ખરેખર, દશેરા માત્ર એક જ દિવસે ઉજવવામાં આવે છે. પરંતુ ભારતમાં એક એવી જગ્યા પણ છે જ્યાં આ તહેવાર લગભગ એક અઠવાડિયા સુધી ઉજવવામાં આવે છે. અહીં અમે વાત કરી રહ્યા છીએ કુલ્લુના ઇન્ટરનેશનલ દશેરાની.
એવું માનવામાં આવે છે કે અહીં 300 થી વધુ દેવી-દેવતાઓ દશેરા ઉત્સવમાં ભાગ લે છે. તમને જણાવી દઈએ કે કુલ્લુમાં 13 ઓક્ટોબરથી દશેરા શરૂ થશે.
કુલ્લુનો દશેરા દેશમાં જ નહીં વિદેશમાં પણ ખૂબ જ પ્રખ્યાત છે. જ્યારે દેશના અન્ય ભાગોમાં દશેરાની ઉજવણી થાય છે, ત્યારે કુલ્લુમાં દશેરાની શરૂઆત થાય છે. તમને જણાવી દઈએ કે અહીં ભગવાન રઘુનાથની રથયાત્રા સાથે દશેરાનો તહેવાર શરૂ થાય છે. વિજય દશમીના દિવસે, જ્યાં દરેક જગ્યાએ રાવણના પૂતળા બાળીને દશેરાની ઉજવણી કરવામાં આવે છે, ત્યારે કુલ્લુમાં રથયાત્રા કાઢવામાં આવે છે. ચાલો જાણીએ કુલ્લુ દશેરા વિશે ન સાંભળેલી વાતો વિશે.
કુલ્લુ દશેરાનો ઇતિહાસ
કુલ્લુ દશેરાનો ઈતિહાસ લગભગ સાડા 300 વર્ષ જૂનો છે. સ્થાનિક લોકોના જણાવ્યા અનુસાર, રાજા જગત સિંહના શાસન દરમિયાન મણિકર્ણ ખીણના ટિપ્પરી ગામમાં એક ગરીબ બ્રાહ્મણ રહેતો હતો. રાજા જગત સિંહની કેટલીક ગેરસમજને કારણે બ્રાહ્મણે આત્મહત્યા કરી. જે બાદ બ્રાહ્મણના મૃત્યુ માટે રાજાને દોષી ઠેરવવામાં આવ્યો અને તે અસાધ્ય બની ગયો.
કુલ્લુનો દશેરા આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે પ્રખ્યાત
હિમાચલ પ્રદેશના કુલ્લુનો દશેરા આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે પ્રખ્યાત છે. જ્યારે સમગ્ર ભારતમાં વિજયાદશમી સમાપ્ત થાય છે, તે દિવસથી કુલ્લુની ખીણમાં આ તહેવારનો ઉત્સાહ વધવા લાગે છે. આ તહેવારની શરૂઆત મનાલીના હિડિમ્બા મંદિરની પૂજાથી થાય છે, ત્યારબાદ સમગ્ર કુલ્લુમાં રથયાત્રાનું આયોજન કરવામાં આવે છે. રથયાત્રામાં રઘુનાથ, સીતા અને હિડિમ્બા માની મૂર્તિઓને મુખ્ય સ્થાન આપવામાં આવે છે. આ રથને એક જગ્યાએથી બીજી જગ્યાએ લઈ જવામાં આવે છે અને છ દિવસ સુધી રથને અહીં રાખવામાં આવે છે. ઉત્સવના 7મા દિવસે, રથને બિયાસ નદીના કિનારે લઈ જવામાં આવે છે, જ્યાં લંકા દહનનું આયોજન કરવામાં આવે છે. 7 દિવસ સુધી ચાલનારા આ ઉત્સવમાં નૃત્ય અને ગાયનની સાથે સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમોનું પણ આયોજન કરવામાં આવે છે.
કૃષ્ણા નદીમાં સ્નાન કરવાનું વિશેષ મહત્વ રહેલું છે
આંધ્રપ્રદેશના વિજયવાડામાં કૃષ્ણા નદીના કિનારે બનેલા શ્રી કનક દુર્ગા મંદિરથી દશેરાની ઉજવણી શરૂ થાય છે. અહીં કનક દુર્ગા દેવીને દસ દિવસ સુધી વિવિધ અવતારોમાં શણગારવામાં આવે છે. વિજયવાડા કનક દુર્ગા મંદિરમાં પણ જોવા માટે વિશેષ આભા છે. અહીં દશેરા દરમિયાન અનેક પ્રકારની પૂજાઓ કરવામાં આવે છે, જેમાં સરસ્વતી પૂજાનું વિશેષ મહત્વ છે. આ તહેવાર પર મોટી સંખ્યામાં ભક્તો કૃષ્ણા નદીમાં સ્નાન કરે છે.
