- આ વર્ષે 92 સેમી એટલે કે 106 ટકા વરસાદ પડવાની આગાહી: કેરળમાં 1 જુનના બદલે મેના મધ્યમાં જ ચોમાસાનું આગમન થઈ જવાની શકયતા
ખેડૂતો માટે સારા સમાચાર છે. આ વખતે દેશમાં ચોમાસાનો વરસાદ સામાન્ય કરતાં વધુ થવાની સંભાવના છે. હવામાન વિભાગે સોમવારે ચોમાસાને લઈને લાંબાગાળાની આગાહી જાહેર કરી હતી. આ મુજબ જૂનથી સપ્ટેમ્બર સુધીના ચાર મહિનામાં સામાન્ય કરતાં 106 ટકા વરસાદ થશે. ચોમાસા દરમિયાન સામાન્ય વરસાદ એટલે 87 સેમી વરસાદ. મતલબ કે આ વખતે લગભગ 92 સેમી
વરસાદ પડી શકે છે. ભારતીય હવામાન વિભાગના મહાનિર્દેશક ડો. મૃત્યુંજય મહાપાત્રાએ આ આગાહી જાહેર કરી.
હવામાન વિભાગના ચીફે કહ્યું, જો ચોમાસાનો વરસાદ 96-104 ટકા હોય તો તેને સામાન્ય માનવામાં આવે છે, પરંતુ આ વખતે તે 106 ટકા સુધી રહેવાની શક્યતા છે. તેથી તે સામાન્ય કરતાં વધુ હશે. પાંચ ટકાની વિભાગીય ભૂલ હોઈ શકે છે. 2023માં ચોમાસાનો વરસાદ સામાન્ય કરતાં 94 ટકા હતો, જે સામાન્ય કરતાં થોડો ઓછો હતો. વિભાગે જણાવ્યું હતું કે ચોમાસું સામાન્ય કરતાં વધુ રહેવાની 61 ટકા સંભાવના છે, જ્યારે સામાન્ય રહેવાની 29 ટકા સંભાવના છે. તે સામાન્યથી નીચે હોવાની સંભાવના માત્ર 10 ટકા છે.
આઈએમડીના વડાએ જણાવ્યું હતું કે, 1951 થી 2023 સુધીના ડેટા દર્શાવે છે કે ભારતમાં નવ પ્રસંગોએ સામાન્ય ચોમાસાથી વધુ વરસાદ નોંધાયો હતો જ્યારે અલ નીનો પછી લા નીનાની સ્થિતિ હતી. તે જ સમયે, દેશમાં 22 લા નીના વર્ષોમાંથી, 20 વખત ચોમાસું સામાન્ય કરતાં વધુ હતું. વિભાગે કહ્યું કે, આ વખતે ઉત્તર-પશ્ચિમ, પૂર્વ અને ઉત્તર-પૂર્વના રાજ્યોના કેટલાક વિસ્તારોને છોડીને દેશના મોટાભાગના ભાગોમાં સામાન્ય કરતાં વધુ વરસાદની અપેક્ષા છે. તમને જણાવી દઈએ કે, દક્ષિણ-પશ્ચિમ ચોમાસું ભારતના વાર્ષિક વરસાદના લગભગ 70 ટકા વરસાદ પૂરો પાડે છે, જે કૃષિ ક્ષેત્ર માટે મહત્વપૂર્ણ છે. દેશના જીડીપીમાં કૃષિનું યોગદાન લગભગ 14 ટકા છે.
મહાપાત્રાએ જણાવ્યું હતું કે દર વર્ષે કેરળમાં 1 જૂન આસપાસ ચોમાસુ બેસતું હોય છે. પણ આ વખતે મેના મધ્યમાં ચોમાસુ બેસશે.
હિંદ મહાસાગરના દ્વિધ્રુવની સ્થિતિ અને ઉત્તર ગોળાર્ધમાં બરફનું આવરણ ભારતીય દક્ષિણ-પશ્ચિમ ચોમાસા માટે અનુકૂળ છે. ચોમાસાની સિઝન શરૂ થતાં સુધીમાં અલ નીનો નબળો પડી જશે.
અલ નીનોની સ્થિતિ નબળી પડી રહી છે
મહાપાત્રાએ કહ્યું કે, હાલમાં વિષુવવૃત્તીય પેસિફિક મહાસાગરમાં અલ નીનોની મધ્યમ સ્થિતિ પ્રવર્તી રહી છે. પરંતુ સારી વાત એ છે કે તે સતત નબળી પડી રહી છે. એવો અંદાજ છે કે ઓગસ્ટ-સપ્ટેમ્બરમાં ચોમાસાના બીજા તબક્કામાં ત્યાં લા નીના સ્થિતિ ઊભી થઈ શકે છે. વાસ્તવમાં, લા નીનાને ચોમાસા માટે ફાયદાકારક માનવામાં આવે છે, જ્યારે અલ નીનો સ્થિતિમાં વરસાદ ઓછો થઈ શકે છે. આઈએમડીએ કહ્યું કે દેશમાં ચોમાસાના આગમન અને દેશના કયા ભાગમાં કેટલો વરસાદ પડશે તે અંગે મેના અંતમાં આગાહી કરવામાં આવશે.
ત્રણ ઘટનાઓ દ્વારા વરસાદની આગાહી કરવામાં આવી છે
સામાન્ય રીતે ચોમાસાની ઋતુના વરસાદની આગાહી કરવા માટે ત્રણ મોટા પાયે આબોહવાની ઘટનાઓ ગણવામાં આવે છે. સૌથી પહેલા અલ નીનોની અસર જોવા મળે છે. બીજું, હિંદ મહાસાગર દ્વિધ્રુવ (આઈઓડી)નું નિરીક્ષણ કરવામાં આવે છે, જે વિષુવવૃત્તીય હિંદ મહાસાગરની પશ્ચિમ અને પૂર્વ બાજુઓ પર અલગ-અલગ તાપમાનને કારણે થાય છે.
ત્રીજું, ઉત્તર હિમાલય અને યુરેશિયન લેન્ડમાસમાં બરફનું આવરણ જોવા મળે છે. આ આવરણ લેન્ડમાસના વિભેદક ગરમી દ્વારા ભારતીય ચોમાસાને પણ અસર કરે છે.
