લાંબા સમય સુધી બેસી રહેવાથી અથવા સૂવાથી હૃદયરોગ, ડાયાબિટીસ અને કેટલાક કેન્સર જેવી લાંબી સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓનું જોખમ વધી જાય છે. તેમજ તે માનસિક સ્વાસ્થ્ય માટે પણ હાનિકારક બને છે.સક્રિય રહેવું એટલું મુશ્કેલ નથી જેટલું તમે વિચારો છો. બેઠાળુ જીવનથી ઘણી સમસ્યાઓ ઉદ્ભવે છે તેમજ આ સમસ્યાથી સ્વાસ્થ્યને સુરક્ષિત કરવા કેવી પ્રવૃત્તિ કરવી તે નીચે મુજબ છે.
બેઠાળુ જીવનશૈલી શરીરને કેવી અસર કરે છે?
જ્યારે તમે સીધા હો ત્યારે તમારા આંતરડા વધુ કાર્યક્ષમ રીતે કામ કરે છે. બીજી બાજુ, જ્યારે તમે શારીરિક રીતે સક્રિય હોવ છો, ત્યારે તમારા એકંદર ઉર્જા સ્તર અને સહનશક્તિ સુધરે છે અને તમારા હાડકાં મજબૂત રહે છે.
પગ અને નિતંબ (નિતંબના સ્નાયુઓ)
લાંબા સમય સુધી બેસી રહેવાથી પગના મોટા અંગૂઠા અને ગ્લુટીલ સ્નાયુઓ નબળા પડી શકે છે અને નાશ પામે છે. આ મોટા સ્નાયુઓ તમને ચાલવા અને સ્થિર કરવા માટે મહત્વપૂર્ણ છે. જો આ સ્નાયુઓ નબળા હોય તો તમને કસરત કરતી વખતે પડી જવાથી અને તાણથી ઈજા થવાની શક્યતા વધુ હોય છે.
વજન
ઘણો સમય બેસીને પસાર કરવાથી પાચનતંત્ર એટલું કાર્યક્ષમ નથી હોતું, તેથી તમે તે ચરબી અને ખાંડને તમારા શરીરમાં ચરબી તરીકે જાળવી રાખો છો.જો તમે કસરત કરો છો પરંતુ બેસીને ઘણો સમય પસાર કરો છો, તો પણ તમને મેટાબોલિક સિન્ડ્રોમ જેવી સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓનું જોખમ રહેલું છે. નવીનતમ સંશોધન દર્શાવે છે કે અતિશય બેઠકના જોખમોનો સામનો કરવા માટે તમારે દરરોજ 60-75 મિનિટની મધ્યમ તીવ્રતાની પ્રવૃત્તિની જરૂર છે.
હિપ્સ અને પીઠ
તમારા પગ અને ગ્લુટીલ્સની જેમ, જો તમે લાંબા સમય સુધી બેસો તો તમારા હિપ્સ અને પીઠ તમને ટેકો આપશે નહીં. બેસવાથી તમારા હિપ ફ્લેક્સર સ્નાયુઓ ટૂંકા થઈ જાય છે, જે તમારા હિપ સાંધામાં સમસ્યા ઊભી કરી શકે છે.લાંબા સમય સુધી બેસી રહેવાથી પણ તમારી પીઠની સમસ્યા થઈ શકે છે, ખાસ કરીને જો તમે સતત નબળી મુદ્રામાં બેસો છો અથવા એર્ગોનોમિકલી ડિઝાઇન કરેલી ખુરશી અથવા વર્કસ્ટેશનનો ઉપયોગ કરતા નથી. જે કરોડરજ્જુના નબળા સ્વાસ્થ્યનું કારણ બની શકે છે.
ચિંતા અને હતાશા
આપણે હજુ પણ બેસીને અને માનસિક સ્વાસ્થ્ય વચ્ચેના સંબંધને સમજી શકતા નથી, જે લોકો વધુ બેઠાડુ હોય છે તેઓને ચિંતા અને ડિપ્રેશન બંનેનું જોખમ વધારે હોય છે. આનું કારણ એ હોઈ શકે છે કે જે લોકો બેસીને ઘણો સમય વિતાવે છે તેઓ શારીરિક પ્રવૃત્તિ અને ફિટનેસની સકારાત્મક અસરોને ચૂકી જાય છે. જો એમ હોય તો, ઉઠવું અને આસપાસ ચાલવું મદદ કરી શકે છે.
કેન્સર
ઉભરતા અભ્યાસો સૂચવે છે કે બેસવાના જોખમો ફેફસાં, ગર્ભાશય અને આંતરડાના કેન્સર સહિત અમુક પ્રકારના કેન્સર વિકસાવવાની તકો વધારે છે. તેની પાછળનું કારણ હજુ સુધી જાણી શકાયું નથી.
હૃદય રોગ
લાંબા સમય સુધી બેસી રહેવાને હૃદય રોગ સાથે જોડવામાં આવે છે. એક અધ્યયનમાં જાણવા મળ્યું છે કે અઠવાડિયામાં 23 કલાકથી વધુ ટેલિવિઝન જોનારા પુરૂષોમાં હ્રદયરોગથી મૃત્યુ થવાનું જોખમ અઠવાડિયામાં માત્ર 11 કલાક ટેલિવિઝન જોનારા પુરુષો કરતાં 64 ટકા વધારે છે.કેટલાક નિષ્ણાતો કહે છે કે જે લોકો નિષ્ક્રિય હોય છે અને લાંબા સમય સુધી બેસી રહે છે તેમને હાર્ટ એટેક અથવા સ્ટ્રોક થવાનું જોખમ 147 ટકા વધારે હોય છે.
ડાયાબિટીસ
અધ્યયનોએ બતાવ્યું છે કે પાંચ દિવસ સુધી પથારીમાં સૂવાથી પણ તમારા શરીરમાં ઇન્સ્યુલિન પ્રતિકાર વધી શકે છે. સંશોધન દર્શાવે છે કે જે લોકો બેસીને વધુ સમય વિતાવે છે તેમને ડાયાબિટીસનું જોખમ 112 ટકા વધારે હોય છે.
કાયમની અતિશય ફૂલેલી નસો
લાંબા સમય સુધી બેસી રહેવાથી કાયમની અતિશય ફૂલેલી નસો અથવા સ્પાઈડર વેઈન્સ થઈ શકે છે. કાયમની અતિશય ફૂલેલી નસો સામાન્ય રીતે જોખમી નથી. દુર્લભ કિસ્સાઓમાં, તેઓ લોહીના ગંઠાવાનું કારણ બની શકે છે, જે ગંભીર સમસ્યાઓનું કારણ બની શકે છે.
નસમાં અત્યંત થ્રોમ્બોસિસ થવું
ખૂબ લાંબો સમય બેસી રહેવાથી ડીપ વેઈન થ્રોમ્બોસિસ (DVT) થઈ શકે છે, ઉદાહરણ તરીકે લાંબા વિમાન અથવા કારની મુસાફરીમાં. ડીપ વેઈન થ્રોમ્બોસિસ એ લોહીની ગંઠાઈ છે જે તમારા પગની નસમાં બને છે. DVT એ એક ગંભીર સમસ્યા છે, કારણ કે જો પગની નસમાં લોહીનો ગંઠાઈ જાય છે અને ફેલાય છે, તો તે તમારા ફેફસાં સહિત શરીરના અન્ય ભાગોમાં લોહીના પ્રવાહને અવરોધે છે, જેના કારણે પલ્મોનરી એમબોલિઝમ થાય છે. આ એક તબીબી કટોકટી છે જે મોટી ગૂંચવણો અથવા મૃત્યુ તરફ દોરી શકે છે.
સખત ગરદન અને ખભા
જો તમે તમારો સમય કોમ્પ્યુટર કી-બોર્ડ પર ઠોકર મારવામાં પસાર કરો છો, તો તે તમારી ગરદન અને ખભામાં દુખાવો અને જડતા લાવી શકે છે.
બેસવાના જોખમોથી સ્વાસ્થ્યને કેવી રીતે સુરક્ષિત કરી શકો?
તમારા દિવસને વધુ પ્રવૃત્તિમય બનાવો
ચાલો અથવા સાયક્લિંગ કરો
લિફ્ટ અથવા એસ્કેલેટરને બદલે સીડીનો ઉપયોગ કરો
બસમાંથી એક સ્ટોપ વહેલા ઊતરો અને બાકીનો રસ્તો ચાલો.
કામ પર સક્રિય રહો
એક્સરસાઇઝ કરતા રહો
નૃત્ય
ઇન્ડોર પૂલમાં સ્વિમિંગ
માર્શલ આર્ટ
ઇન્ડોર રોક ક્લાઇમ્બીંગ.
તમારા બેઠાડુ વર્તનને ઓછું કરો
તમારા ટેલિવિઝન પર એક ટાઈમર સેટ કરો.
જ્યારે તમે ફોન પર હોવ ત્યારે હલનચલન રાખો.
