ગુરુ નાનક જયંતિ 2024: શીખ ધર્મમાં ગુરુ તહેવારનું ખૂબ મહત્વ છે. દર વર્ષે ગુરુ નાનક જયંતિ કારતક મહિનાની પૂર્ણિમાના દિવસે ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસે આયોજિત સભાઓમાં, ગુરુ નાનક દેવ દ્વારા આપવામાં આવેલ ઉપદેશો કહેવામાં આવે છે અને ગુરુ ગ્રંથ સાહિબનો પાઠ કરવામાં આવે છે.
ગુરુ નાનક જયંતિ એ શીખ ધર્મના સ્થાપક ગુરુ નાનક દેવ જીની જન્મજયંતિ તરીકે ઉજવવામાં આવતો એક મહત્વપૂર્ણ તહેવાર છે. આ વખતે ગુરુ નાનક જયંતિ 15 નવેમ્બર એટલે કે આવતીકાલે ઉજવવામાં આવશે. આ તહેવાર કાર્તિક પૂર્ણિમાના દિવસે ઉજવવામાં આવે છે, જે સામાન્ય રીતે નવેમ્બર મહિનામાં આવે છે. ગુરુ નાનક જયંતિના દિવસે, શીખ સમુદાયના લોકો ગુરુદ્વારામાં જાય છે અને ગુરુ નાનક દેવજીના ઉપદેશોને યાદ કરે છે, તેથી આ દિવસને ગુરુ પર્વ અને ગુરુ નાનક પ્રકાશ ઉત્સવ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. આ વર્ષે ગુરુ નાનક દેવની 555મી જન્મજયંતિ ઉજવવામાં આવશે.
ગુરુ નાનકનો જન્મ ક્યાં થયો હતો
ગુરુ નાનક જયંતિનો ઇતિહાસ શીખ ધર્મના સ્થાપક ગુરુ નાનક દેવ જીના જીવન અને ઉપદેશો સાથે જોડાયેલો છે. ગુરુ નાનક દેવજીનો જન્મ 15 એપ્રિલ, 1469 એડી ના રોજ તલવંડી (હાલ પાકિસ્તાનમાં) માં થયો હતો. તેમના પિતાનું નામ મહેતા કાલુ અને માતાનું નામ ત્રિપ્તા દેવી હતું. નાનકજીએ તેમનું શિક્ષણ ઘરે જ મેળવ્યું અને ફારસી, અરબી અને સંસ્કૃત ભાષાઓમાં નિપુણતા મેળવી. ગુરુ નાનક દેવજીએ તેમના ઉપદેશોમાં એક ભગવાન, સત્ય અને સેવાના મહત્વ પર ભાર મૂક્યો હતો. ગુરુ નાનક દેવજીનું અવસાન 22 સપ્ટેમ્બર, 1539 ના રોજ કરતારપુરમાં થયું હતું.
ગુરુ નાનક દેવના ઉપદેશો
ગુરુ નાનક દેવના અનુયાયીઓ તેમને નાનક અને નાનકદેવ, બાબા નાનક અને નાનક શાહ જી નામથી પણ સંબોધે છે. ગુરુ નાનક દેવે ‘એક ઓમકાર’ એટલે કે ‘એક ભગવાન’નો સંદેશ ફેલાવ્યો હતો. આ દિવસે સવારે પ્રભાતફેરી કાઢવામાં આવે છે અને ગુરુદ્વારાઓમાં કીર્તન અને લંગરનું આયોજન કરવામાં આવે છે. શીખ ધર્મના લોકો આ દિવસને તહેવારની જેમ ઉજવે છે. ચાલો આપણે ગુરુ નાનક દેવના ઉપદેશો વિશે વાંચીએ.
ગુરુ નાનક દેવના ઉપદેશો
1. પરમપિતા પરમેશ્વર એક છે.
2. હંમેશા એક ભગવાનની ઉપાસના પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરો.
3. ભગવાન દરેક જગ્યાએ અને વિશ્વના દરેક જીવમાં હાજર છે.
4. ભગવાનની ભક્તિમાં લીન લોકો કોઈથી ડરતા નથી.
5. ઈમાનદારી અને મહેનતથી પોતાનું પેટ ભરવું જોઈએ.
6. ખરાબ કામ કરવા વિશે અથવા કોઈને હેરાન કરવા વિશે વિચારશો નહીં.
7. તમારે હંમેશા ખુશ રહેવું જોઈએ, હંમેશા ભગવાનને તમારા માટે ક્ષમા યાચના કરો.
8. તમારી મહેનત અને પ્રમાણિક કમાણીથી જરૂરિયાતમંદોને મદદ કરો.
9. દરેકને સમાન રીતે જુઓ, સ્ત્રી અને પુરુષ સમાન છે.
10. શરીરને જીવંત રાખવા માટે ખોરાક જરૂરી છે. પણ લોભ ખાતર ભેગું કરવાની ટેવ ખરાબ છે.
ગુરુ નાનક જયંતિ કેવી રીતે ઉજવવામાં આવે છે
ગુરુ નાનક જયંતિ ગુરુ પર્વ અને પ્રકાશ પર્વ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસે લોકો ગુરુદ્વારાઓમાં વિશેષ પ્રાર્થના કરે છે, જેમાં ગુરુ નાનક દેવ જી અને ગુરુ ગ્રંથ સાહિબના ઉપદેશોનો પણ પાઠ કરવામાં આવે છે. આ દિવસે ગુરુદ્વારાઓમાં લંગરનું આયોજન કરવામાં આવે છે, જેમાં લોકોને મફત ભોજન આપવામાં આવે છે. કેટલાક વિસ્તારોમાં ઢોલ અને મંજીરા સાથે પ્રભાતફેરી કાઢવામાં આવે છે અને વાહે ગુરુના નામનો જાપ કરવામાં આવે છે.
