોગદાન આપ્યું છે અને રસી બનાવી છે જેનાથી સર્વાઇકલ કેન્સર નું વ્યાપ અટકી શકે. વધુમાં તેઓ જણાવ્યું હતું કે જે મહિલાઓ સજાગ છે તેઓ સમયાંતરે સ્ક્રિનિંગ કરાવી લેતી હોય છે અને તેઓ આ ગંભીર બીમારીથી પણ બચી જાય છે. વધુમાં તેઓ જણાવ્યું હતું કે સમગ્ર ભારત ઘરની જો વાત કરવામાં આવે તો આ અંગે મહિલાઓમાં જે જાગૃતતા નું પ્રમાણ હોવું જોઈએ તે ખૂબ ઓછું છે અને તેનાથી પણ નહિવત તો રાજકોટ અને સૌરાષ્ટ્રમાં છે. માટે ઉમેર્યું હતું કે તકલીફ થાય ને ત્યારે ચેકઅપ કરાવું તેના કરતાં કંઈ તકલીફ ન હોય અને ત્યારે જ બોડી ચેક કરાવી લેવામાં આવે તો ભવિષ્યમાં થતી ગંભીર બીમારીથી પણ બચી શકાય છે. સર્વાઇકલ કેન્સરની જો વાત કરવામાં આવે તો સ્ક્રિનિંગ અને તેની સારવાર વચ્ચે ખાસ તો એવો અંતર છે. પરંતુ જો યોગ્ય જાગૃતતા કેળવવામાં આવે તો આ કેન્સર શરૂ થાય તે સમયથી જ તેને અટકાવી શકાય છે.
