ભારતમાં દર વર્ષે 15મી સપ્ટેમ્બરે “એન્જિનિયર્સ ડે” ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસને સર મોક્ષગુંડમ વિશ્વેશ્વરાયની જન્મજયંતિ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. વિશ્વેશ્વરાય એક પ્રખ્યાત ભારતીય ઈજનેર હતા. જેમણે ભારતીય એન્જિનિય ક્ષેત્રે અત્યંત મહત્વપૂર્ણ યોગદાન આપ્યું હતું. તેથી જ વિશ્વેશ્વરાયને ‘ભારતીય એન્જિનિયરિંગના પિતા’ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે.
મોક્ષગુંડમ વિશ્વેશ્વરાય કોણ છે?
મોક્ષગુંડમ વિશ્વેશ્વરાયનો જન્મ 1861માં કર્ણાટકના બેંગલુરુથી લગભગ 60 કિલોમીટર દૂર આવેલા ચિક્કાબલ્લાપુરમાં એક તેલુગુ પરિવારમાં થયો હતો. તેમના વતનમાં શાળાનો અભ્યાસ પૂર્ણ કર્યા પછી, વિશ્વેશ્વરાય BAનો અભ્યાસ કરવા મદ્રાસ યુનિવર્સિટી ગયા હતા. ત્યાર બાદમાં તેણે પુણેની કોલેજ ઓફ સાયન્સમાંથી સિવિલ એન્જિનિયરિંગમાં ડિપ્લોમા કર્યું હતું.
આ દિવસની ઉજવણીનો હેતુ દેશના એન્જિનિયરોના યોગદાનને સન્માનિત કરવાનો અને યુવાનોને એન્જિનિયરિંગ ક્ષેત્રે કારકિર્દી બનાવવા માટે પ્રેરણા આપવાનો છે. આ સાથે એન્જિનિયર્સ ડે નિમિત્તે દેશના વિવિધ ભાગોમાં એન્જિનિયરિંગ કોલેજો, સંસ્થાઓ અને સંસ્થાઓમાં વિવિધ કાર્યક્રમોનું આયોજન કરવામાં આવે છે. આ ઉપરાંત લોકો તેમના એન્જિનિયર મિત્રો અને પરિવારના સભ્યોને એન્જિનિયર ડે પર વિશેષ શુભેચ્છાઓ પણ આપે છે.
એન્જિનિયરો સમાજના માળખાની કરોડરજ્જુ છે. તેમજ રસ્તાઓ, પુલો અને ઇમારતો બનાવવાથી માંડીને જીવન-રક્ષક તબીબી ઉપકરણોને ડિઝાઇન કરવા અને અતિઆધુનિક સોફ્ટવેર વિકસાવવા સુધી, લગભગ દરેક તકનીકી પ્રગતિ પાછળ એન્જિનિયરો છે. આ સાથે તેમનું યોગદાન સિવિલ, મિકેનિકલ, ઇલેક્ટ્રિકલ, કમ્પ્યુટર, એરોસ્પેસ અને બાયોમેડિકલ એન્જિનિયરિંગ સહિતના વિવિધ ક્ષેત્રોમાં ફેલાયેલું છે.
એન્જિનિયરો વાસ્તવિક દુનિયાની સમસ્યાઓ હલ કરીને અને વ્યવહારુ ઉકેલો બનાવીને આપણું જીવન સરળ, સુરક્ષિત અને વધુ કનેક્ટેડ બનાવે છે. તેમજ એન્જીનિયર્સ ડે એ માત્ર તેમની સિદ્ધિઓની ઉજવણી જ નથી ,પરંતુ ટકાઉ ભવિષ્યને આકાર આપવામાં એન્જીનિયરો જે મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે અને તેની યાદ અપાવે છે.