- ભારતની સમૃદ્ધ સનાતન પરંપરાઓમાં, સ્ત્રીઓને હંમેશા પૂજનીય માનવામાં આવે છે અને આ જ કારણ છે કે આપણા દેશમાં, પ્રથમ દૃષ્ટિએ, સ્ત્રીને માતા તરીકે ગણવામાં આવતી હતી.
International Women’s Day : આંતરરાષ્ટ્રીય મહિલા દિવસ: ભારતીય જ્ઞાન પરંપરા અનુસાર તમામ સ્વરૂપોમાં મહિલાઓને પૂજનીય, પૂજનીય અને અનુકરણીય ગણવામાં આવે છે. શાસ્ત્રોમાં ઉલ્લેખિત તમામ આધારો પર, સ્ત્રીઓની પૂજા અથવા સન્માનને સર્વોપરી રાખવામાં આવ્યું છે, શક્તિ સ્વરૂપની ઉપાસનાને પર્વાધિરાજ તરીકે સ્વીકારવામાં આવી છે.
આ જ સ્ત્રીને આપેલા વચનો પૂરા કરવા માટે રાઘવને પણ મહેલ છોડીને જંગલમાં જવું પડ્યું હતું અને રાક્ષસ રાવણના વધમાં પણ સ્ત્રીની ભૂમિકા મહત્વની માનવામાં આવે છે.
બ્રહ્માંડને રાક્ષસોના આતંકથી મુક્ત કરવા માટે રઘુકુલ નંદને મહિલાઓને કેન્દ્રમાં રાખીને રાવણ સાથે યુદ્ધ કર્યું. સૂર્પણખા હોય, જનકનંદિની સીતા હોય, મંદોદરી હોય, મંથરા હોય, કૈકેયી હોય કે કૌશલ્યા હોય, બધી સ્ત્રીઓએ પૃથ્વીને અનાચારની વધતી ગરમીથી મુક્ત કરવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી છે.
જે લોકો રામના યુગમાં મહિલાઓની સ્વતંત્રતા પર સવાલ ઉઠાવે છે તેઓ એ હકીકતથી અજાણ છે કે મહિલાઓ કદાચ એટલી સ્વતંત્ર નથી જેટલી તે જમાનામાં હતી. મહર્ષિ વાલ્મીકિ દ્વારા લખાયેલ રામાયણનો અભ્યાસ કરીએ તો સ્પષ્ટ થાય છે કે તે સમયગાળામાં માતૃશક્તિને પણ સમાન સ્વતંત્રતા હતી, આના પરથી અનુમાન કરો કે રાજા દશરથના રાણી કૈકેયીને આપેલા શબ્દોનું પરિણામ હતું કે રામ વનવાસમાં ગયા.
એ જમાનામાં જો સ્ત્રીની સ્થિતિ એવી હતી કે તે બહાર જઈ શકતી ન હતી, તો રાણી કૈકાઈ દેવતાઓ સાથેના યુદ્ધમાં રાજા દશરથને કેવી રીતે મદદ કરશે? અને પછી રાજા દશરથ તેને શા માટે બે વરદાન આપશે? રામાયણ કાળ દરમિયાન મહિલાઓની જવાબદારી હતી કે તેઓ પોતાની જવાબદારીઓ સારી રીતે નિભાવતા હતા, આ વાત વાલ્મીકિ રામાયણમાંથી જાણવા મળે છે.
ભારતની સમૃદ્ધ સનાતન પરંપરાઓમાં, સ્ત્રીઓને હંમેશા પૂજનીય માનવામાં આવે છે અને આ જ કારણ છે કે આપણા દેશમાં, પ્રથમ દૃષ્ટિએ, સ્ત્રીને માતા તરીકે ગણવામાં આવતી હતી.
અયોધ્યાની દરેક સ્ત્રી એ તમામ અત્યાચારોથી મુક્ત હતી. સ્ત્રીઓનું સન્માન કરવામાં આવતું હતું કારણ કે પુરુષોએ તે મૂલ્યો ભજવ્યા હતા જે તે સ્ત્રીઓએ તેમને આપ્યા હતા. એ જ રીતે, તે યુગની સરખામણીમાં જ્યારે આપણે વર્તમાન ભારતને જોઈએ છીએ, ત્યારે આ સમન્વયિત ભારત પણ રાઘવના રાજ્યની શિસ્તનું પરિણામ છે.
હવે જો આપણે રામ યુગના સંસ્કારોમાંથી અમૃત કાલના ભારતની વાત કરીએ તો આપણે ભારતના ટોચના પદો પર મહિલાઓનું નેતૃત્વ જોઈ રહ્યા છીએ. ભારતના રાષ્ટ્રપતિ દ્રૌપદી મુર્મુ માતૃપક્ષ તરીકે સર્વોચ્ચ હોદ્દો ધરાવે છે, જ્યારે હાલમાં નરેન્દ્ર મોદીના વડા પ્રધાનપદ દરમિયાન કેન્દ્રમાં નાણાપ્રધાન નિર્મલા સીતારમણ, મહિલા અને બાળ વિકાસ પ્રધાન સ્મૃતિ ઝુબિન ઈરાની, ગ્રામીણ વિકાસ પ્રધાન સાધ્વી નિરંજન જ્યોતિ, વાણિજ્ય પ્રધાન અને અન્ય પ્રધાનો છે. ઉદ્યોગ મંત્રી અનુપ્રિયા.સિંહ પટેલ, કૃષિ અને ખેડૂત કલ્યાણ મંત્રી શોભા કરંદલાજે, કાપડ મંત્રી દર્શના વિક્રમ જરદોશ, સાંસ્કૃતિક રાજ્ય મંત્રી મીનાક્ષી લેખી, શિક્ષણ મંત્રી અન્નપૂર્ણા દેવી, સામાજિક ન્યાય અને અધિકારીતા મંત્રી પ્રતિમા ભૌમિક અને આદિજાતિ બાબતોના મંત્રી પ્રવેન ભરતી. એટલે કે કુલ 10 કેન્દ્ર સરકારો. મંત્રી એક મહિલા છે.
દેશની બે તૃતીયાંશ વર્કિંગ વુમન પોતાનું ભરણપોષણ કરવા માટે પોતાનો બિઝનેસ ચલાવે છે. Zomato, Byju’s, Lenskart અને Zerodha ભારતમાં ટોચના 10 મહિલા આગેવાની સ્ટાર્ટઅપ્સમાં સામેલ છે. ડેટા દર્શાવે છે કે એકલા બેંગલુરુમાં 1783 મહિલાઓના નેતૃત્વ હેઠળના સ્ટાર્ટઅપ્સ છે, જે અમદાવાદથી તદ્દન વિપરીત છે, જેમાં 181 મહિલાઓની આગેવાની હેઠળના સ્ટાર્ટઅપ્સ છે.
જેમ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ ભારતના આગામી 25 વર્ષને અમૃત કાલ ગણાવ્યા છે, એ જ અમૃતકાળમાં સરકાર ભારતની પ્રગતિ અને તેમાં મહિલાઓની ભાગીદારી વધારવા માટે બ્લુ પ્રિન્ટ આપી રહી છે. ભારતનો સમૃદ્ધ ઇતિહાસ આનો પુરાવો છે
ઇન્ટર-પાર્લામેન્ટરી યુનિયન અનુસાર, વૈશ્વિક સ્તરે રાષ્ટ્રીય વિધાનસભા સંસ્થાઓમાં મહિલાઓનું સરેરાશ પ્રતિનિધિત્વ 24% છે. જ્યારે ભારતની લોકસભામાં મહિલાઓનું પ્રતિનિધિત્વ લગભગ 15% છે. જો મહિલા અનામત અધિનિયમ લાગુ કરવામાં આવે અને અમે વૈશ્વિક સરેરાશથી ઉપર વધીએ અને 33% મહિલાઓની ભાગીદારી સુનિશ્ચિત કરીએ તો અમારો ક્રમ પણ વધશે.
ભારતમાં આદિકાળથી વર્તમાન સમયમાં નારી શક્તિનું એક અલગ જ મહત્વ રહેલું છે.