દરેક વ્યક્તિ ડર અનુભવે છે. તમે પણ કોઈ ને કોઈ સમયે આ અનુભવ્યું જ હશે. પછી તે ગર્જના, અંધકાર કે અન્ય કોઈ કારણથી હોય. પણ જ્યારે આવું થાય છે ત્યારે આપણને આઘાત લાગે છે. આવો જ એક ભય ઊંચાઈ પરથી જોવાનો છે. આ ડર જ્યાં સુધી સામાન્ય છે ત્યાં સુધી ઠીક છે. કારણ કે, જો તે અસામાન્ય હોય, તો તે સ્વાસ્થ્યને બગાડે છે. તે વ્યક્તિના શારીરિક અને માનસિક સ્વાસ્થ્ય બંને પર ઊંડી અસર કરી શકે છે. હા, આ ડરને ‘એક્રોફોબિયા’ કહેવાય છે. સાદી ભાષામાં તેને હાઈટફોબિયા પણ કહેવાય છે. એક્રોફોબિયા એ સૌથી સામાન્ય ફોબિયાઓમાંનો એક છે. તે 3% થી 6% લોકોમાં જોઈ શકાય છે. હવે પ્રશ્ન એ છે કે એક્રોફોબિયા શું છે? શા માટે આપણે ઊંચાઈ પર જવાથી ડરીએ છીએ? લક્ષણો અને નિદાન શું છે? ચાલો જાણીએ આ બીમારી વિશે-
એક્રોફોબિયા શું છે
એક્રોફોબિયા એ માનસિક સ્વાસ્થ્યની સ્થિતિ છે. આ રોગ કોઈપણ ઉંમરના લોકોને થઈ શકે છે. આ સ્થિતિમાં, વ્યક્તિ ઊંચાઈ પર જવાનો ડર અનુભવવા લાગે છે. એક્રોફોબિયાથી પીડિત વ્યક્તિ ફક્ત ઉચ્ચ સ્થાનો વિશે વિચારીને નર્વસ થઈ જાય છે. જ્યારે આવા લોકો નદીના પુલ પર પણ પહોંચે છે ત્યારે તેઓ ધ્રૂજવા લાગે છે. આ સિવાય આવા લોકો દાદરા ચડતી વખતે, બાલ્કની પાસે ઊભા રહીને અથવા મલ્ટી-ફ્લોર પાર્કિંગ ગેરેજમાં કાર પાર્ક કરતી વખતે પણ નર્વસ થઈ જાય છે.
એક્રોફોબિયાના લક્ષણો
એક્રોફોબિયાનું મુખ્ય લક્ષણ અત્યંત ચિંતા અને ઊંચાઈનો ડર છે.
જ્યારે વિચારવું, જોવું અથવા ઉચ્ચ સ્થાનો પર હોવ ત્યારે ભય અને ચિંતા અનુભવવી.
ઉચ્ચ સ્થાન પર કંઈક નકારાત્મક બનવાનો વિચાર મનમાં લાવવો.
જો તમે ઊંચી જગ્યાએથી પડશો તો શું થશે? જેવા પ્રશ્નો લાવવા:
ઉચ્ચ સ્થાનેથી તરત જ ભાગી જવાની ઇચ્છા અનુભવવી.
વિચારતી વખતે અથવા ઊંચાઈ જોતી વખતે હૃદયના ધબકારા.
માત્ર ઊંચાઈ વિશે વિચારવા અથવા જોતા હળવા ચક્કર.
એક્રોફોબિયાના કારણો અને સારવાર
જો કે, એક્રોફોબિયાના ચોક્કસ કારણો શોધી શકાયા નથી. જો કે, ઊંચાઈ પરથી પડવું, કોઈને ઊંચાઈ પરથી પડતા જોવું અથવા આનુવંશિક અને પર્યાવરણીય પરિબળો આના કારણો હોઈ શકે છે. જો આપણે સારવાર વિશે વાત કરીએ, તો તમને જણાવી દઈએ કે હાલમાં એક્રોફોબિયાનો કોઈ ઈલાજ નથી, પરંતુ મનોવૈજ્ઞાનિક ઉપચાર અને એક્સપોઝર થેરાપી આપી શકાય છે. આ ઉપચારને એક્રોફોબિયા માટે પ્રાથમિક સારવાર ગણવામાં આવે છે. સાવચેતી તરીકે, આ રોગથી પીડિત લોકોએ નકામી વસ્તુઓ જોવાનું ટાળવું જોઈએ. તેથી, બેસતી વખતે અથવા સૂતી વખતે, વ્યક્તિએ આસપાસની સ્થિર વસ્તુઓ પર નજર રાખવી જોઈએ.
