589 કરદાતાઓએ આકારણી વર્ષ 2021-22 (નાણાકીય વર્ષ 2020-21)માં રૂ. 500 કરોડથી વધુની કુલ આવક સાથે રિટર્ન ફાઈલ કર્યું હતું, જ્યારે આશરે 2.1 કરોડ કરદાતાઓએ ટેક્સ ચૂકવ્યો હતો પરંતુ 2021-22માં રિટર્ન ફાઈલ કર્યું ન હતું. આવકવેરા વિભાગ દ્વારા જારી કરાયેલા તાજેતરના સમય શ્રેણીના ડેટા બહાર આવ્યા છે. આ આંકડા સાથે એ વાત સામે આવી છે કે આવકવેરા ભરનારાની સંખ્યાની સાથો સાથ ‘ માલેતુજારો’ નો પણ વધારો નોંધાયો છે.
આકારણી વર્ષ 2021-22માં રૂ. 500 કરોડથી વધુનું રિટર્ન ફાઈલ કરનાર સંખ્યામાં આશરે 34 ટકાનો વધારો થયો છે.
આકારણી વર્ષ 2021-22માં રૂ. 500 કરોડથી વધુનું રિટર્ન ફાઈલ કરનાર 441 સંસ્થાઓમાંથી આ સંખ્યામાં લગભગ 34%નો વધારો થયો છે. ડેટા દર્શાવે છે કે આશરે 1.6 કરોડ કરદાતાઓએ ટેક્સ ચૂકવ્યો હતો પરંતુ આકારણી વર્ષ 2020-21 માટે રિટર્ન ફાઈલ કર્યું નથી. આ સમયગાળા દરમિયાન લગભગ 6.7 કરોડ રિટર્ન ફાઈલ કરવામાં આવ્યા હતા. ડાયરેક્ટ ટેક્સમાં આવક અને કોર્પોરેશન ટેક્સનો સમાવેશ થાય છે, જેમાં રિટર્ન ફાઇલ કરતી 589 કંપનીઓમાંથી 554 કંપનીઓની કુલ આવક રૂ. 500 કરોડથી વધુ છે.
ગયા વર્ષે આવી 413 કંપનીઓ હતી. તેનાથી વિપરીત, રૂ. 500 કરોડથી વધુની કુલ આવક નોંધાવનાર વ્યક્તિઓની સંખ્યા આકારની વર્ષ 2021-22 માં 12 થી ઘટીને આકરની વરાહ 2021-22 માં સાત થઈ ગઈ છે. બાકીના 589માં હિન્દુ અવિભાજીત પરિવાર , પેઢીઓ, વ્યક્તિઓના સંગઠન અને અન્યનો સમાવેશ થાય છે. વિભાગે જણાવ્યું હતું કે આ આંકડા 31 માર્ચ, 2023 સુધી ઈ-ફાઈલ કરેલા રિટર્નમાંથી જનરેટ કરવામાં આવ્યા હતા.
ટેક્સ નિષ્ણાતોએ વળતર અને આવકમાં વધારાનું કારણ મજબૂત આર્થિક વૃદ્ધિ, કોર્પોરેટ નફામાં વધારો, ઘરગથ્થુ આવકમાં વધારો અને કર સત્તાવાળાઓ દ્વારા મોટા ડેટા અને ટેક્નોલોજીના વધુ સારા ઉપયોગને આભારી છે. આના બે-ત્રણ મુખ્ય કારણો છે, ‘ટેકનોલોજીના ઉપયોગ દ્વારા પ્રત્યક્ષ કર વસૂલાતમાં પ્રોત્સાહક વધારો’. એક તો કોર્પોરેટ નફો મજબૂત રહ્યો છે અને છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં તે વધ્યો છે. 10 લાખની આવક ધરાવતા પરિવારોની સંખ્યામાં પણ વધારો થયો છે. વાસ્તવમાં તેઓ છેલ્લા ચાર વર્ષમાં ત્રણ ગણા મોટા થઈ ગયા છે. “અર્થતંત્ર વધુ ઔપચારિક બનતાં પ્રત્યક્ષ કર વસૂલાતમાં પણ વધારો થયો છે અને કર વિભાગ મોટા ડેટા સહિત ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ કરે છે.
