Sawan Somvar 2024: હિન્દુ ધર્મમાં ભગવાન શિવના વિવિધ સ્વરૂપોની પૂજા કરવામાં આવે છે. આ સ્વરૂપોની પૂજા કરવાથી વિવિધ મનોકામનાઓ પૂર્ણ થઈ શકે છે. ત્યારે દેવોના દેવ મહાદેવનાં જેટલાં નામ છે તેટલાં જ તેના સ્વરૂપો છે. ભોલેનાથના દરેક સ્વરૂપની પૂજા નવા આશીર્વાદ આપે છે. ભગવાન શિવ તેમના ભક્તો પર ખૂબ જ ઝડપથી પ્રસન્ન થઈ જાય છે. ભક્તની મીઠી લાગણી ભગવાન શિવને પ્રસન્ન કરે છે અને મહાદેવ પ્રસન્ન થઈને પોતાના ભક્તોને ઈચ્છિત વરદાન આપે છે. મહાદેવનું દરેક સ્વરૂપ કલ્યાણકારી છે. એવું માનવામાં આવે છે કે જેને શિવજીના આશીર્વાદ મળે છે તે કોઈપણ અવરોધથી પરેશાન થતા નથી. શિવનો દરબાર ભક્તો માટે હંમેશા ખુલ્લો છે. એવા મહાદેવ છે, દેવોના દેવ. તેમના દરેક સ્વરૂપનો એક અલગ મહિમા છે. આવો અમે તમને મહાદેવના કેટલાક સ્વરૂપો અને તેમના મહત્વ વિશે જણાવીએ
ભગવાન શિવનું પ્રથમ સ્વરૂપ ‘મહાદેવ’
એવું માનવામાં આવે છે કે ભગવાન શિવ એ પોતાના અંગોમાંથી બધા દેવતાઓને જન્મ આપનાર પ્રથમ હતા. આ સાથે ભગવાન શિવે પોતાના અંશમાંથી શક્તિને જન્મ આપ્યો. શિવને મહાદેવ કહેવામાં આવે છે કારણ કે તે તમામ દેવી-દેવતાઓના સર્જક છે. મહાદેવના સ્વરૂપની પૂજા કરવાથી તમામ દેવી-દેવતાઓની પૂજાનું ફળ મળે છે. સોમવારે મહાદેવ સ્વરૂપની પૂજા કરવાથી દરેક ગ્રહ નિયંત્રણમાં રહે છે.
ભગવાન શિવનું બીજું સ્વરૂપ – ‘આશુતોષ’
ભગવાન શિવ પોતાના ભક્તો પર ખૂબ જ ઝડપથી પ્રસન્ન થઈ જાય છે. કારણ કે ભગવાન શિવ ખૂબ જ ઝડપથી પ્રસન્ન થઈ જાય છે, તેમને આશુતોષ કહેવામાં આવે છે. શિવના આશુતોષ સ્વરૂપની પૂજા કરવાથી તણાવ દૂર થાય છે. આશુતોષ સ્વરૂપની પૂજા કરવાથી માનસિક સમસ્યાઓ દૂર થાય છે. કહેવાય છે કે સોમવારે શિવલિંગ પર અત્તર અને જળ ચઢાવવાથી આશુતોષ પ્રસન્ન થાય છે. આશુતોષ સ્વરૂપની પૂજા કરવાનો મંત્ર – “ॐ आशुतोषाय नमः“
ભગવાન શિવનું ત્રીજું સ્વરૂપ – ‘રુદ્ર’
શિવમાં વિનાશની શક્તિ હોવાથી તેનું નામ પણ રુદ્ર છે. શિવને તેમના ઉગ્ર સ્વરૂપમાં “રુદ્ર” તરીકે પૂજવામાં આવે છે. હત્યાકાંડ પછી રુદ્ર માણસને રડવા મજબૂર કરે છે. ભગવાન શિવનું આ સ્વરૂપ મનુષ્યને જીવનનું સત્ય બતાવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે રુદ્રના રૂપમાં શિવ ત્યાગની ભાવનાને જાગૃત કરે છે. સોમવારે શિવલિંગ પર કુશ જળ અર્પિત કરીને રુદ્રની પૂજા કરવામાં આવે છે. રુદ્ર સ્વરૂપની પૂજા કરવાનો મંત્ર છે – “ॐ नमो भगवते रुद्राय“
ભગવાન શિવનું ચોથું સ્વરૂપ – ‘નીલકંઠ’
કહેવાય છે કે વિશ્વને બચાવવા માટે શિવે સમુદ્ર મંથનમાંથી નીકળેલું હલાહલ ઝેર પીધું હતું. હલાહલ ઝેર પીધા બાદ ભગવાન શિવનું ગળું વાદળી થઈ ગયું હતું. ભગવાન શિવના આ સ્વરૂપને નીલકંઠ કહેવામાં આવે છે. નીલકંઠ સ્વરૂપની પૂજા કરવાથી શત્રુઓના અવરોધો દૂર થાય છે. નીલકંઠ સ્વરૂપની પૂજાથી ષડયંત્ર અને તંત્ર મંત્રની અસર થતી નથી. સોમવારે શિવલિંગ પર શેરડીનો રસ ચઢાવીને નીલકંઠની પૂજા કરવામાં આવે છે. નીલકંઠ સ્વરૂપની પૂજા કરવાનો મંત્ર છે – “ॐ नमो नीलकंठाय“
ભગવાન શિવનું પાંચમું સ્વરૂપ – ‘મૃત્યુંજય’
એવું માનવામાં આવે છે કે શિવના મૃત્યુંજય સ્વરૂપની પૂજા કરવાથી મૃત્યુને પણ હરાવી શકાય છે. મૃત્યુંજયના રૂપમાં શિવ અમૃતના વાસણથી ભક્તોની રક્ષા કરે છે. તેમની પૂજા કરવાથી અકાળ મૃત્યુથી બચી શકાય છે. મૃત્યુંજયની પૂજા કરવાથી આયુષ્ય અને સ્વાસ્થ્યનો લાભ મળે છે. શિવનું આ સ્વરૂપ ગ્રહોના અવરોધોથી મુક્તિ પ્રદાન કરે છે. સોમવારે શિવલિંગ પર બેલના પાન અને જળ ચઢાવો. મૃત્યુંજય સ્વરૂપનો મંત્ર છે – “ॐ हौं जूं सः“
ભગવાન શિવનું છઠ્ઠું સ્વરૂપ – ‘નટરાજ’
એવું માનવામાં આવે છે કે ભગવાન શિવે વિશ્વના તમામ નૃત્ય, સંગીત અને કલાની શોધ કરી છે. શિવજીએ તેમના શિષ્યોને નૃત્ય કલાના તમામ રહસ્યો અને સૂક્ષ્મ બાબતો પણ કહી અને સમજાવી છે. તેમણે આવા નૃત્યો બનાવ્યા છે જે આપણા મન, શરીર અને આત્માને અસર કરે છે. જીવનમાં સુખ-શાંતિ અને આનંદ અનુભવવા માટે નટરાજ સ્વરૂપની પૂજા કરવામાં આવે છે. જ્ઞાન, વિજ્ઞાન, કલા, સંગીત અને અભિનયના ક્ષેત્રોમાં સફળતા માટે પણ તેની પૂજા કરવી શુભ છે. શ્રાવણના
સોમવારે ઘરમાં સફેદ રંગના નટરાજની સ્થાપના કરવી શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે.