કાબર્ન ઉત્સર્જનના નામે યુરોપિયન યુનિયન ભારતથી આયાત થતી સ્ટીલ, સિમેન્ટ, એલ્યુમિનિયમ જેવી ઘણી વસ્તુઓ પર કાર્બન ટેક્સ વસૂલવાની પેરવીમાં યુરોપિયન યુનિયન દ્વારા કાર્બન બોર્ડર એડજસ્ટમેન્ટ મિકેનિઝમના નામે કાર્બન ટેક્સ લાદવાની તૈયારીઓ કરવામાં આવી રહી છે. ભારત આ મુદ્દો વર્લ્ડ ટ્રેડ ઓર્ગેનાઈઝેશન સમક્ષ ઉઠાવવાનું છે.
યુરોપિયન યુનિયન વર્ષ 2026 થી કાર્બન ટેક્સ લગાવવા જઈ રહ્યું છે જેના કારણે ભારતમાંથી નિકાસ કરવામાં આવતી સ્ટીલ, સિમેન્ટ, એલ્યુમિનિયમ જેવી ઘણી વસ્તુઓ પર કાર્બન ટેક્સ ચૂકવવો પડશે અને આ વસ્તુઓની કિંમતમાં વધારો થશે. સરકારે કાર્બન ટેક્સથી પ્રભાવિત ઉદ્યોગસાહસિકોને કહ્યું કે સરકાર તેમના પડકારોથી વાકેફ છે અને ઈચ્છે છે કે અમે આ પડકારને તકમાં ફેરવીએ.
અધિકારીઓએ જણાવ્યું હતું કે નવી દિલ્હી તેને એકપક્ષીય પગલા તરીકે જુએ છે જે તેના આયર્ન અને સ્ટીલ, સિમેન્ટ, એલ્યુમિનિયમ, પાવર અને હાઇડ્રોજન સેક્ટર માટે નુકસાનકારક હશે અને તેનો સામનો કરવા માટે સંખ્યાબંધ પગલાં લેવાનું વિચારી રહ્યું છે.
અમે સંઘર્ષ માટે તૈયાર થઈ રહ્યા છીએ. દ્વિપક્ષીય જોડાણ સહિત તમામ સ્તરે સંખ્યાબંધ પગલાં લેવામાં આવી રહ્યા છે, ચર્ચા વિચારણાથી પરિચિત એક અધિકારીએ જણાવ્યું હતું.
યુરોપિયન યુનિયન કાર્બન ઉત્સર્જનના નામે આયાત થતી વસ્તુઓ ઉપર 20-35% કર લાદશે. આ ટેક્સ કવાયત 1 ઓક્ટોબર, 2023 ના રોજ શરૂ થઈ હતી. અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે, આ એકપક્ષીય કાર્યવાહી છે અને અમે શું કરી શકાય તે અંગે કાનૂની અભિપ્રાય માંગી રહ્યા છીએ.
નાણાકીય વર્ષ 2024માં યુરોપિયન યુનિયનમાં ભારતની નિકાસ 75.9 બિલિયન ડોલર હતી, જેમાં ખનિજ ઇંધણ, ઇલેક્ટ્રિકલ મશીનરી અને આયર્ન અને સ્ટીલ ટોચના ઉત્પાદનો છે. એનર્જી, એન્વાયરમેન્ટ એન્ડ વોટર કાઉન્સિલ અનુસાર, ભારતની આશરે 37 બિલિયન ડોલરની નિકાસ, જે 2022 સુધીમાં યુરોપિયન યુનિયન દેશની નિકાસના 43% જેટલી છે.
ભારતે વિશ્વ વેપાર સંગઠનને જણાવ્યું છે કે સ્ટીલ, એલ્યુમિનિયમ, રસાયણો, પ્લાસ્ટિક, પોલિમર, રસાયણો અને ખાતરો જેવા “વેપાર-ઉદ્યોગ” પર કાર્બન સીલિંગના પગલાં પસંદગીયુક્ત રીતે લાગુ કરવામાં આવી રહ્યા છે, જે અંતર્ગત સ્પર્ધાત્મકતાની ચિંતાઓને પ્રતિબિંબિત કરે છે. ગ્રીન ટેક્નોલોજી ઇન્ડસ્ટ્રીઝની સ્થાપના કરવા માટે યુએસએ ફુગાવા ઘટાડવાના કાયદાને પણ મંજૂરી આપી છે. વેપાર નિષ્ણાતોએ જણાવ્યું હતું કે કાનૂની પડકાર મહત્વપૂર્ણ હશે કારણ કે યુકેએ પણ 2027 થી તેની પોતાની સીબીએએમ લાગુ કરવાની યોજના જાહેર કરી છે.
