કુલધરા ગામની એક અલગ સ્ટોરી છે. આ ગામ ખાલી રહેવા પાછળ એક અલગ કારણ છે. સલીમ સિંહે ચોક્કસપણે કર વસૂલ્યો અને પાલીવાલાઓનું શોષણ કર્યું. તેનાથી નિરાશ થઈને બ્રાહ્મણ પાલીવાલે એક થઈને વિદાય લેવાની યોજના બનાવી.
રાજસ્થાન રાજ્યનું નામ સાંભળતા જ મનમાં મોટા મહેલો, વિશ્વ વિખ્યાત મહેલો કે કિલ્લાઓ જ આવે છે. કદાચ તેથી જ દર મહિને લાખોની સંખ્યામાં દેશી અને વિદેશી પ્રવાસીઓ આ રાજ્યની મુલાકાતે આવે છે. પરંતુ રાજસ્થાનના જેસલમેર શહેરથી લગભગ 20 કિલોમીટરના અંતરે આવેલા કુલધારા ગામમાં એક એવી જગ્યા છે, જેના વિશે સાંભળીને ઘણા લોકોની આત્મા કંપી જાય છે.
કુલધારા જેસલમેરનું એક સમૃદ્ધ શહેર હતું, જે આજે ખંડેર હાલતમાં પડેલું છે. દેશી અને વિદેશી પર્યટકો તેને જોવા આવે છે અને જાણવાની કોશિશ કરે છે કે આટલું સુંદર શહેર ઘણા વર્ષોથી કેમ નિર્જન રહ્યું છે. કુલધારાનો ઈતિહાસ જેસલમેરનો ઈતિહાસ જેટલો જૂનો છે.
સરદારની સાથે ગામ ખાલી થઈ ગયું.
કુલધરા વિશે જુદી જુદી માહિતી ઉપલબ્ધ છે. કહેવાય છે કે આ ગામ રાતોરાત ખાલી થઈ ગયું. તેનું મુખ્ય કારણ એ છે કે મકાનમાલિક સલીમ સિંહ સામાન્ય લોકો પાસેથી ખોટી રીતે વ્યાજ વસૂલતા હતા અને તેમની મહિલાઓ અને દીકરીઓને ગંદી નજરે જોતા હતા. ગામલોકોએ ઘણા દિવસો સુધી વિરોધ કર્યો અને તે સંમત ન થયો તેથી મુખ્યા સહીત આખું ગામ ખાલી કરાવવામાં આવ્યું.
ડાકુઓના કારણે ગામના લોકો પરેશાન હતા.
આ ગામ ખાલી રહેવા પાછળ એક અલગ કારણ છે. સલીમ સિંહ ટેક્સ વસૂલતો હતો અને પાલીવાલાઓનું શોષણ કરતો હતો. તેનાથી નિરાશ થઈને બ્રાહ્મણ પાલીવાલે એક થઈને વિદાય લેવાની યોજના બનાવી. જ્યારે ડાકુઓનો આતંક વધી ગયો, ત્યારે લોકોએ તેમની સલામતી અને સમૃદ્ધિ માટે આ ગામ છોડી દીધું. આ એ વાતનો પુરાવો છે કે આ શહેર ખાલી કરાવવામાં સલીમ સિંહ પણ ચોક્કસપણે દોષિત છે.
આ ગામ સંસ્કૃતિ અને વૈભવથી ભરેલું હતું
નંદ કિશોર શર્માનું કહેવું છે કે પાલીવાલાઓ એક જ રાત્રે નીકળી ગયાના કોઈ પુરાવા નથી. ધીરે ધીરે 10 વર્ષમાં 25 થી 30 હજાર મકાનો ખાલી પડ્યા. દૂર રહેતા તમામ લોકોને રોજીરોટી કમાવવામાં મુશ્કેલીનો સામનો કરવો પડી રહ્યો હતો, તેથી તેઓએ અન્ય રાજ્યોમાં જઈને પોતાનો ધંધો સ્થાપવો પડ્યો. આજે આ ખંડેર આપણને જણાવે છે કે એક સમય હતો જ્યારે અહીં સમૃદ્ધિ અને સંસ્કૃતિનો વૈભવ હતો.
