જગન્નાથ રથયાત્રાનો પ્રારંભ થયો છે. આ સમયગાળા દરમિયાન ઓરિસ્સાના પુરીના પવિત્ર મંદિરોમાં ભગવાન જગન્નાથને ચઢાવવામાં આવતા છપ્પન ભોગના મહાપ્રસાદનું ખૂબ મહત્વ છે. તે વર્ષમાં માત્ર એક જ વાર તૈયાર કરવામાં આવે છે. તમને જણાવી દઈએ કે, આ પ્રસાદ 500 રસોઈયા અને લગભગ 300 સહયોગીઓ દ્વારા તૈયાર કરવામાં આવે છે. ખાસ વાત એ છે કે આ મહાપ્રસાદ બનાવવા માટે કોઈપણ પ્રકારના ધાતુના વાસણનો ઉપયોગ કરવામાં આવતો નથી.
આ વર્ષે 7 જુલાઈથી એટલે કે કાલથી જગન્નાથ રથયાત્રા શરૂ થઈ છે. જગન્નાથ રથયાત્રા દર વર્ષે અષાઢ માસના શુક્લ પક્ષની દ્વિતિયાથી શરૂ થાય છે અને આ રથયાત્રા દશમી તિથિના દિવસે પૂરી થાય છે. આ યાત્રા પુરી, ઓરિસ્સામાં થાય છે. આ રથયાત્રા માટે ભગવાન શ્રી કૃષ્ણ, દેવી સુભદ્રા અને ભગવાન બલભદ્ર માટે લીમડાના લાકડામાંથી રથ તૈયાર કરવામાં આવે છે. જ્યાં એક તરફ જગન્નાથ રથયાત્રામાં ભાગ લેવા માટે ભક્તો દૂર-દૂરથી આવે છે, તો બીજી તરફ આ દિવસોમાં અહીં ઉપલબ્ધ પ્રસાદ, જેને ‘મહાપ્રસાદ’ પણ કહેવામાં આવે છે, તેની ખૂબ ચર્ચા રહે છે. આવો જાણીએ રથયાત્રામાં મળતો પ્રસાદ ક્યાં મળે છે અને તેની વિશેષતા શું છે.
વિશ્વના સૌથી મોટા રસોડામાં મહાપ્રસાદ તૈયાર કરવામાં આવે છે
ઓરિસ્સાના પુરીમાં એક એવું રસોડું છે જ્યાં ભગવાન જગન્નાથનો મહાપ્રસાદ તૈયાર કરવામાં આવે છે. તમને જણાવી દઈએ કે, જગન્નાથ રથયાત્રા દરમિયાન દરરોજ 2,000 થી 2,00,000 ભક્તો દર્શન કરવા આવે છે, જેમના માટે આ રસોડામાં દરરોજ પ્રસાદ તૈયાર કરવામાં આવે છે. જો અહેવાલોનું માનીએ તો, આ રસોડામાં 500 રસોઈયા અને લગભગ 300 સહયોગીઓ દ્વારા પ્રસાદ તૈયાર કરવામાં આવે છે. જે 56 ભોગનો છે. આ રસોડાને વિશ્વનું સૌથી મોટું રસોડું માનવામાં આવે છે.
આ ભગવાન જગન્નાથનો મુખ્ય પ્રસાદ છે
ભગવાન જગન્નાથને મુખ્ય અર્પણ ચોખા છે. પુરી, ઓડિશામાં ચોખાની ખીચડી પણ આપવામાં આવે છે. આ વાત સ્વીકારીને ભક્ત કહે છે, ‘जगन्नाथ के भात को जगत पसारे हाथ’ એટલે કે ભગવાન જગન્નાથને ચઢાવેલા ચોખા ભક્તો માટે ખાસ હોય છે. ભગવાન જગન્નાથનો વિશેષ પ્રસાદ ગ્રહણ કરવા વિશે ઘણી માન્યતાઓ છે. તેથી ભક્તો લાંબી કતારોમાં ઉભા રહીને પ્રસાદ લે છે.
છત્તીસગઢનો આ વિશેષ પ્રસાદ ભગવાન જગન્નાથને ચઢાવવામાં આવે છે
જગન્નાથ રથયાત્રાનો પ્રસાદ માત્ર ઓડિશાના પુરીમાં જ નહીં, પરંતુ પડોશી રાજ્ય છત્તીસગઢમાં પણ તૈયાર કરવામાં આવે છે. તમને જણાવી દઈએ કે, અહીં ભગવાન જગન્નાથને ચોખાની ખીચડી ચઢાવવામાં આવતી નથી, પરંતુ માલપુઆને પ્રસાદ તરીકે તૈયાર કરવામાં આવે છે. ભગવાન જગન્નાથની રથયાત્રા માટે જાંજગીર ચંપા જિલ્લાના ચંપા શહેરમાં માલપુઆ બનાવવામાં આવે છે. જે ખાવામાં ખૂબ જ સ્વાદિષ્ટ હોય છે. તમને જણાવી દઈએ કે, માલપુઆને ભારતની સૌથી જૂની મીઠાઈ માનવામાં આવે છે. તેનો ઉલ્લેખ લગભગ 3000 વર્ષ જૂના વૈદિક યુગમાં જોવા મળે છે.
ભગવાન જગન્નાથનો મહાપ્રસાદ માટીના વાસણમાં તૈયાર કરવામાં આવે છે.
હિન્દુ ધર્મમાં માટીને પવિત્ર માનવામાં આવે છે, તેથી ભગવાન જગન્નાથનો મહાપ્રસાદ કોઈપણ ધાતુના વાસણમાં બનાવવામાં આવતો નથી. આ પ્રથા પ્રાચીન સમયથી ચાલી આવે છે. જેનું પાલન આજે પણ થઈ રહ્યું છે. તમને જણાવી દઈએ કે, મહાપ્રસાદ બનાવવાની એક રીત છે. મહાપ્રસાદ બનાવતી વખતે માટીના સાત મોટા વાસણોનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે, જે એક બીજા ઉપર રાખવામાં આવે છે. તમને જણાવી દઈએ કે આ પ્રસાદ લાકડા પર રાંધવામાં આવે છે.
આ બજારોમાં ભગવાન જગન્નાથનો મહાપ્રસાદ વેચાય છે
જો તમે તમારા પરિવાર અને મિત્રો માટે ભગવાન જગન્નાથનો મહાપ્રસાદ ઘરે લઈ જવા માંગતા હો, તો અમે તમને જણાવી દઈએ કે મહાપ્રસાદ મંદિરના આનંદ બજાર અથવા પ્લેઝર માર્ટમાં વેચવામાં આવે છે, જે મંદિરના બહારની બાજુના ઉત્તર-પૂર્વ ખૂણા પર સ્થિત છે. મંદિર અહીંથી તમે ઈચ્છો તેટલો મહાપ્રસાદ ખરીદી શકો છો.
