- નવા દેશોમાં ભારતના સૈન્ય અધિકારીઓની તૈનાતીથી સંબંધો તો વિકસિત થશે સાથો સાથ સંરક્ષણ ક્ષેત્રની નિકાસમાં પણ ધરખમ વધારો થશે
ભારત હવે સંરક્ષણ ક્ષેત્રે આત્મનિર્ભર તો બની જ ગયું છે. પણ હવે ભારત બીજાને સંરક્ષણ આપવા પણ સક્ષમ બની ગયું છે. ભારતે હાલ 16 દેશોમાં સૈન્ય અધિકારીઓની તૈનાતી કરી છે. જેનાથી હવે સંરક્ષણ ક્ષેત્રની નિકાસ વધશે ઉપરાંત તે દેશો સાથે સબંધ પણ વિકસિત થશે.
ભારતની આર્મી, નેવી અને એરફોર્સ દ્વારા રશિયા, બ્રિટન અને ફ્રાન્સમાં મુખ્ય મિશનમાં તૈનાત લશ્કરી અધિકારીઓની સંખ્યામાં ઘટાડો કરીને તેને પોલેન્ડ, આર્મેનિયા, તાંઝાનિયા, મોઝામ્બિક,જીબુટી, ઇથોપિયા, આઇવરી કોસ્ટ અને ફિલિપાઇન્સ જેવા દેશોમાં તૈનાત કર્યા છે.
એક સૂત્રએ જણાવ્યું હતું કે, “તેમાંના કેટલાક પહેલેથી જ તેમના નવા હોદ્દા સંભાળી ચૂક્યા છે. આગામી તબક્કામાં, વિવિધ દેશોમાં 10 સંપૂર્ણપણે નવી સંરક્ષણ પાંખો બનાવવામાં આવશે, જે દેશોમાં શસ્ત્રોની નિકાસ કરવામાં આવે છે તેના પર વિશેષ ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવશે.
આફ્રિકા એ ચોક્કસ ક્ષેત્ર છે જે ખંડમાં વધેલી સૈન્ય પહોંચ સાથે સુસંગત છે, જ્યાં ચીને મુખ્ય વ્યૂહાત્મક પ્રવેશ કર્યો છે. આફ્રિકન દેશો સાથે ચાલી રહેલા યુદ્ધ અભ્યાસ, સૈન્ય આદાનપ્રદાન અને તાલીમ કાર્યક્રમો ઉપરાંત, ભારત હવે સ્વદેશી તેજસ ફાઇટર એરક્રાફ્ટ, પિનાકા મલ્ટી-લોન્ચ રોકેટ સિસ્ટમ, બ્રહ્મોસ સુપરસોનિક ક્રૂઝ મિસાઇલ અને આકાશ એર ડિફેન્સ મિસાઇલ સિસ્ટમ આફ્રિકન દેશોમાં નિકાસ કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યું છે.
તાંઝાનિયા, મોઝામ્બિક અને આઇવરી કોસ્ટ જેવા અન્ય આફ્રિકન દેશો ઉપરાંત નાના પરંતુ વ્યૂહાત્મક રીતે સ્થિત જિબુટીને પણ હવે ભારતીય સંરક્ષણની મદદ મળશે.
આર્મેનિયાનું ભૂતપૂર્વ સોવિયેત પ્રજાસત્તાક પણ શસ્ત્રોની નિકાસના મુખ્ય સ્થળ તરીકે ઉભરી આવ્યું છે, જ્યાં પિનાકા રોકેટ, આકાશ મિસાઈલ, દારૂગોળો અને અન્ય સમાન શસ્ત્રો માટે સોદા થઈ ચૂક્યા છે, પ્રથમ વખત, એક સંરક્ષણ એટેચ ખાસ કરીને આર્મેનિયામાં તૈનાત કરવામાં આવી રહ્યો છે, સ્ત્રોતે જણાવ્યું હતું.
સાઉથ ચાઈના સી સહિત ઈન્ડો-પેસિફિકમાં ચીનના આક્રમક વર્તન પર નજર રાખીને ભારત પણ આસિયાન દેશો સાથે સતત સૈન્ય સંબંધોને આગળ ધપાવી રહ્યું છે. આના કારણે જાન્યુઆરી 2022માં બ્રહ્મોસ મિસાઇલની ત્રણ એન્ટી-શિપ કોસ્ટલ બેટરી માટે ફિલિપાઇન્સ સાથે 375 મિલિયન ડોલરનો કરાર થયો.
ભારત ઇચ્છે છે કે બ્રહ્મોસ માટે આ પ્રથમ નિકાસ ઓર્ડર ફિલિપાઇન્સ તેમજ ઇન્ડોનેશિયા અને વિયેતનામ જેવા અન્ય આસિયાન દેશો સાથે આવા વધુ સોદા માટે માર્ગ મોકળો કરે.
ભારત ફિલિપાઈન્સ, નાઈજીરિયા, આર્જેન્ટિના અને ઈજિપ્ત જેવા દેશોમાં સિંગલ એન્જિન તેજસ ફાઈટર એરક્રાફ્ટની નિકાસ કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યું છે. જો કે, મલેશિયાને વેચવાનો ભારતનો પ્રયાસ ગયા વર્ષે નિષ્ફળ ગયો જ્યારે રોયલ મલેશિયન એરફોર્સે કેએઆઈ એફએ-50 ખરીદ્યું, જે કોરિયન એરોસ્પેસ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ દ્વારા બનાવવામાં આવેલ દક્ષિણ કોરિયન સુપરસોનિક ફાઇટર એરક્રાફ્ટ છે.
