દિવાળી એટલે તેજ, ભોજન, સ્મિત, ખુશી, સ્વચ્છતા, રંગોળી અને દીવાઓનો તહેવાર. શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે આપણે આ સુંદર તહેવારો શા માટે ઉજવીએ છીએ? શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે આ પવિત્ર તહેવાર ક્યારે શરૂ થયો? ચાલો તમને તેના વિશે વિગતવાર જણાવીએ. દિવાળી બે શબ્દોથી બનેલી છે. દીપ અને અવલી એટલે દીવાઓની પંક્તિ અથવા કતાર. તેથી, આ તહેવાર પર દીવા પ્રગટાવવાનું અને વિશ્વને પ્રગટાવવાનું વિશેષ મહત્વ છે.
રામનું અયોધ્યા પરત ફરવું-
રામાયણમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે જ્યારે ભગવાન શ્રી રામ લંકાના રાજા રાવણનો વધ કરીને તેમની પત્ની સીતા અને ભાઈ લક્ષ્મણ સાથે અયોધ્યા પાછા ફર્યા ત્યારે સમગ્ર અયોધ્યા નગરી દીવાઓથી ઝગમગી રહી હતી. 14 વર્ષના વનવાસ બાદ ભગવાન રામના અયોધ્યા આગમન પર દિવાળીની ઉજવણી કરવામાં આવી હતી. દરેક શહેર અને ગામડાઓમાં દીવા પ્રગટાવવામાં આવ્યા હતા. ત્યારથી, દિવાળીનો આ તહેવાર અંધકાર પર વિજયનો તહેવાર બની ગયો અને દર વર્ષે ઉજવવા લાગ્યો.
જ્યારે ધન્વંતરી પ્રગટ થયા-
પૌરાણિક માન્યતાઓ અનુસાર, સત્યયુગમાં પ્રથમ દિવાળી ઉજવવામાં આવી હતી. કારતક માસના કૃષ્ણ પક્ષની ત્રયોદશી તિથિ એટલે કે ધનતેરસના દિવસે દેવતાઓના વૈદ્ય ધન્વંતરી સમુદ્રમંથનમાંથી અમૃતના વાસણ સાથે પ્રગટ થયા હતા. ધનવંતરીના જન્મદિવસને કારણે ધનતેરસની ઉજવણી થવા લાગી. તેમના પછી, લક્ષ્મી, સંપત્તિની દેવી, પ્રગટ થઈ અને પ્રકાશના તહેવાર સાથે સ્વાગત કરવામાં આવ્યું.
પાંડવો ઘરે પાછા ફર્યા-
પાંડવોના તેમના ઘરે પાછા ફરવા વિશે દિવાળી વિશે પણ એક વાર્તા છે. તમને યાદ અપાવી દઈએ કે પાંડવોને પણ વનવાસ છોડવો પડ્યો હતો, ત્યારબાદ પાંડવો ઘરે પાછા ફર્યા અને આ ખુશીમાં આખું શહેર રોશનીથી ઝળહળી ઉઠ્યું અને ત્યારથી દિવાળી શરૂ થઈ.
શ્રી કૃષ્ણના હાથે નરકાસુરનો વધ-
ભગવાન શ્રી કૃષ્ણએ પોતાની પત્ની સત્યભામાની મદદથી રાક્ષસ રાજા નરકાસુરનો વધ કર્યો હતો. નરક સુરને એક સ્ત્રી દ્વારા મારી નાખવાનો શ્રાપ હતો. તે દિવસે કારતક માસના કૃષ્ણ પક્ષની ચતુર્દશી તિથિ હતી. નરક સૂરના આતંક અને અત્યાચારથી આઝાદી મળવાની ખુશીમાં લોકોએ દીપોત્સવની ઉજવણી કરી હતી. બીજા દિવસે દિવાળીની ઉજવણી કરવામાં આવી હતી.
લક્ષ્મી ગણેશ પૂજા-
માર્ગ દ્વારા, દિવાળી પર, આપણે ભગવાન ગણેશ અને માતા લક્ષ્મીની પૂજા એકસાથે કરીએ છીએ અને સમૃદ્ધિ માટે પ્રાર્થના પણ કરીએ છીએ. આ એટલા માટે છે કારણ કે ભગવાન ગણેશ જ્ઞાનના દેવતા છે અને માતા લક્ષ્મી સંપત્તિની દેવી છે.
