સોશિયલ મીડિયા પર એવો દાવો કરવામાં આવી રહ્યો છે કે ભૂકંપની ગતિવિધિઓને કારણે ચંદ્ર સંકોચાઈ રહ્યો છે. શું આ ખરેખર થઈ રહ્યું છે? અને જો તે થઈ રહ્યું છે, તો તેની મનુષ્યો પર શું અસર થશે?
ચંદ્ર પૃથ્વીની દરેક પ્રવૃત્તિને અસર કરે છે. જો ચંદ્ર ન હોય તો પૃથ્વી પર પ્રકાશ નહીં હોય. દરિયામાં ઉછાળો આવશે. પૃથ્વીની ગતિને પણ અસર થશે. એક સમય એવો આવશે જ્યારે બધું એટલું ઠંડુ થઈ જશે કે માણસો માટે જીવવું મુશ્કેલ જ નહીં પણ અશક્ય બની જશે. હવે સોશિયલ મીડિયા પર એવો દાવો કરવામાં આવી રહ્યો છે કે ભૂકંપની ગતિવિધિઓને કારણે ચંદ્ર સંકોચાઈ રહ્યો છે. સૌ પ્રથમ, શું આ ખરેખર થઈ રહ્યું છે? અને જો તે થઈ રહ્યું છે, તો તેની મનુષ્યો પર શું અસર થશે?
ચંદ્ર કેટલાંક કરોડ વર્ષોથી નાનો થઈ રહ્યો છે
ચંદ્ર છેલ્લા કેટલાક કરોડ વર્ષોથી નાનો થઈ રહ્યો છે. હાલમાં તેનો કોર લગભગ 50 મીટર એટલે કે 164 ફૂટ જેટલો સંકોચાઈ ગયો છે. વિજ્ઞાનીઓએ ચંદ્રની સપાટી પર થ્રસ્ટ ફોલ્ટ પિક્ચર્સનું વિશ્લેષણ કર્યા બાદ આ વાત સાચી માની છે. આ તસવીરો એપોલોના અવકાશયાત્રીઓ દ્વારા લેવામાં આવી હતી અને તાજેતરમાં જ નાસાના લુનર રિકોનિસન્સ ઓર્બિટર દ્વારા લેવામાં આવી હતી. સંશોધકોએ શોધી કાઢ્યું છે કે એપોલો યુગ દરમિયાન ચંદ્ર પર છોડવામાં આવેલા સિસ્મોમીટર્સમાં અહીં કેટલીક ખામીઓ જોવા મળી છે.
ચંદ્રના આંતરિક ભાગની ત્રિજ્યા 500 કિલોમીટર
વૈજ્ઞાનિકોએ એ પણ શોધી કાઢ્યું છે કે ચંદ્રમાં એક આંતરિક કોર છે જેની ત્રિજ્યા લગભગ 500 કિલોમીટર છે. તે આંશિક રીતે પીગળેલું છે, પરંતુ પૃથ્વીના કોર કરતા ઘણું ઓછું ગાઢ છે. તેનો આંતરિક ભાગ હજુ પણ ખૂબ જ ઠંડો છે અને સંકોચાઈ રહ્યો છે. તેનો બાહ્ય ભાગ એટલે કે પોપડો ખૂબ નાજુક હોય છે. તેથી જેમ જેમ આંતરિક સંકુચિત થાય છે તેમ, પોપડો તૂટી જાય છે, પરિણામે પોપડાના ભાગો કોર તરફ ખેંચાય છે. ચંદ્ર પરની કેટલીક રેખાઓ એ ધીમી સંકોચન દ્વારા સર્જાયેલી તિરાડો અને કરચલીઓ છે. પુરાવા દર્શાવે છે કે આ પ્રક્રિયા આજે પણ ચાલુ છે. ચંદ્ર પર પૃથ્વીના ગુરુત્વાકર્ષણ દ્વારા આપવામાં આવેલ તાણ વધુ અસર કરે છે.
શું તે મનુષ્યોને અસર કરશે?
હવે સવાલ એ છે કે શું તેની અસર માનવીઓને થશે? વૈજ્ઞાનિકોના મતે આ જરૂરી નથી. ચંદ્રના સંકોચનનો દર ઘણો ધીમો છે. હાલમાં ચંદ્રના સંકોચાઈ જવાને કારણે, આકાશમાં ચંદ્રનું દેખીતું કદ એટલું બદલાશે નહીં કે તે માનવોને અસર કરવાનું શરૂ કરે છે. તેનું દળ ઘટતું ન હોવાથી, પૃથ્વી અને ચંદ્ર વચ્ચેનું ગુરુત્વાકર્ષણ બળ યથાવત રહેશે. જ્યારે ગુરુત્વાકર્ષણ બળ સમાન હોય છે, ત્યારે પૃથ્વી પર તેની અસર નકારાત્મક રહેશે નહીં. જો કે ચંદ્રની ભ્રમણકક્ષાનું કદ દર વર્ષે લગભગ 3.8 સેમી વધી રહ્યું છે. તેથી જ તે આપણાથી દૂર જઈ રહ્યો છે. આ કારણે પૃથ્વીનું પરિભ્રમણ ધીમુ થઈ રહ્યું છે. આ દિવસની લંબાઈને અસર કરે છે અને પૃથ્વી પર એક દિવસની લંબાઈમાં આશરે 2.3 મિલીસેકન્ડ ઉમેરે છે.
