Navratri 2024 : નવરાત્રીના છઠ્ઠા દિવસે માં દુર્ગાના કાત્યાયની સ્વરૂપની પૂજા કરવામાં આવે છે. આ શાસ્ત્રોમાં દેવી કાત્યાયનીના સ્વરૂપનું વર્ણન કરતી વખતે લખ્યું છે કે તેમની 4 ભુજાઓ છે. માતાના એક હાથમાં તલવાર, બીજા હાથમાં ફૂલો, ત્રીજા હાથમાં અભય મુદ્રા અને ચોથા હાથમાં વર મુદ્રા છે. તેમજ એવું માનવામાં આવે છે કે માતા કાત્યાયનીની પૂજા કરવાથી ધર્મ, અર્થ, કામ અને મોક્ષની પ્રાપ્તિ થાય છે. તેમની પૂજા કરવાથી શુક્રની સ્થિતિ સુધરે છે અને વૈવાહિક જીવનની તમામ સમસ્યાઓ દૂર થાય છે.
માં કાત્યાયનીની પૂજાનો શુભ સમય
વૈદિક કેલેન્ડર અનુસાર, દેવી કાત્યાયનીની પૂજા કરવાનો શુભ સમય સવારે 11:40 થી 12:30 સુધીનો રહેશે. આ શુભ મુહૂર્તમાં પૂજા કરવી શુભ રહે છે.
દેવી કાત્યાયનીની કથા
દંતકથા અનુસાર વનમિકથ નામના એક મહર્ષિ હતા, તેમને એક પુત્ર હતો જેનું નામ કાત્યા હતું. ત્યારપછી કાત્ય ગોત્રમાં મહર્ષિ કાત્યાયનનો જન્મ થયો. ત્યારે તેમને કોઈ સંતાન ન હતું. તેમણે માતા ભગવતીને પુત્રી તરીકે મેળવવા માટે કઠોર તપસ્યા કરી, ત્યારે તેમની તપસ્યાથી પ્રસન્ન થઈને માતા ભગવતી તેમને રૂબરૂ દર્શન આપી. ત્યારપછી મહર્ષિ કાત્યાયને માતા પાસેથી વરદાન માંગ્યું કે તે તેના ઘરે પુત્રી તરીકે જન્મે.
માતા ભગવતીએ પણ તેમને વચન આપ્યું હતું કે તેઓ તેમના ઘરે પુત્રી તરીકે જન્મ લેશે. એકવાર મહિષાસુર નામના રાક્ષસે ત્રણે લોકને ત્રાસ આપવાનું શરૂ કર્યું હતું. તેના અત્યાચારોથી કંટાળીને તમામ દેવતાઓએ બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને શિવ પાસે મદદ માંગી. ત્યારબાદ ત્રિદેવના તેજથી મહર્ષિ કાત્યાયનના ઘરે માતાનો જન્મ થયો. તેથી માતાનું આ સ્વરૂપ કાત્યાયની તરીકે ઓળખાય છે.
પુત્રીના રૂપમાં માતા પાસે આવ્યા બાદ મહર્ષિ કાત્યાયને સૌ પ્રથમ તેમની પૂજા કરી. 3 દિવસ સુધી મહર્ષિની આરાધના સ્વીકાર્યા બાદ માતાએ ત્યાંથી રજા લીધી અને વિશ્વને મહિષાસુર, શુંભ નિશુમ્ભ સહિત અનેક રાક્ષસોના આતંકમાંથી મુક્ત કર્યા. તેથી માતા કાત્યાયનીને મહિષાસુરમર્દિની તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.
માં કાત્યાયનીની પૂજાનું મહત્ત્વ
એવું માનવામાં આવે છે કે નવરાત્રીના છઠ્ઠા દિવસે માતા કાત્યાયનીની પૂજા કરવાથી વ્યક્તિને દેવીના આશીર્વાદ – ધર્મ, અર્થ, કામ અને મોક્ષની પ્રાપ્તિ થાય છે. માતા કાત્યાયનીની પૂજા કરવાથી સાધક પોતાના શત્રુઓ પર વિજય મેળવે છે. આ સિવાય જેમની કુંડળીમાં લગ્ન નથી થતા તેઓએ માતા કાત્યાયનીની પૂજા કરવી જોઈએ.
