પેટ્રોલ શરૂઆત થી અત્યાર સુધી હંમેશા ચર્ચા નો વિષય બની રહ્યું છે આ સમયે રામાયણ ના સમય દરમ્યાન નું પેલું પુષ્પક વિમાન ની યાદ આવી જાય કે અને એક પ્રશ્ન ઉઠી આવે કે ત્યારે આ વિમાન પેટ્રોલ વગર ચાલ્યુ કે કેમ ???? આ તો થઈ રમૂજ માં વાત પણ ખરેખર પેટ્રોલ નો આ સળગતો પ્રશ્ન આજના સમય માં ખૂબ જ મહત્વનો છે.
આજે માથાદીઠ લોકો વાહન ધરાવે છે અને આ ઝડપી ચાલતી લાઈફમાં વાહન હોવું પણ જરૂરી છે પરંતુ આ દિવસે ને દિવસે વધતા જતા પેટ્રોલ ના ભાવ ઘરમાં આવતી આવક ના બજેટને વિખેરી નાખે છે જેથી કહી શકય કે ગાડી ને ચલાવતું પેટ્રોલ ઘર ને ચલાવતા બજેટ ને અસ્તવ્યસ્ત કરી નાખે છે.
પેટ્રોલના ઇતિહાસ માં એક નજર કરીએ તો 3 રૂપિયા 1963 ના રોજ પેટ્રોલના ભાવ હતો અને તેની સામેજ હાલનો સળગતો પેટ્રોલનો ભાવ જોઈએ તો 81 રૂપિયા છે. આ ભાવ ને જોઈને આપણને એએમ વિચાર આવે છે કે ત્યારે થોડુક પેટ્રોલ સ્ટ્રોર કરીને રાખ્યું હોય તો કેવું સારું હોત.પણ શું તમને લાગે છે કે એ જમાનો પાછો આવશે..? શું ખરે ખર પેટ્રોલના ભાવ ઓછા થશે..?
શુ આ તફાવત પેટ્રોલ ને કિંમતી દર્શાવે છે કે પછી પેટ્રોલની કિંમતમાં વધારો દરશાવે છે ????
જેમ જેમ પેટ્રોલનો ભાવ દિવસેને દિવસે વધી રહ્યો છે તેમ તેમ વાહન ચાલકો અને દેસના અર્થતંત્ર પર મુશ્કેલીઓ વધી રહી છે, એક પેહલનો સમય હતો જ્યારે પેટ્રોલ 3 રૂપિયા પ્રતિ લિટર મળતું અને એક અત્યારનો સમય છે જ્યાં પેટ્રોલ નો ભાવ આસમાને પોહચવા આવ્યો છે. તો ચાલો આપણે ચર્ચા કરીએ કે આપણે ઐતિહાસિક પેટ્રોલ, ડીઝલના ભાવ અને ભારતમાં સંકળાયેલા ફુગાવા વિશે.
ભારતમાં પેટ્રોલ અથવા ડીઝલના ભાવો એક આઘાતજનક વિષય છે. નાગરિકો બળતણ પર ચૂકવણી કરવાની જરૂર પડે તેવા વિશાળ કર વિશે ગુસ્સો વ્યક્ત કરે છે, સરકાર એવી દલીલ કરે છે કે તેના માટે તે આવક જરૂરી છે. શું ખરે ખેર આવકના દરમાં વધારો થશે તો પેટ્રોલ સસ્તું થશે…?
ઇંધણની કિંમતોમાં તાજેતરમાં થયેલા વધારા વિશે કુદરતી રીતે ઘણા લોકો ચિંતિત અને ગુસ્સે છે, જ્યારે 2013 ના અંતમાં ઇંધણના ભાવમાં ઘટાડો થયો ત્યારે એક્સાઇઝ ડ્યુટીમાં મોટા પાયે વધારો થયો હતો. લાંબા ગાળાના બળતણ ફુગાવો ઊંચો રહ્યો છે,
1-04-1989 થી લઈને 29-05-2018 સુધીનો પેટ્રોલનો ભાવ
તારીખ | દિલ્હી | કોલકત્તા | મુંબઈ | ચેન્નઈ |
29-05-2018 | 78.43 | 81.06 | 86.24 | 81.43 |
16-05-2017 | 65.32 | 68.21 | 76.55 | 68.26 |
17-05-2016 | 63.02 | 66.44 | 66.12 | 62.47 |
16-05-2015 | 66.29 | 73.76 | 74.12 | 69.45 |
07-06-2014 | 71.51 | 79.36 | 80.11 | 74.71 |
23-05-2013 | 63.09 | 70.35 | 71.13 | 65.9 |
24-05-2012 | 73.18 | 77.88 | 78.57 | 77.53 |
15-05-2011 | 63.37 | 67.71 | 68.33 | 67.22 |
01-04-2010 | 47.93 | 51.67 | 52.2 | 52.13 |
27-02-2010 | 47.43 | 51.15 | 51.68 | 51.59 |
02-07-2009 | 44.72 | 48.25 | 48.76 | 48.58 |
29-01-2009 | 40.62 | 44.05 | 44.55 | 44.24 |
24-05-2008 | 45.56 | 48.98 | 50.54 | 49.64 |
16-05-2007 | 42.85 | 46.86 | 48.38 | 47.44 |
10-06-2006 | 47.51 | 51.07 | 53.5 | 51.83 |
05-06-2006 | 47.51 | 51.07 | 53.5 | 51.83 |
20-06-2005 | 40.49 | 43.79 | 45.93 | 44.26 |
16-04-2003 | 32.49 | 34 | 37.25 | 35.48 |
01-03-2002 | 26.54 | |||
12-01-2002 | 27.54 | |||
03-11-2000 | 28.7 | |||
30-09-2000 | 28.44 | |||
03-04-2000 | 26.07 | |||
15-01-2000 | 25.94 | |||
28-02-1999 | 23.8 | |||
03-06-1998 | 23.94 | |||
02-09-1997 | 22.84 | |||
03-07-1996 | 21.13 | |||
02-02-1994 | 16.78 | |||
16-09-1992 | 15.71 | |||
25-07-1991 | 14.62 | |||
15-10-1990 | 12.23 | |||
20-03-1990 | 9.84 | |||
01-04-1989 | 8.5 |
ઓઇલના ભાવમાં 2013 ની ઊંચી સપાટીએ 75% જેટલો વધારો થયો છે.
પેટ્રોલ ભાવમાં પાંચ વર્ષની ફુગાવો
દરેક બિંદુ એ 1989ના 5 વર્ષમાં પેટ્રોલના ભાવમાં 5 વર્ષની વાર્ષિક ધારો થયો છે. 1980 ના દાયકામાં પેટ્રોલના ભાવમાં અચાનક વધારો થયો છે, કારણ કે યુ.એસ.ની પ્રતિબંધો ફરીથી ઈરાનને દૂર કરવામાં આવ્યા હતા અને ત્યારથી ફરી અને ફરીથી ઉતારી દેવાયા હતા! જો કે ભાવ અને ફુગાવો ક્રૂડ ઓઇલના ભાવની ચળવળને પ્રતિબિંબિત કરે છે, યુ.એસ-અરબના સંબંધની રાજકીય અનિશ્ચિતતાને પરિણામે ભારત કરતાં લાંબા ગાળાના ફુગાવાના ઊંચા દરમાં પરિણમ્યું છે. યુ.એસ. માત્ર પેટ્રોલની લિટર દીઠ ભારતનો અડધો ભાગ ચૂકવે છે પરંતુ ફુગાવો અનિશ્ચિતતા વધારે છે.
હાલમાં ભારતમાં પેટ્રોલને લઈને ઘણી સમસ્યા સર્જાઈ છે. ઠેર ઠેર જગ્યાએ પેટ્રોલના ભાવ વધારાને લઈને લોકો દ્વારા હડતાલો કરવામાં આવે છે, સ્કૂલ તથા કોલોજો બંધ કરવવામાં આવે છે. આ ઉપરાંત છેલ્લા થોડા મહિનાઑથી તો ભાવમાં સતત વધારો જ જોવા મળ્યો છે. જેને લઈને આમ જનતાને ખુબજ મુશ્કેલીનો સામનો કરવો પડી રહ્યો છે.
હાલમાં પેટ્રોલનો ભાવ 81 રૂપિયા પર લિટર ચાલી રહ્યો છે. અને ડીઝનો ભાવ 73.08 રૂપિયા છે.
આ ઉપરાંત નીચેની બાબતોને પણ ધ્યાનમાં રાખવી ખુબજ જરૂરી છે. જેનાથી પેટ્રોલ ક્યાં કારણથી મોંઘું થાય છે અને ક્યાં કારણથી આપનો રૂપિયો નબડો પડતો જાય છે.
પેટ્રોલ અને ડીઝલની ગણતરી કેવી રીતે થાય છે?
આ તે વસ્તુઓ છે જેના માટે ગ્રાહકે ચૂકવણી કરવી પડશે:
– ભાવ જે ઓઇલ કંપનીઓ દ્વારા ડીલર્સને ચાર્જ કરે છે, જે તેઓ રિફાઈનરીઓ પાસેથી ખરીદી કરે છે.
– આ કમિશન જે ડીલરો ચાર્જ કરે છે
– કેન્દ્રીય અને રાજ્ય સરકારો દ્વારા લાદવામાં આવતી ફરજો
ડોલરની તુલનાએ રૂપિયોના મૂલ્ય ખૂબ જ નબળા હોવાથી પેટ્રોલ અને ડીઝલ પણ થોડી મોંઘું થઈ જાય છે. કારણ કે રૂપિયોના મૂલ્યને કારણે તે ખૂબ મોંઘા ભાવે આયાત કરવાની રહે છે. ખાસ કરીને હવે, કારણ કે ભારતીય રૂપિયો હાલમાં ઘણો અવમૂલ્યન છે.