- પતિ દ્વારા પત્ની સાથે અકુદરતી સેક્સ સહિત કોઈપણ જાતીય સંબંધ બળાત્કાર ગણાશે નહીં : મધ્યપ્રદેશ હાઇકોર્ટ
મધ્યપ્રદેશ હાઈકોર્ટે પોતાના એક ચુકાદામાં કહ્યું છે કે પતિ દ્વારા તેની પત્ની સાથે અકુદરતી સેક્સ સહિત કોઈપણ જાતીય સંબંધ બળાત્કાર ગણાશે નહીં કારણ કે આવા કિસ્સાઓમાં પત્નીની સંમતિ મહત્વની નથી. ભારતમાં ‘વૈવાહિક બળાત્કાર’ને અપરાધ તરીકે માન્યતા આપવામાં આવતી નથી તે ધ્યાનમાં રાખીને હાઈકોર્ટે આ નિર્ણય આપ્યો છે.
ન્યાયાધીશ ગુરપાલ સિંહ આહલુવાલિયાની બેન્ચે જણાવ્યું હતું કે જો કોઈ પત્ની માન્ય લગ્ન દરમિયાન તેના પતિ સાથે રહેતી હોય તો પતિ દ્વારા તેની પોતાની પત્ની કે જેની ઉંમર 15 વર્ષથી ઓછી ન હોય તેની સાથે કોઈ પણ જાતીય સંભોગ અથવા જાતીય કૃત્ય કરવામાં આવે તો તે બળાત્કારની શ્રેણીમાં આવશે નહિ. જો કે, હાઈકોર્ટે કહ્યું કે કાયદાની આ સ્થિતિનો એકમાત્ર અપવાદ આઈપીસીની કલમ 376બીછે. આમાં ન્યાયિક છૂટાછેડાને કારણે અથવા અલગ રહેતા સમયે પોતાની પત્ની સાથે શારીરિક કૃત્ય બળાત્કાર ગણાશે.
હાઇકોર્ટે કલમ 375ના અપવાદ 2 ને ટાંકીને જણાવ્યું હતું કે, 15 વર્ષથી વધુ ઉંમરની પત્ની સાથે પતિ દ્વારા જાતીય સંભોગ અથવા જાતીય કૃત્યો બળાત્કાર ગણાશે નહીં.
સિંગલ જજ બેન્ચે ટિપ્પણી કરી હતી કે, મહિલાના ગુદામાં શિશ્નનું પ્રવેશ એટલે કે અપ્રાકૃતિક સંબંધ પણ ‘બળાત્કાર’ની વ્યાખ્યામાં સામેલ છે પરંતુ જ્યારે પતિ દ્વારા તેની પત્ની (જેની ઉંમર 15 વર્ષથી ઓછી નથી) વિરુદ્ધ કરવામાં આવે છે. કોઈપણ સંભોગ અથવા જાતીય કૃત્ય બળાત્કાર નથી. તેથી આ સંજોગોમાં, અકુદરતી કૃત્ય માટે પત્નીની સંમતિની ગેરહાજરી તેનું મહત્વ ગુમાવે છે.
હાઈકોર્ટે મનીષ સાહુ નામના વ્યક્તિ વિરુદ્ધ તેની પત્ની દ્વારા આઈપીસીની કલમ 377 હેઠળ અકુદરતી સેક્સનો આરોપ લગાવતી એફઆઈઆર રદ કરતી વખતે આ અવલોકનો કર્યા હતા.
ખાસ વાત એ છે કે આઈપીસીની કલમ 375 મુજબ, બળાત્કારમાં મહિલા સાથે તેની સંમતિ વિના જાતીય સંભોગ સાથે સંકળાયેલા તમામ પ્રકારના જાતીય હુમલાનો સમાવેશ થાય છે. જો કે, આઈપીસીની કલમ 375થી અપવાદ 2 મુજબ 15 વર્ષથી વધુ ઉંમરના પતિ-પત્ની વચ્ચે જાતીય સંભોગ બળાત્કાર નથી અને આમ આવા કૃત્યોને કાર્યવાહીથી અટકાવવામાં આવે છે.
નોંધનીય છે કે ઑક્ટોબર 2017માં સુપ્રીમ કોર્ટે ઈન્ડિપેન્ડન્ટ થોટ વિ. યુનિયન ઑફ ઈન્ડિયા (2017)ના નિર્ણયમાં સગીર પત્ની સાથે શારીરિક સંબંધને કાયદા હેઠળ લાવવા માટે કલમ 375ના અપવાદ 2માં ઉંમર ઘટાડીને 18 વર્ષની જગ્યાએ 15 કરી હતી.
મામલાની જો વાત કરવામાં આવે તો પત્નીએ તેના પતિ વિરુદ્ધ પોલીસમાં એફઆઈઆર નોંધાવી હતી. મહિલાએ પોતાની ફરિયાદમાં જણાવ્યું હતું કે લગ્ન બાદ જ્યારે તે બીજી વખત તેના સાસરે ગઈ ત્યારે તેના પતિએ 06 અને 07 જૂન 2019ની રાત્રે તેની સાથે અકુદરતી શારીરિક સંબંધ બાંધ્યો હતો. આ પછી પણ પતિએ તેની સાથે અનેકવાર અકુદરતી શારીરિક સંબંધો બાંધ્યા હતા.
પત્નીએ નોંધાવેલી એફઆઈઆરને પતિએ હાઈકોર્ટમાં પડકાર્યો હતો. પતિએ પોતાની અરજીમાં કહ્યું હતું કે તે બંને પતિ-પત્ની છે અને તેથી તેમની વચ્ચે કોઈપણ અકુદરતી જાતીય સંબંધ આઈપીસીની કલમ 377 હેઠળ ગુનો નથી.
હાઈકોર્ટે શરૂઆતમાં આઈપીસીની કલમ 375(એ) (જેમ કે 2013ના સુધારા અધિનિયમ દ્વારા સુધારેલ) ની તપાસ કરીને નક્કી કર્યું હતું કે, જો કોઈ પુરુષ પોતાનું શિશ્ન કોઈ મહિલાના મોં, મૂત્રમાર્ગ અથવા ગુદામાં દાખલ કરે છે, તો તે બળાત્કાર માટે દોષિત ગણાશે. જો કે, કલમ 375 ના અપવાદ 2 નો ઉલ્લેખ કરતા કોર્ટે કહ્યું કે કોઈ વ્યક્તિ દ્વારા તેની પોતાની પત્ની સાથે સંભોગ અથવા જાતીય કૃત્ય જેની પત્નીની ઉંમર 15 વર્ષથી ઓછી નથી તે બળાત્કાર ગણાશે નહીં.