ઓફબીટ ન્યુઝ
આજનો દિવસ ISRO અને સમગ્ર ભારત માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. સોલાર મિશન હેઠળ ISRO દ્વારા મોકલવામાં આવેલ આદિત્ય-L1 આજે એટલે કે શનિવારે સાંજે 4 વાગ્યાની આસપાસ તેના ગંતવ્ય એલ-1 પોઈન્ટ પર પહોંચશે. ISRO એટલે કે ભારતીય અવકાશ સંશોધન સંસ્થા પૃથ્વીથી લગભગ 15 લાખ કિલોમીટર દૂર સૂર્યના અંતિમ ગંતવ્ય ભ્રમણકક્ષા એલ-1 પોઈન્ટ પર સૂર્યનો અભ્યાસ કરવા માટે દેશના પ્રથમ અવકાશ-આધારિત મિશન ‘આદિત્ય L1’ને લોન્ચ કરવા માટે તૈયાર છે. .
લેંગરેઝ પોઈન્ટ શું છે?
ISROના જણાવ્યા અનુસાર, અવકાશયાન આદિત્ય L-1 પૃથ્વીથી લગભગ 15 લાખ કિલોમીટર દૂર સૂર્ય-પૃથ્વી પ્રણાલીના ‘લેગ્રેન્જ પોઈન્ટ 1 (L1) ની આસપાસ ‘હાલો’ ભ્રમણકક્ષામાં પહોંચશે. ‘L1 બિંદુ’ પૃથ્વી અને સૂર્ય વચ્ચેના કુલ અંતરના લગભગ એક ટકા જેટલું છે. ‘લેગ્રેન્જ પોઈન્ટ’ એ એવો પ્રદેશ છે જ્યાં પૃથ્વી અને સૂર્ય વચ્ચેનું ગુરુત્વાકર્ષણ ખેંચાણ નિષ્ક્રિય થઈ જાય છે. ‘પ્રભામંડળ’ ભ્રમણકક્ષા એ L1, L2 અથવા L3 ‘લેગ્રેન્જ બિંદુઓ’માંથી એકની નજીકની સામયિક, ત્રિ-પરિમાણીય ભ્રમણકક્ષા છે.
સૂર્યનો અભ્યાસ થશે
ઈસરોના જણાવ્યા અનુસાર, ‘એલ1 પોઈન્ટ’ની આસપાસ ‘હાલો’ ભ્રમણકક્ષામાં ઉપગ્રહમાંથી સૂર્યને સતત જોઈ શકાય છે. એક અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે આનાથી સૌર પ્રવૃત્તિના વાસ્તવિક સમયના અવલોકન અને અવકાશના હવામાન પર તેની અસરમાં વધુ ફાયદો થશે. ISROના એક અધિકારીએ જણાવ્યું કે આદિત્ય-L1 શનિવારે સાંજે 4 વાગ્યાની આસપાસ L1 ની આસપાસની ‘હાલો’ ભ્રમણકક્ષામાં લોન્ચ કરવામાં આવશે. જો આપણે નહીં કરીએ, તો સંભવ છે કે તે સૂર્ય તરફ તેની મુસાફરી ચાલુ રાખશે.
આદિત્ય એલ-1, 2 સપ્ટેમ્બરથી પ્રવાસ પર છે.
ISROના ધ્રુવીય ઉપગ્રહ પ્રક્ષેપણ વાહન (PSLV-C57) એ 2 સપ્ટેમ્બરે શ્રીહરિકોટામાં સતીશ ધવન સ્પેસ સેન્ટર (SDSC) ખાતેના બીજા લોન્ચ પેડ પરથી આદિત્ય-L1 સફળતાપૂર્વક લોન્ચ કર્યું હતું. તેમણે જણાવ્યું હતું કે અવકાશયાન વિવિધ તબક્કાઓમાંથી પસાર થઈને સૂર્ય તરફ આગળ વધ્યું હતું. પૃથ્વી ‘લેગ્રેન્જ પોઈન્ટ 1’ (L1), પૃથ્વીના પ્રભાવના ક્ષેત્રમાંથી બહાર નીકળ્યા પછી. ‘આદિત્ય L1’ પૃથ્વીથી લગભગ 15 લાખ કિલોમીટર દૂર ‘L1’ (સૂર્ય-પૃથ્વી લેગ્રેંજિયન બિંદુ) પર સૂર્યની ભ્રમણકક્ષાના દૂરસ્થ અવલોકન અને સૌર પવનના વાસ્તવિક અવલોકન માટે રચાયેલ છે.
શું ફાયદો થશે?
તેના અધિકારીઓના જણાવ્યા અનુસાર, આ સૂર્ય મિશનના મુખ્ય ઉદ્દેશ્યો સૌર વાતાવરણની ગતિશીલતા, સૂર્યના વાતાવરણની ગરમી, સૌર ધરતીકંપ અથવા સૂર્યની સપાટી પર ‘કોરોનલ માસ ઇજેક્શન’ (CMEs), સૂર્યની ગતિશીલતાનો અભ્યાસ કરવાનો છે. જ્વાળાઓ અને તેમની લાક્ષણિકતાઓ અને પૃથ્વીનું વાતાવરણ. નજીકના ભવિષ્યમાં હવામાન સંબંધિત સમસ્યાઓને સમજવી. આદિત્ય એલ-1 ની સફળતા સૂર્યના તમામ રહસ્યો વિશ્વ સમક્ષ ઉજાગર કરશે.
