ગુજરાત 1600 કિમીનો સૌથી લાંબો દરિયાકિનારો ધરાવે છે. દેશમાં ચક્રવાત અને તોફાન સર્જાવા માટે અત્યંત સંવેદનશીલ રાજ્ય છે. અનેક બંદરો અને અસંખ્ય મોટા અને નાના પાયાના ઉદ્યોગો સાથે, ગુજરાતનો દરિયાકિનારો વિશાળ વસ્તીને આકર્ષે છે. અહી નાના-મોટા ચક્રવાતો સર્જાતા રહે છે. આ અંગે કઈ કઈ સાવચેતીઓ રાખવી છે જરૂરી…
ચક્રવાત શું છે ?
નીચા વાતાવરણીય દબાણની આસપાસ ગરમ હવાના મજબૂત તોફાનને ચક્રવાત કહેવામાં આવે છે. દક્ષિણ ગોળાર્ધમાં, આ ગરમ પવનો ચક્રવાત તરીકે ઓળખાય છે અને તે ઘડિયાળની દિશામાં આગળ વધે છે. ઉત્તરીય ગોળાર્ધમાં, આ ગરમ પવનોને વાવાઝોડા અથવા ટાયફૂન કહેવામાં આવે છે. તેઓ ઘડિયાળની વિરુદ્ધ દિશામાં આગળ વધે છે.
ચક્રવાતની મોસમ પહેલા રખાતી સાવચેતીઓ:
- સૌ પ્રથમ, તમારા ઘરને તપાસો કે કોઈ પથ્થર, ટાઇલ, દરવાજો અથવા બારી ખસી રહી હોય તો તરત જ રીપેર કરાવો.
- ઘરની આસપાસના ધરાશાઈ વૃક્ષો અગાઉથી કાપી લો, જેથી ભવિષ્યમાં કોઈ સમસ્યાનો સામનો ન કરવો પડે.
- જો બારીના દરવાજા પર કાચ હોય તો તેની સલામતી માટે બહારથી લાકડાનું પાટિયું લગાવો.
- ઘરમાં બેટરીને રીચાર્જ રાખો, ફાનસમાં કેરોસીન ભરો અને પૂરતો સ્ટોક રાખો જેથી બે-ત્રણ દિવસ વીજ પુરવઠો બંધ રહે તો મુશ્કેલીઓ ન પડે.
- ઘરમાં રેડિયો રાખવો, કારણ કે વીજળી, ટીવી, મોબાઈલ, ઈન્ટરનેટ વગેરે ન ચાલે ત્યારે રેડીઓ દ્વારા માહિતી મેળવી શકાય.
- તમારા મોબાઈલ માટે પાવર બેંક અગાઉથી ચાર્જ કરો.
- એવા ખાદ્યપદાર્થો ઘરમાં રાખો, જે ઝડપથી બગડે નહીં, કારણ કે ચક્રવાત દરમિયાન દુકાનો, હોટલ વગેરે બંધ થઈ શકે છે.
- ભારે વરસાદને કારણે ઘરની અંદર પાણી ભરાઈ શકે છે, તેથી વિદ્યુત ઉપકરણો, પથારી વગેરેને સુરક્ષિત જગ્યાએ ખસેડો.
- તે જ સમયે, જો જિલ્લા પ્રશાસને વિસ્તાર ખાલી કરવા માટે સૂચનાઓ જારી કરી હોય, તો તરત જ તમારું ઘર અને દુકાન છોડીને સુરક્ષિત સ્થાન પર જાઓ.
ચક્રવાત દરમિયાન રખાતી સાવચેતીઓ:
- ચક્રવાત પહેલા સાવચેત રહેવાની જરૂર છે.
- ચક્રવાત ચેતવણીઓ અંગે લોકોને માહિતગાર કરો
- લોકોને તેમના ઘરની બહાર સુરક્ષિત સ્થાનો પર લઈ જવાની સલાહ આપો.
- જ્યારે ચક્રવાત દરિયાકાંઠાને પાર કરે ત્યારે વધુ સાવચેત રહો.
- જ્યારે ચક્રવાત શરૂ થાય ત્યારે રેડિયો સાંભળો.
- અફવાઓને અવગણો અને તેને ફેલાવશો નહીં. આ ગભરાટની પરિસ્થિતિને ટાળવામાં મદદ કરશે.
- સત્તાવાર માહિતી પર વિશ્વાસ કરો.
- આગામી 24 કલાક માટે સાવચેત રહો, કારણ કે ચક્રવાતની ચેતવણીનો અર્થ છે કે 24 કલાકની અંદર ખતરો છે.
- જ્યારે તમારો વિસ્તાર ચક્રવાત હેઠળ આવે છે, ત્યારે દરિયાકિનારા અથવા દરિયાકિનારાની નજીકના અન્ય નીચાણવાળા વિસ્તારોથી દૂર રહો.
- કોઈપણ પરિસ્થિતિમાં હાર ન માનો, કોઈપણ પ્રકારનું જોખમ લેવાનું ટાળો.
- જો તમારું ઘર સુરક્ષિત રીતે ઊંચા સ્થાન પર બનેલું છે તો ઘરના સુરક્ષિત ભાગમાં આશ્રય લો. પરંતુ જ્યારે વિસ્તાર છોડવાનું કહેવામાં આવે છે, ત્યારે તરત જ વિસ્તાર ખાલી કરો.
- બહારના દરવાજા માટે મજબૂત યોગ્ય આધાર પૂરો પાડો.
- વધારાનો ખોરાક ઉપલબ્ધ રાખો જે રાંધ્યા વિના ખાઈ શકાય. વધારાનું પીવાનું પાણી યોગ્ય રીતે ઢાંકેલા પાત્રોમાં સંગ્રહ કરો.
- વાવાઝોડા દરમિયાન કામના ક્રમમાં ફાનસ, ટોર્ચ અથવા અન્ય કટોકટી લાઇટ રાખવાની ખાતરી કરો.
- જ્યારે તમારે ચક્રવાત દરમિયાન તરત જ બહાર નીકળવાનું હોય, ત્યારે આવશ્યક વસ્તુઓનું એક પેકેટ તૈયાર કરો, જેમાં પરિવારના સભ્યો માટે જરૂરી કેટલીક વસ્તુઓ હોય. જેમ કે આવશ્યક દવાઓ, શિશુઓ અને બાળકો અથવા વડીલો માટે વિશેષ ખોરાક, અગત્યના દસ્તાવેજો તેમજ અન્ય કોઈપણ મહત્વપૂર્ણ વસ્તુઓ.
- સલામત સ્થાનોને અગાઉથી ચિહ્નિત કરો.
- તમારી મિલકતની ચિંતા કરશો નહીં, આવા સમયે તમારી જાતને અને તમારા પરિવારને સલામત સ્થળે લઈ જાઓ.
- આશ્રયસ્થાનમાં ઇન્ચાર્જ વ્યક્તિના આદેશોનું પાલન કરો.
ચક્રવાત પછીના પગલાં:
- જ્યાં સુધી તમને તે સ્થાન છોડવાની જાણ ન થાય ત્યાં સુધી સુરક્ષિત જગ્યાએ રહો.
- આવા સમયે રોગોથી બચવા પર ધ્યાન આપવું જરૂરી છે.
- તે જ સમયે, ઘરની આસપાસ છૂટક અને લટકતા વાયરથી સાવચેત રહો.
- ઘરની બહાર જતી વખતે કાળજીપૂર્વક વાહન ચલાવો.
- તમારા ઘરની આસપાસનો કચરો તરત જ સાફ કરો.
- યોગ્ય અધિકારીઓને વાસ્તવિક નુકસાનની જાણ કરો.
