વામન દ્વાદશીનું વિશેસ મહત્વ

• વામન દ્વાદશીનો દિવસ ખૂબ જ શુભ માનવામાં આવે છે.
• આ દિવસ ભગવાન વિષ્ણુના પ્રથમ અવતાર ભગવાન વામનની પૂજા માટે સમર્પિત છે.
• આ તહેવાર દર વર્ષે ઉજવવામાં આવે છે.

વામન જયંતિ 15 સપ્ટેમ્બના દિવસે આવે છે, તેને વામન દ્વાદશી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. તેમજ હિંદુ ધર્મમાં વૈષ્ણવ લોકો વામન દ્વાદશીની ભક્તિ સાથે ઉજવણી કરે છે.

જાણો વામન દ્વાદશી વ્રતની પૂજા પદ્ધતિ અને મહત્વ વિશે

વામન દ્વાદશી  નો શુભ સમય

પંડિતો અનુસાર, ભાદ્રપદ મહિનાના શુક્લ પક્ષની દ્વાદશી તિથિ 14 સપ્ટેમ્બરે રાત્રે 8:41 વાગ્યાથી શરૂ થઈને બીજા દિવસે 15 સપ્ટેમ્બરના રોજ સાંજે 6:12 વાગ્યા સુધી રહેશે. તેથી ઉદયતિથિ અનુસાર, વામન દ્વાદશી 15 સપ્ટેમ્બરના રોજ ઉજવવામાં આવે છે. તે જ સમયે  શ્રવણ નક્ષત્ર 14 સપ્ટેમ્બરની રાત્રે 8:32 વાગ્યાથી બીજા દિવસે 15 સપ્ટેમ્બરના રોજ સાંજે 6:49 વાગ્યા સુધી રહેશે.

જાણો ભગવાન વિષ્ણુના વામન અવતાર વિશે

શાસ્ત્રો અનુસાર  ભગવાન વિષ્ણુ ઋષિ કશ્યપ અને તેમની પત્ની અદિતિના પુત્ર તરીકે અવતર્યા હતા. અને તેઓ વામન તરીકે જાણીતા હતા. તેમજ પંડિતોના મત મુજબ જો કોઈ વ્યક્તિ ભગવાન વામનની પૂજા કરે છે તો તે વ્યક્તિ તમામ પ્રકારના કષ્ટો અને પાપોથી મુક્ત થઈને મોક્ષની પ્રાપ્તિ કરે છે.

વામન દ્વાદશીના દિવસે આ શુભ યોગો બની રહ્યા છે

આ વખતે વામન જયંતિ નિમિત્તે સુકર્મ યોગ શરૂ થઈ રહ્યો છે. આ યોગ પૂજા માટે ખૂબ જ શુભ માનવામાં આવે છે. આ સુકર્મ બપોરે 3.15 કલાકે શરૂ થઈ રહ્યો છે. ત્યારે આ સમયથી જો તમે સ્નાન કરીને ભગવાન વિષ્ણુની સાચા મનથી પૂજા કરશો તો તમને તેનો લાભ મળશે. આ ઉપરાંત આ દિવસને અભિજીત મુહૂર્ત પણ મનાવવામાં આવે છે. તેમજ એવું કહેવાય છે કે જો તમે આ શુભ અવસર પર દાન કરો છો તો તે પણ ખૂબ જ ફાયદાકારક છે.

વામન દ્વાદશી પર આ વિધિઓ કરો

જો તમે વામન દ્વાદશીના અવસર પર ધાર્મિક વિધિ કરવા માંગતા હોવ તો આ દિવસે ગરીબોને દહીં, ચોખા અને અન્નનું દાન કરવું એ સૌથી સરળ અને આદર્શ રીત છે. તેમજ વામન દ્વાદશીના દિવસે તે લાભદાયક માનવામાં આવે છે. આ સાથે વામન જયંતીના દિવસે ભગવાન વિષ્ણુને પ્રસન્ન કરીને તે તમારા બધા દુ:ખ દૂર કરે છે. આ દિવસે જો તમે વિષ્ણુ સહસ્ત્રનામ અને અન્ય વિવિધ મંત્રોનો પાઠ કરો છો. તો તમારે ભગવાન વિષ્ણુના 108 નામનો પાઠ કરવો જોઈએ. આ સિવાય ભગવાન વિષ્ણુ અથવા વામન દેવની મૂર્તિ અથવા ચિત્રની સામે ધૂપ, દીપક અને ફૂલ અર્પણ કરવા જોઈએ.

દેશભરમાં વામન દ્વાદશી વ્રત ધામધૂમથી ઉજવવામાં આવે છે.

વામન દ્વાદશી વ્રત ભારતના વિવિધ ભાગોમાં ખૂબ જ ઉત્સાહ અને ભક્તિ સાથે ઉજવવામાં આવે છે. તેમજ  હિંદુ માન્યતાઓ અનુસાર, જે ભક્તો આ વ્રતનું પાલન કરે છે તેઓ આ બ્રહ્માંડના રક્ષક ભગવાન વિષ્ણુના આશીર્વાદ મેળવે છે અને તેમના ભૂતકાળના તમામ પાપોની ક્ષમા પ્રાપ્ત કરે છે.

વામન દ્વાદશીનું મહત્વ

હિન્દુ ધર્મમાં વામન દ્વાદશીનું વિશેષ મહત્વ છે. શાસ્ત્રો અનુસાર જો આ વ્રતના દિવસે શ્રવણ નક્ષત્ર હોય તો તેનું મહત્વ વધી જાય છે. આ દિવસે ભક્તો સ્નાન કરીને મંત્રોચ્ચાર કરીને ભગવાન વામનની સુવર્ણ પ્રતિમાની પૂજા કરે તો તમામ પ્રકારની પરેશાનીઓ દૂર થાય છે. પંડિતોનું માનવું છે કે જે રીતે ભગવાન વામને રાજા બલિના કષ્ટો દૂર કર્યા હતા, તેવી જ રીતે તેઓ ભક્તોના કષ્ટો પણ દૂર કરે છે.

વામન દ્વાદશીના દિવસે આ રીતે કરો પૂજા

પંડિતો અનુસાર વામન દ્વાદશી પર વિશેષ પૂજા કરો. સ્નાન કર્યા પછી સ્વચ્છ કપડાં પહેરો. ઘરના મંદિરમાં ભગવાન વિષ્ણુના વામન સ્વરૂપની પ્રતિમા સ્થાપિત કરો. ભગવાન વામનના પંચામૃતથી સ્નાન કરો. તેમને તુલસીના પાન અર્પણ કરો. ભગવાન વિષ્ણુને ફળ, ફૂલ, અગરબત્તી અને પ્રસાદ ચઢાવો.

વામન દ્વાદશી વ્રત સાથે જોડાયેલી પૌરાણિક કથા પણ વિશેષ છે.

વામન અવતારને ભગવાન વિષ્ણુનો મુખ્ય અવતાર માનવામાં આવે છે. શ્રીમદ ભાગવત પુરાણમાં વામન અવતારનો ઉલ્લેખ થયો છે. તેમજ કથા અનુસાર એક વખત દેવતાઓ અને દાનવો વચ્ચે યુદ્ધ થયું હતું. ત્યારે આ યુદ્ધમાં દેવતાઓ રાક્ષસોથી હારવા લાગ્યા હતા. જ્યારે રાક્ષસોએ અમરાવતી પર હુમલો કરવાનું શરૂ કર્યું, ત્યારે ઇન્દ્ર વિષ્ણુ પાસે ગયા અને મદદ માટે વિનંતી કરી. ત્યારે ભગવાન વિષ્ણુએ મદદ કરવાનું વચન આપ્યું અને કહ્યું કે તે વામનનું રૂપ ધારણ કરશે અને માતા અદિતિના ગર્ભમાંથી જન્મ લેશે. ત્યારે રાક્ષસ રાજા બલિ દ્વારા દેવતાઓના પરાજય પછી, કશ્યપજીએ અદિતિને પુત્ર પ્રાપ્ત કરવા માટે પાયવ્રતની વિધિ કરવા કહ્યું. ત્યારબાદ ભાદ્રપદ મહિનાના શુક્લ પક્ષની દ્વાદશીના દિવસે ભગવાન વામન અદિતિના ગર્ભમાંથી અવતરે છે અને બ્રાહ્મણનું રૂપ ધારણ કરે છે.

વામન અવતાર અને રાજા બલી

મહર્ષિ કશ્યપ અન્ય ઘણા ઋષિઓ સાથે ભગવાન વામનની ઉપનયન વિધિ કરે છે. આ વિધિમાં પુલહ નામના મહર્ષિએ વામન માટે પવિત્ર દોરાની વિધિ કરી હતી. તેમજ અંગિરસે વસ્ત્રો આપ્યાં, અગસ્ત્યએ હરણની ચામડી આપી, સૂર્ય દેવે છત્ર આપ્યું , ગુરુદેવે પવિત્ર દોરો અને કમંડલ આપ્યું, મરીચિએ પલાશની લાકડી આપી, ભૃગુએ ખડૌં, અદિતિએ કોપિન, કુબેરે દાન વાટકો અને સરસ્વતીએ રુદ્રાક્ષની માળા આપી હતી.

આ સમયે રાજા બલિ નર્મદાના ઉત્તર કિનારે છેલ્લો અશ્વમેધ યજ્ઞ કરી રહ્યા હતા. ત્યારે ભગવાન વામન બ્રાહ્મણનું રૂપ ધારણ કરીને રાજા બલિ પાસે ભીખ માંગવા આવ્યા હતા. તે સમયે વામન અવતારે રાજા બલિ પાસેથી માત્ર 3 પગથિયાંની જમીન માંગી હતી. ત્યારે રાજા બલિએ વામનની આ માંગણી સ્વીકારી લીધી અને તેના પર ભગવાન વામને એક પગથી સ્વર્ગ અને બીજા પગથી સમગ્ર પૃથ્વીનું નામ લીધું. ત્યારપછી તેણે રાજા બલિને ત્રીજો પગ મૂકવા કહ્યું. ત્યારે તેના પર રાજા બલી ભગવાન શિવના ચરણોમાં પોતાનું માથું અર્પણ કરે છે. રાજા બલિદાનના માથા પર પગ મૂકતાની સાથે જ બલિદાન બીજા જગતમાં જાય છે. ત્યારે ભગવાન વિષ્ણુ પ્રસન્ન થઈને રાજા બલિને સમગ્રદેશનો રાજા બનાવે છે. ત્યારબાદ આ રીતે દેવતાઓને સ્વર્ગ અને સુખ પાછું મળે છે.