ભારતીય રેલ્વેને દેશની લાઈફલાઈન ગણવામાં આવે છે, જે દરરોજ લાખો મુસાફરોને તેમના ગંતવ્ય સ્થાને પહોંચાડે છે. જો કે, ઘણી વખત મુસાફરો તેમની ટ્રેન ચૂકી જાય છે, જેના કારણે તેઓ મૂંઝવણમાં આવે છે.
ખાસ કરીને જ્યારે તેમની પાસે કન્ફર્મ અથવા રિઝર્વેશન ટિકિટ હોય ત્યારે પરિસ્થિતિ વધુ જટિલ બની જાય છે. આવી સ્થિતિમાં પ્રશ્ન એ થાય છે કે શું કોઈ વ્યક્તિ ચૂકી ગયેલી ટ્રેનની ટિકિટ પર બીજી ટ્રેનમાં મુસાફરી કરી શકે છે? આ સમસ્યાના ઉકેલ માટે ભારતીય રેલ્વેએ કેટલાક ખાસ નિયમો બનાવ્યા છે, જે મુસાફરો માટે જાણવું મહત્વપૂર્ણ છે.
આરક્ષણ ટિકિટ પર મુસાફરીના નિયમો
જો તમારી પાસે કન્ફર્મ અથવા આરએસી (રદીકરણ સામે આરક્ષણ) ટિકિટ હોય અને તમારી ટ્રેન ચૂકી જાય, તો તમે તે જ ટિકિટ પર બીજી ટ્રેનમાં મુસાફરી કરી શકતા નથી. આ નિયમ તમામ આરક્ષિત શ્રેણીઓને લાગુ પડે છે, પછી તે સ્લીપર હોય કે એસી કોચ. બીજી ટ્રેનમાં મુસાફરી કરવા માટે, તમારે નવી ટિકિટ ખરીદવી ફરજિયાત છે. જો તમે નવી ટિકિટ લીધા વગર બીજી ટ્રેનમાં મુસાફરી કરો છો અને રેલવે સત્તાવાળાઓ દ્વારા પકડાઈ જશે તો તેને ટિકિટ વિનાની મુસાફરી ગણવામાં આવશે. આવી સ્થિતિમાં તમારે દંડ ભરવો પડી શકે છે અને કાયદાકીય કાર્યવાહીનો સામનો કરવો પડી શકે છે.
રિફંડ માટે અરજી કરો
જો તમે તમારી ટ્રેન ચૂકી જાઓ છો અને મુસાફરી કરવામાં અસમર્થ છો, તો તમે ભારતીય રેલવેના નિયમો અનુસાર રિફંડ મેળવવા માટે અરજી કરી શકો છો. આ માટે તમારે ટ્રેન ઉપડવાના 4 કલાકની અંદર TDR (ટિકિટ ડિપોઝિટ રિસિપ્ટ) ફાઇલ કરવી પડશે. ટિકિટ રિફંડની રકમ ટ્રેન અને ટિકિટના વર્ગના આધારે નક્કી કરવામાં આવે છે. નોંધ કરો કે રિફંડની સંપૂર્ણ રકમ પરત કરવામાં આવતી નથી, તેના બદલે રેલવે કેટલીક કપાત કરે છે.
જો તમે ટ્રેન ચૂકી જાઓ તો શું કરવું
જો તમે તમારી ટ્રેન ચૂકી જાઓ છો, તો તમે નીચેના વિકલ્પો પર વિચાર કરી શકો છો:
નવી ટિકિટ ખરીદોઃ જો તમારી ટ્રેન ચૂકી જાય અને તમારે વહેલું પહોંચવું હોય, તો શ્રેષ્ઠ વિકલ્પ એ છે કે નવી ટિકિટ ખરીદો અને મુસાફરી કરો.
રિફંડ માટે TDR ફાઇલ કરો: જો તમે મુસાફરી કરવામાં અસમર્થ હોવ, તો રેલવે પાસેથી રિફંડ મેળવવા માટે TDR ફાઇલ કરો.
સપોર્ટ સ્ટાફનો સંપર્ક કરો: જો તમે સ્ટેશન પર હોવ અને ટ્રેન ચૂકી ગયા હો, તો તમે રેલવે સપોર્ટ સ્ટાફનો સંપર્ક કરી શકો છો, તેઓ તમને રિફંડ અથવા ટિકિટ સંબંધિત અન્ય માહિતી આપશે.
કોઈ બીજી ટ્રેનમાં કેવી રીતે મુસાફરી કરી શકે
જો તમારી પાસે જનરલ ટિકિટ છે, તો તમારા માટે થોડી સગવડ થઈ શકે છે. સામાન્ય ટિકિટ ધરાવતા મુસાફરો એક જ વર્ગની બીજી ટ્રેનમાં અને તે જ રૂટ પર કોઈપણ મુશ્કેલી વિના મુસાફરી કરી શકે છે. જો કે, આ સુવિધા માત્ર સામાન્ય ટિકિટ ધારકો માટે છે અને રિઝર્વેશન ટિકિટ ધારકો માટે નહીં. અહીં એ પણ નોંધનીય છે કે તમે એ જ રૂટ પર ટ્રેનમાં મુસાફરી કરી શકો છો જેના માટે તમારી પાસે જનરલ ટિકિટ છે.
જો તમે જનરલ ટિકિટ લઈને અન્ય ક્લાસ (જેમ કે સ્લીપર અથવા એસી કોચ)માં મુસાફરી કરવાનો પ્રયાસ કરો છો, તો તમારે દંડ ભરવો પડી શકે છે.
દંડ અને કાનૂની કાર્યવાહી ટાળો
રેલવેના નિયમોનું પાલન ન કરવા બદલ તમને દંડ થઈ શકે છે. જો તમે રિઝર્વેશન ટિકિટ પર મુસાફરી કરતી વખતે બીજી ટ્રેનમાં મુસાફરી કરો છો, તો તે ગેરકાયદેસર ગણવામાં આવશે અને તમને દંડ થઈ શકે છે. આ ઉપરાંત ટ્રાવેલ નિયમોનું ઉલ્લંઘન થાય તો કાયદાકીય કાર્યવાહી પણ થઈ શકે છે.
