- 30 હજાર એકાઉન્ટ શંકાસ્પદ નીકળ્યા, બેંકોની પણ બેદરકારી : રિઝર્વ બેંકના માર્ગદર્શન હેઠળ તપાસનો ધમધમાટ
ફાઇનાન્શિયલ ઇન્ટેલિજન્સ યુનિટએ નો યોર કસ્ટમર વેરિફિકેશન વગર લગભગ 50,000 એકાઉન્ટ શોધી કાઢ્યા છે અને શંકાસ્પદ વ્યવહારો અને મની લોન્ડરિંગ પ્રવૃત્તિઓમાં સંભવિતપણે સંડોવાયેલા હોવાથી ઓવરપેઇડ બેંકોને નિયમનકારી કાર્યવાહીનો સામનો કરવો પડી શકે છે.
આ બાબતની જાણકારી ધરાવતા લોકોએ જણાવ્યું હતું કે આમાંથી લગભગ 30,000 પેટીએમ પેમેન્ટ્સ બેંક સિવાયની પેમેન્ટ બેંકોમાં છે અને તેની વિગતો ભારતીય રિઝર્વ બેંકને આપવામાં આવી છે, જે તેમની તપાસ કરી રહી છે અને આગળ પણ કરશે.
આવી બેંકોની ભૂલોમાં શંકાસ્પદ વ્યવહારોની જાણ ન કરવી, લાભકારી માલિકોની વિગતો ન રાખવી અને સમાન આવકવેરા પરમેનન્ટ એકાઉન્ટ નંબરનો ઉપયોગ કરીને બહુવિધ વપરાશકર્તાઓની નોંધણીનો સમાવેશ થાય છે.
એફઆઇયું 31 માર્ચ પહેલા પેમેન્ટ બેંકોને અસર કરતી ખામીઓ અંગે વિગતવાર અહેવાલ મોકલશે. એક વરિષ્ઠ સરકારી અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે, ત્યાં 175,000 એકાઉન્ટ્સ હતા જેમાં નિયમોનું પાલન થયું ન હતું. જેમાંથી 50,000 એવી પ્રવૃત્તિઓમાં રોકાયેલા હતા જે શંકાસ્પદ હતા અને તેનો ઉપયોગ મની લોન્ડરિંગ માટે કરવામાં આવતો હતો. એમ એક અધિકારીએ જણાવ્યું હતું.
અધિકારીએ કહ્યું, પેટીએમ પેમેન્ટ્સ બેંક પર એફઆઈયુ રિપોર્ટ ચાર મહિના પહેલા આરબીઆઈને આપવામાં આવ્યો હતો. તાજેતરના અહેવાલમાં બેંકના ભંગનો સમાવેશ થાય છે જે ફક્ત કેવાયસીના પાલન સુધી મર્યાદિત નથી.
પેમેન્ટ ગેટવે સહિતની તમામ રિપોર્ટિંગ સંસ્થાઓએ એફઆઈયુને શંકાસ્પદ વ્યવહારોની જાણ કરવી જરૂરી છે, જે પ્રિવેન્શન ઓફ મની લોન્ડરિંગ એક્ટ હેઠળ નાણા મંત્રાલયની તપાસ શાખા છે. તે માહિતીનું પૃથ્થકરણ કરે છે અને તેને એન્ફોર્સમેન્ટ ડિરેક્ટોરેટ અને આરબીઆઈ જેવી રેગ્યુલેટરી ઓથોરિટી જેવી વિવિધ ગુપ્તચર એજન્સીઓને મોકલે છે.
પીએમએલએની કલમ 13 જણાવે છે કે નાણાકીય સંસ્થા, બેંક અથવા મધ્યસ્થીઓએ એફઆઈયુને ગ્રાહકો અને લાભાર્થી માલિકોની ઓળખની વિગતો તેમજ ખાતાની ફાઇલો અને ગ્રાહકોને લગતા વ્યવસાયિક પત્રવ્યવહારને લગતા તમામ વ્યવહારો અને દસ્તાવેજોના રેકોર્ડ્સ આપવા પડશે.
આરબીઆઈએ 31 જાન્યુઆરીએ પેટીએમ પેમેન્ટ્સ બેંકને 29 ફેબ્રુઆરીથી યુનિફાઈડ પેમેન્ટ ઈન્ટરફેસ (યુપીઆઈ) સહિત વિવિધ પ્લેટફોર્મ અને ડિજિટલ માધ્યમો દ્વારા તમામ મૂળભૂત ચુકવણી સેવાઓ બંધ કરવાનો આદેશ આપ્યો હતો. 3 ફેબ્રુઆરીના રોજ પેટીએમમાં ઇડીની તપાસ અંગે જાણ કરી હતી. ઇડી મહાદેવ એપ કૌભાંડની તપાસ કરી રહી હતી અને પેટીએમ સાથે નોંધાયેલા લગભગ 10,000 યુપીઆઈ એકાઉન્ટ્સ શોધી કાઢ્યા હતા જેનો ઉપયોગ કથિત રીતે મની લોન્ડરિંગ માટે કરવામાં આવ્યો હતો.
વિઝા અને માસ્ટર કાર્ડ વડે બિઝનેસ પેમેન્ટ કરવા ઉપર પ્રતિબંધ મુકતી રિઝર્વ બેન્ક
આરબીઆઈ દ્વારા પેટીએમ બાદ હવે વિસા માસ્ટર કાર્ડ વિરુદ્ધ કડક કાર્યવાહી કરવામાં આવી છે. રિઝર્વ બેંકે વિઝા માસ્ટર કાર્ડ દ્વારા બિઝનેસ પેમેન્ટ કરવા પર પ્રતિબંધ મૂક્યો છે. રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયાએ ગુરુવારે જણાવ્યું હતું કે તેણે એક કાર્ડ નેટવર્કને બિઝનેસ કાર્ડ દ્વારા પેમેન્ટની અનધિકૃત વ્યવસ્થાને રોકવા માટે નિર્દેશ આપ્યો છે. જોકે મધ્યસ્થ બેંકે નેટવર્કનું નામ જાહેર કર્યું નથી. આરબીઆઈએ એક રિલિઝમાં જણાવ્યું હતું કે, રિઝર્વ બેંકના ધ્યાનમાં આવ્યું છે કે, કાર્ડ નેટવર્કમાં એવી વ્યવસ્થા છે કે જે બિઝનેસને અમુક મધ્યસ્થીઓ / ઇન્ટરમિડિયેટર્સ દ્વારા કાર્ડ પેમેન્ટ્સ કરવા માટે સક્ષમ બનાવે છે, જે કાર્ડ પેમેન્ટ્સ સ્વીકારતી નથી.બેંક નિયામકે કહ્યું કે, દેશમાં અત્યાર સુધી માત્ર એક કાર્ડ નેટવર્કે આ સિસ્ટમને કાર્યરત કરી છે.રિઝર્વ બેંકે કહ્યું કે, આ મામલે વિગતવાર તપાસ ચાલી રહી છે, તેથી કાર્ડ નેટવર્કને આગામી આદેશો સુધી આવી તમામ અરેંજમેન્ટ સ્થગિત રાખવા નિર્દેશ આપવામાં આવ્યા છે.
