Table of Contents

આવકવેરામાં મોટો ફેરફાર
આવકવેરા અધિકારીઓ તમારા ફેસબુક એકાઉન્ટ અને ઇમેઇલ પર રાખશે નજર
જાણો સરકારની શું યોજના છે

નવો આવકવેરા બિલ નિયમ: નવો આવકવેરા કાયદો આવતા વર્ષે 1 એપ્રિલ, 2026 થી લાગુ થવા જઈ રહ્યો છે અને વર્તમાન આવકવેરા અધિનિયમ-1961 ની તુલનામાં તેમાં ઘણા મોટા ફેરફારો કરવામાં આવ્યા છે. ખાસ વાત એ છે કે કરચોરીની તપાસ દરમિયાન, અધિકારીઓ તમારા ફેસબુક અને ઇન્સ્ટાગ્રામ એકાઉન્ટ પણ શોધી શકે છે.

તાજેતરના સમયમાં નવા આવકવેરા બિલની ખૂબ ચર્ચા થઈ છે. તેમાં ઘણા મોટા ફેરફારો કરવામાં આવ્યા છે અને કાયદાઓને સરળ બનાવવામાં આવ્યા છે. પરંતુ આમાં એક મોટો ફેરફાર એ છે કે હવે તપાસ દરમિયાન, આવકવેરા અધિકારીઓને તમારા સોશિયલ મીડિયા એકાઉન્ટ્સની ઍક્સેસ હશે. હા, ટેક્સ તપાસમાં કોઈ શંકાના કિસ્સામાં, અધિકારીઓ તમારા ફેસબુક-ઇન્સ્ટાગ્રામ એકાઉન્ટ્સ અને તમારા ઇમેઇલ્સ પણ શોધી શકે છે અને તેમને તેમ કરવાનો કાનૂની અધિકાર રહેશે. સરળ શબ્દોમાં કહીએ તો, નવું ટેક્સ બિલ કરદાતાઓની ડિજિટલ સંપત્તિની ઍક્સેસની માંગ કરી શકે છે.

અધિકારીઓની ડિજિટલ સ્પેસની ઍક્સેસ

હાલમાં અમલમાં રહેલા આવકવેરા કાયદા 1961 હેઠળ, આઇટી અધિકારીઓને કર તપાસ દરમિયાન શોધખોળ કરવાની અને બેંક ખાતા જપ્ત કરવાની છૂટ છે. અધિકારીઓ લેપટોપ, હાર્ડ ડ્રાઈવ અથવા ઈ-મેલની માંગણી કરી શકે છે, પરંતુ તેમ કરવા માટે તેમને કાનૂની પ્રતિકારનો સામનો કરવો પડી શકે છે. પરંતુ તે 1 એપ્રિલ, 2026 થી અમલમાં આવશે અને આ સાથે અધિકારીઓને વર્ચ્યુઅલ ડિજિટલ સ્પેસની ઍક્સેસ મળશે. આનો અર્થ એ થયો કે કમ્પ્યુટર, ઇમેઇલ અને સોશિયલ મીડિયા એકાઉન્ટ્સ તપાસવાનો કાનૂની અધિકાર રહેશે.

જો કોઈ કરદાતા તપાસમાં સહકાર આપવાનો ઇનકાર કરે, અથવા પૂછવામાં આવે ત્યારે ઇમેઇલ અથવા સોશિયલ મીડિયા એકાઉન્ટની વિગતો આપવામાં અચકાતા હોય, તો પણ અધિકારીઓ તેમના એકાઉન્ટ પાસવર્ડ્સને બાયપાસ કરી શકે છે, સુરક્ષા સેટિંગ્સને ઓવરરાઇડ કરી શકે છે અને ફાઇલોને અનલૉક કરી શકે છે.

આ નિયમો દરેક માટે નથી.

નવા IT કાયદાની કલમ 247 મુજબ, ભારતમાં તપાસ માટે નામાંકિત આવકવેરા અધિકારીઓને ચોક્કસ ચોક્કસ કેસોમાં આ સત્તાઓ મળશે, એટલે કે, આ બધા કરદાતાઓ માટે નથી. તેના બદલે, તે કરચોરી અથવા અઘોષિત સંપત્તિ (જેના પર કર ચૂકવવામાં આવ્યો નથી) ના શંકાસ્પદ કરદાતાઓ પર લાગુ થશે, આ કિસ્સામાં અધિકારીઓને ઇમેઇલ્સ, સોશિયલ મીડિયા એકાઉન્ટ્સ, બેંક વિગતો અને રોકાણ ખાતાઓ ઍક્સેસ કરવાની સત્તા આપવામાં આવશે.

આ પગલાથી કાનૂની નિષ્ણાતો નાખુશ

જોકે, નવા આવકવેરા બિલના ડ્રાફ્ટથી સ્પષ્ટ છે કે આ અધિકારોનો સમાવેશ ખાસ કિસ્સાઓમાં કરવામાં આવશે. પરંતુ, કાયદાકીય નિષ્ણાતો સરકારના આ પગલાથી ખુશ નથી લાગતા. નાંગિયા એન્ડરસન એલએલપીના ભાગીદાર વિશ્વાસ પંજિયાર કહે છે કે આ વર્તમાન આવકવેરા કાયદા, 1961 થી એક મોટો ફેરફાર છે, ચેતવણી આપતા કહે છે કે જો સરકાર કડક સુરક્ષા પગલાં વિના અધિકારીઓને આ ઍક્સેસ આપે તો વ્યક્તિગત ડેટાની બિનજરૂરી ચકાસણી થઈ શકે છે.

ખૈતાન એન્ડ કંપનીના ભાગીદાર સંજય સંઘવી કહે છે કે કર અધિકારીઓએ ભૂતકાળમાં પણ ડિજિટલ સ્પેસની ઍક્સેસની માંગણી કરી છે, પરંતુ કાયદાએ ક્યારેય સ્પષ્ટપણે તેને મંજૂરી આપી નથી, પરંતુ નવો કાયદો તેમને આમ કરવાનો કાનૂની અધિકાર આપશે.