શરીર યોગ્ય રીતે કાર્ય કરે અને મન કેન્દ્રિત રહે તે માટે યોગ્ય પોષણ જરૂરી છે. ખાસ કરીને તેની વધતી ઉંમરમાં બાળક માટે પોષણ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. આ ઉંમરે કોઈપણ પ્રકારના પોષણની ઉણપ ત્વચાની સમસ્યાઓ, હાડકાના વિકાસમાં અવરોધ, માનસિક સમસ્યાઓ અને આંતરડાની સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓનું કારણ બની શકે છે.
બાળકને તમામ પોષક તત્વો યોગ્ય અને સંતુલિત માત્રામાં મળી રહે તે સુનિશ્ચિત કરવાની જવાબદારી માતા-પિતાની છે. પરંતુ માઈક્રો ન્યુટ્રીએન્ટસ શું? આજે પણ આપણા દેશમાં, મોટાભાગના નવા માતાપિતા માઈક્રો ન્યુટ્રીએન્ટસ વિશે જાણતા નથી. જે બાળકોને અસર કરે છે અને તેઓ રોગોનો શિકાર બને છે. તેથી, આજે આ લેખમાં અમે તમને જણાવવા જઈ રહ્યા છીએ કે માઈક્રો ન્યુટ્રીએન્ટસ શું છે અને બાળકોમાં તેની ઉણપના લક્ષણો શું છે.
માઈક્રો ન્યુટ્રીએન્ટસ શું છે?
આપણા શરીરને બે પ્રકારના પોષક તત્વોની જરૂર હોય છે. મેક્રો અને માઇક્રો. મેક્રોન્યુટ્રિઅન્ટ્સ એટલે તે પોષક તત્ત્વો જેની આપણને મોટી માત્રામાં જરૂર હોય છે અને સૂક્ષ્મ પોષકતત્વો જેની આપણને ઓછી માત્રામાં જરૂર હોય છે. આ સૂક્ષ્મ પોષકતત્ત્વોમાં આયર્ન, આયોડિન, મેગ્નેશિયમ, ફ્લોરિન અને વિટામિન્સ જેવા કે વિટામિન એ, વિટામિન ડી અને બી કોમ્પ્લેક્સ વિટામિન્સનો સમાવેશ થાય છે.
બાળકોમાં માઈક્રો ન્યુટ્રીએન્ટસ ઉણપના લક્ષણો?
બાળકોમાં માઈક્રો ન્યુટ્રીએન્ટસ ઉણપનું એક જ લક્ષણ નથી. બાળકોમાં વિવિધ લક્ષણો દેખાઈ શકે છે:
થાક લાગે છે
ભૂખ ન લાગવી
વારંવાર ચેપ
શારીરિક અને માનસિક વિકાસનો અભાવ
એનિમિયા
પેઢામાંથી રક્તસ્ત્રાવ
માઈક્રો ન્યુટ્રીએન્ટસ શા માટે મહત્વપૂર્ણ છે?
નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે માઈક્રો ન્યુટ્રીએન્ટસની ઉણપથી અનેક મોટી બીમારીઓનું જોખમ વધી જાય છે. માઈક્રો ન્યુટ્રીએન્ટસ હૃદયની સમસ્યાઓ, ટાઈપ 2 ડાયાબિટીસ, કેન્સર અને ઑસ્ટિયોપોરોસિસ વગેરે જેવા રોગોને રોકવામાં પણ મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. આ ઉપરાંત, તે એન્ઝાઇમ્સ, હોર્મોન્સ અને શારીરિક અને માનસિક વિકાસ માટે જરૂરી અન્ય પદાર્થોના ઉત્પાદન માટે પણ જરૂરી છે.
માઈક્રો ન્યુટ્રીએન્ટસના પ્રકાર
માઈક્રો ન્યુટ્રીએન્ટસમાં 4 પ્રકારના વિટામિન્સ અને મિનરલ્સ હોય છે.
પાણીમાં દ્રાવ્ય વિટામિન
ચરબી દ્રાવ્ય વિટામિન
મેક્રો મિનરલ્સ
ટ્રેસ મિનરલ્સ
માઈક્રો ન્યુટ્રીએન્ટસની ઉણપને કેવી રીતે દૂર કરવી
નિષ્ણાતો કહે છે કે બાળકો માઈક્રો ન્યુટ્રીએન્ટસની ઉણપથી પીડાય નહીં તેની ખાતરી કરવા માટે, તેમના દૈનિક આહારમાં ઓછામાં ઓછા 25 ટકા ફળો હોવા જોઈએ. કેટલાક ખોરાક વિટામિન્સ અને ખનિજોથી સમૃદ્ધ છે. શ્રેષ્ઠ ઉદાહરણ આયોડીનયુક્ત મીઠું છે જે આયોડીનની ઉણપને અટકાવે છે. તેવી જ રીતે, ખાટાં ફળોના સેવનથી વિટામિન સીની ઉણપને પૂરી કરી શકાય છે.
ડૉક્ટર સાથે ક્યારે વાત કરવી?
નિષ્ણાતોના મતે, જો માતાપિતાને તેમના બાળકોમાં ઉપરોક્ત લક્ષણો અથવા ત્વચા પર ફોલ્લીઓ અથવા કોઈપણ પ્રકારનું ત્વચા ચેપ દેખાય છે, તો તેઓએ ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરવો જોઈએ. દરેક બાળકની શારીરિક વિકાસની જરૂરિયાતો અલગ-અલગ હોય છે, આવી સ્થિતિમાં ડોક્ટરની સલાહ પર બાળકો માટે ડાયેટ ચાર્ટ બનાવો અને તેને ફોલો કરો.
