કાળી ચૌદસના દિવસે માતા કાળીનું પૂજન અને દીવા પ્રગટાવવાની પરંપરા છે. તેનાથી વ્યક્તિની તમામ પરેશાનીઓ દૂર થાય છે અને વ્યક્તિને તમામ પાપોમાંથી મુક્તિ મળે છે. આ વખતે કાળી ચૌદસ 30 ઓક્ટોબરે એટલે કે આજ ઉજવવામાં આવી રહી છે.
નરક ચૌદસ કારતક માસના કૃષ્ણ પક્ષની ચતુર્દશી તિથિએ ઉજવવામાં આવે છે. તેને છોટી દિવાળી પણ કહેવામાં આવે છે. આ તહેવાર દિવાળીના એક દિવસ પહેલા ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસે માતા કાળી, ભગવાન કૃષ્ણ અને મૃત્યુના દેવતા ભગવાન યમરાજની વિશેષ પૂજા કરવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ દિવસે દેવી કાલીની પૂજા અને દીવા પ્રગટાવવાની પરંપરા છે. તેનાથી વ્યક્તિની તમામ પરેશાનીઓ દૂર થાય છે અને વ્યક્તિને તમામ પાપોમાંથી મુક્તિ મળે છે. ચાલો જાણીએ કાળી ચૌદસના શુભ સમય, પૂજા પદ્ધતિ અને મહત્વ વિશે…
શુભ સમય
હિંદુ કેલેન્ડર મુજબ, છોટી દિવાળી દર વર્ષે કારતક મહિનાના કૃષ્ણ પક્ષની ચતુર્દશી તારીખે ઉજવવામાં આવે છે. આ કારણે તેને નરક ચતુર્દશી પણ કહેવામાં આવે છે. આ વખતે 30મી ઓક્ટોબરે બપોરે 1.15 કલાકે નરક ચૌદસ શરૂ થઈ રહી છે. આ તારીખ બીજા દિવસે એટલે કે 31મી ઓક્ટોબર 2024ના રોજ બપોરે 03:52 વાગ્યે સમાપ્ત થશે. છોટી દિવાળીને નરક ચતુર્દશી, રૂપ ચૌદસ અને કાળી ચૌદસ પણ કહેવામાં આવે છે.
જેની પૂજા કરવામાં આવે છે
આ દિવસે ભગવાન શ્રી કૃષ્ણની પૂજા કરવામાં આવે છે. નરક ચૌદસના દિવસે મા કાલી, મૃત્યુના સ્વામી યમરાજ અને ધનની દેવી મા લક્ષ્મીની પૂજા કરવામાં આવે છે. એક ધાર્મિક માન્યતા છે કે કાળી ચૌદસ પર માતા કાળી સાથે યમદેવની પૂજા કરો, જાણો શુભ સમય એટલે કે રૂપ ચૌદસના દિવસે ભગવાન શ્રી કૃષ્ણએ નરકાસુરનો વધ કર્યો હતો અને લગભગ 16,000 મહિલાઓને કેદમાંથી મુક્ત કરી હતી. આ દિવસે યમરાજની પણ પૂજા કરવામાં આવે છે અને નરક ચૌદસના દિવસે કોઈ પણ જીવની હત્યા ન કરવી જોઈએ.
પૂજા પદ્ધતિ
કાળી ચૌદસના દિવસે દેવી કાલીની પૂજા કરતા પહેલા અભ્યંગ સ્નાન કરવું ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. એવું માનવામાં આવે છે કે કાળી ચૌદસના આ દિવસે દેવી કાળીનું પૂજન કરવાથી વ્યક્તિને તમામ મુશ્કેલીઓમાંથી મુક્તિ મળે છે. આ દિવસે કાળી પૂજા પહેલા સ્નાન કરી અત્તર લગાવો અને પછી પૂજા માટે બેસો. આ પછી, લાકડાના મંચ પર લાલ કપડું ફેલાવો અને પછી તેના પર મા કાળીની મૂર્તિ અથવા પ્રતિમા સ્થાપિત કરો. ત્યારબાદ મા કાળી સમક્ષ દીવો પ્રગટાવો અને પછી માતાને ફળ, ફૂલ, હળદર, કુમકુમ, કપૂર, નારિયેળ અને નૈવેદ્ય વગેરે અર્પણ કરો. પૂજાના અંતે મા કાળીની ચાલીસા અને મંત્રોનો જાપ કરો.
મહત્વ
ધાર્મિક માન્યતા મુજબ કાળી ચૌદસના દિવસે જે કોઈ વિધિ પ્રમાણે પૂજા કરે છે તેને માનસિક અને શારીરિક કષ્ટોમાંથી મુક્તિ મળે છે. આની સાથે જ વ્યક્તિના શરીરમાં સકારાત્મક ઉર્જા વહે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે કાળી ચૌદસ પર કાળીની પૂજા કરવાની પરંપરા છે, જેના કારણે વ્યક્તિને શત્રુ પર વિજય મળે છે. કાળી ચૌદસના દિવસે તંત્ર સાધના કરનાર વ્યક્તિ વધુ અસરકારક માનવામાં આવે છે.
