3 વર્ષમાં 1 કરોડ લોકોને નેચરલ ફાર્મીંગ સાથે જોડાશે
ખેડૂતોની લોનમાં 1.5 લાખ કરોડનો વધારો: સ્ટાર્ટઅપ્સ માટે અલગથી ફંડ
નાણામંત્રીએ કહ્યું કે ‘બરછટ અનાજ, જેને શ્રીઆના પણ કહેવામાં આવે છે, તેને પ્રોત્સાહન આપવામાં આવી રહ્યું છે. આપણે વિશ્વમાં અનાજના સૌથી મોટા ઉત્પાદક અને બીજા સૌથી મોટા નિકાસકાર છીએ. નાના ખેડૂતોએ અનાજ ઉગાડ્યું છે અને નાગરિકોના સ્વાસ્થ્યને મજબૂત બનાવવામાં મોટી ભૂમિકા ભજવી છે. કપાસની ઉત્પાદકતા વધારવા માટે સરકાર જાહેર ખાનગી ભાગીદારીને પ્રોત્સાહન આપશે. તેનાથી ખેડૂતો, સરકાર અને ઉદ્યોગોને એકસાથે લાવવામાં મદદ મળશે.સરકારે કૃષિ ક્રેડિટ કાર્ડ 20 લાખ કરોડ વધારવાની જાહેરાત કરી જે ગયા વર્ષે આ 18.5 લાખ કરોડ રુપિયા હતું.
સાત વર્ષમાં ખેતી સાથે જોડાયેલી યોજનાઓનું બજેટ 4.36 ગણું વધ્યું
2015-16માં સરકારે કૃષિ યોજનાઓ માટે 24.2 હજાર કરોડ રુપિયા આપ્યા હતા. 2022-23માં આ 4.36 ગણું વધીને 1.06 લાખ કરોડ થશે. સરકારે 2019માં પીએમ કિસાન સન્માન નિધિની શરૂઆત કરી હતી. આ યોજના હેઠળ દર વર્ષે ખેડૂતોને 3 હપ્તામાં 6 હજાર રૂપિયા આપવામાં આવતા હતા. અત્યાર સુધીમાં લગભગ 11.3 કરોડ ખેડૂતોને 2 લાખ કરોડ રૂપિયા આપવામાં આવ્યા છે.સરકારે 13 જાન્યુઆરી 2016ના રોજ પ્રધાનમંત્રી પાક વીમા યોજના શરૂ કરી હતી. આ હેઠળ, પાક નિષ્ફળ જવાના કિસ્સામાં ખેડૂતોને અત્યાર સુધીમાં 1.24 લાખ કરોડ રૂપિયા આપવામાં આવ્યા છે.
2015-16માં ખેડૂતોને 8.5 લાખ કરોડ રૂપિયાની લોન આપવામાં આવી હતી. 2022-23માં આ આંકડો વધીને 18.5 લાખ કરોડ રૂપિયા થઈ ગયો. કિસાન ક્રેડિટ કાર્ડ દ્વારા, સરકારે નવેમ્બર 2022 સુધી 4.33 લાખ કરોડની લોન આપી છે.
સરકારનું કહેવું છે કે તેણે પાકના લઘુત્તમ ટેકાના ભાવમાં દોઢ ગણો વધારો કર્યો છે. 2013-14માં ડાંગરની કિંમત 1310 રૂપિયા પ્રતિ ક્વિન્ટલ હતી, પરંતુ 2022-23માં તે 2040 રૂપિયા પ્રતિ ક્વિન્ટલ થઈ ગઈ.
કૃષિ સ્ટાર્ટઅપ્સને પ્રોત્સાહન
કેન્દ્ર સરકારે કૃષિ ક્ષેત્રે વધુને વધુ સ્ટાર્ટઅપ શરૂ કરવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કર્યું છે. કૃષિ સ્ટાર્ટઅપ્સ માટે ડિજિટલ એક્સિલરેટર ફંડ બનાવવામાં આવશે, જેને કૃષિ નિધિ નામ આપવામાં આવ્યું છે. આ દ્વારા કૃષિ ક્ષેત્રમાં સ્ટાર્ટઅપ શરૂ કરનારાઓને સરકાર તરફથી મદદ આપવામાં આવશે.
બરછટ અનાજને પ્રોત્સાહન
આ વખતે સરકારે બરછટ અનાજને પ્રોત્સાહન આપવા માટે એક અલગ યોજના શરૂ કરી છે. તેને અન્ના યોજના નામ આપવામાં આવ્યું છે. આના દ્વારા દેશભરમાં બરછટ અનાજના ઉત્પાદન અને વપરાશને પ્રોત્સાહન આપવામાં આવશે.
બાગયતી ખેતી
આ વખતે સરકારે બજેટમાં બાગાયતી પેદાશો માટે 2,200 કરોડની રકમ ફાળવી છે. આના દ્વારા બાગાયતને પ્રોત્સાહન આપવાનું નક્કી કરવામાં આવ્યું છે.
મત્સ્યઉદ્યોગ
કેન્દ્ર સરકારે મત્સ્ય સંપદાની નવી પેટા યોજનામાં 6000 કરોડનું રોકાણ કરવાનો નિર્ણય લીધો છે. આ દ્વારા માછીમારોને વીમા કવચ, નાણાકીય સહાય અને કિસાન ક્રેડિટ કાર્ડની સુવિધા પણ આપવામાં આવે છે. તેનો ઉદ્દેશ્ય ગ્રામીણ સંસાધનોનો ઉપયોગ કરીને ગ્રામીણ વિકાસ અને ગ્રામીણ અર્થતંત્રને ઝડપથી પ્રોત્સાહન આપવાનો છે.
સહકારી, પ્રાથમિક મત્સ્યોદ્યોગ મંડળીઓઅને ડેરી સહકારી સંસ્થાઓની સ્થાપના
રૂ. 2,516 કરોડના રોકાણ સાથે 63,000 પ્રાથમિક કૃષિ ધિરાણ મંડળીઓનું કોમ્પ્યુટરાઈઝેશન કરવામાં આવી રહ્યું છે; આના માટે એક રાષ્ટ્રીય ડેટાબેઝ તૈયાર કરવામાં આવી રહ્યો છે, તેની સાથે મોટા પાયે વિકેન્દ્રિત સંગ્રહ ક્ષમતા ઉભી કરવામાં આવશે, આનાથી ખેડૂતોને તેમની પેદાશોનો સંગ્રહ કરવામાં અને તેમની પેદાશોની સારી કિંમત મેળવવામાં મદદ મળશે. સરકાર આગામી 5 વર્ષમાં વંચિત ગામડાઓમાં મોટી સંખ્યામાં સહકારી, પ્રાથમિક મત્સ્યોદ્યોગ મંડળીઓ અને ડેરી સહકારી સંસ્થાઓની સ્થાપના કરશે.
કિસાન ડિજિટલ પબ્લિક ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર
હવે ખેડૂતો માટે કિસાન ડિજિટલ પબ્લિક ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર પ્લેટફોર્મ તૈયાર કરવામાં આવશે. અહીં ખેડૂતો માટે તેમની જરૂરિયાતોને લગતી તમામ માહિતી ઉપલબ્ધ હશે.
કુદરતી ખેતી માટે સરકાર દ્વારા મદદ
સરકાર આગામી 3 વર્ષમાં એક કરોડ ખેડૂતોને કુદરતી ખેતી અપનાવવા માટે મદદ કરશે. દેશમાં 10,000 બાયો ઇનપુટ રિસોર્સ સેન્ટરો સ્થાપવામાં આવશે.