બાળકો ત્યારે જૂઠું બોલે છે જ્યારે તેઓ સત્ય બોલતા ડરે છે અથવા તેમને લાગે છે કે જો તેઓ સાચું બોલશે તો તેમની છબી કલંકિત થઈ શકે છે. આવી સ્થિતિમાં માતા-પિતાએ તેમની માનસિકતાને સમજવી જરૂરી છે જેથી તેઓ તેમને જૂઠું બોલવાની આદતમાંથી બચાવી શકે અને તેમને સાચું બોલવાની હિંમત આપી શકે.
જો તમે ખરેખર ઈચ્છો છો કે તમારું બાળક તમારી સામે જૂઠું ન બોલે તો કેટલીક બાબતોનું ધ્યાન રાખવું જરૂરી છે. સૌથી પહેલા તો ચાલો જાણીએ કે બાળકો શા માટે ખોટું બોલવા લાગે છે. જો તમે તેમને સત્ય બોલવાની શક્તિ અને હિંમતથી ભરી દો તો તેઓ આપોઆપ જૂઠ બોલવાનું બંધ કરી દેશે.
પહેલો રસ્તો
પહેલો રસ્તો એ છે કે તેમને એ અનુભવ કરાવો કે તમે ગમે તેવું હોઈ જુઠું બોલવા કરતા સાચું બોલશો એ તમને વધારે ગમશે.
બીજો રસ્તો
યાદ રાખવાની બીજી બાબત એ છે કે તમારા બાળકને જૂઠું બોલવાની જરૂર લાગે તેવી પરિસ્થિતિઓને ટાળવામાં મદદ કરવી. ઉદાહરણ તરીકે, જો તમે તમારા બાળકને પૂછો કે શું તેણે દૂધ જાણી જોઈને ફેંક્યું છે, તો તમારા બાળકને જૂઠું બોલવાની ફરજ પાડવામાં આવશે. આ પરિસ્થિતિને ટાળવા માટે, તમે ફક્ત એટલું કહી શકો કે ‘મને લાગે છે કે દૂધ ભૂલથી તમારાથી નીચે ઢોળાઈ ગયું છે.’ ચાલો તેને મળીને સાફ કરીએ.
ત્રીજો રસ્તો
ત્રીજું, જો કંઈક ખોટું થાય અને તમારું બાળક તમને આખી વાર્તા કહે, તો તેની પ્રશંસા કરો અને કહો, ‘મને ખૂબ આનંદ થયો કે તમે મને જે સાચું હતું તે કહ્યું. ચાલો વસ્તુઓ ઉકેલવા માટે સાથે મળીને કામ કરીએ. આ રીતે તે જૂઠું બોલવાનું બંધ કરશે અને બધું જ સાચું કહેશે.
ચોથો રસ્તો
ચોથો રસ્તો એ છે કે જો તમે ઈચ્છો છો કે તમારું બાળક સાચું બોલે તો તમારે પણ તેના માટે રોલ મોડલ બનવું જોઈએ. ખરાબ પરિસ્થિતિમાં પણ સત્ય બોલો અને તેમને બતાવો કે સત્ય બોલવાથી મુશ્કેલ કાર્યોને સરળ બનાવી શકાય છે. ઉદાહરણ તરીકે, તેમને કહો, ‘મેં આજે કામ માટે રિપોર્ટ લખ્યો હતો અને તેમાં ભૂલ હતી. મેં તરત જ મારા બોસને કહ્યું જેથી ભૂલ સુધારી શકાય.
પાંચમો રસ્તો
પાંચમી વાત, મજાક કરતી વખતે સત્ય સ્વીકારવાનું દબાણ બનાવો. ઉદાહરણ તરીકે, અરે તમારું આ ટેડી તૂટી ગયું લાગે છે, મને આશ્ચર્ય થાય છે કે ટેડીએ આવું કેમ કર્યું? જ્યાં સુધી તમારું બાળક શાંતિથી બધું ન કહે ત્યાં સુધી આ રીતે મજાક કરતા રહો. આ રીતે બાળક ડરમાંથી બહાર આવશે અને ખોટું બોલ્યા વિના બધું જ કહી શકશે.
