નેશનલ ન્યૂઝ
ASIએ આખરે સોમવારે જિલ્લા કોર્ટમાં રાંસીના જ્ઞાનવાપી સંકુલમાં 100 દિવસથી વધુ ચાલેલા સર્વેનો રિપોર્ટ રજૂ કર્યો હતો. ASIની ટીમે કોર્ટમાં 1500થી વધુ પાનાનો રિપોર્ટ રજૂ કર્યો છે.
જિલ્લા ન્યાયાધીશ ડૉ. અજય કૃષ્ણ વિશ્વેશે એએસઆઈને 18 ડિસેમ્બરે સર્વે રિપોર્ટ ફાઈલ કરવાનો આદેશ આપ્યો હતો. ASIની ચાર ટીમોએ બાથરૂમ સિવાયના પરિસરમાં સર્વે હાથ ધર્યો હતો. આ દરમિયાન જીપીઆરની સાથે 3ડી સિસ્ટમનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો. ASIની ટીમે કોમ્પ્લેક્સની અંદરથી સર્વે દરમિયાન 250 સામગ્રી એકત્ર કરી છે. આ સામગ્રીઓ જિલ્લા તિજોરીમાં રાખવામાં આવી છે. કોર્ટમાં વાદી-પ્રતિવાદી અને બંને પક્ષના તમામ વકીલો હાજર રહ્યા હતા. આ સમય દરમિયાન, મુસ્લિમ પક્ષે કોર્ટમાં અરજી દાખલ કરીને માંગણી કરી હતી કે સર્વે રિપોર્ટ સીલબંધ પરબીડિયામાં રજૂ કરવામાં આવે અને કોઈને પણ એફિડેવિટ વિના તેને જાહેર કરવાની મંજૂરી આપવી જોઈએ નહીં. સુરક્ષા વચ્ચે 5 સભ્યોની ટીમ ડિસ્ટ્રિક્ટ જજ કોર્ટમાં રિપોર્ટ રજૂ કરવા પહોંચી હતી.
સર્વે માટે 28 દિવસનો સમય આપવામાં આવ્યો હતો
નોંધનીય છે કે ભારતીય પુરાતત્વ સર્વેક્ષણ (ASI) એ તબીબી કારણોસર જિલ્લા અદાલત પાસે 7 દિવસનો સમય માંગ્યો હતો, ત્યારબાદ જિલ્લા ન્યાયાધીશે રિપોર્ટ સબમિટ કરવા માટે 18 ડિસેમ્બરની તારીખ નક્કી કરી હતી. એએસઆઈની ટીમે સર્વે રિપોર્ટ રજૂ કરવા માટે 5 વખત ડિસ્ટ્રિક્ટ કોર્ટ પાસે મુદત માંગી હતી. ASI સર્વેની માંગણી કરતી અરજી 16 મેના રોજ દાખલ કરવામાં આવી હતી. આ ફાઇલ કરનાર ચાર મહિલાઓનું નેતૃત્વ વકીલ વિષ્ણુ શંકર જૈને કર્યું હતું. હિંદુ પક્ષના વકીલે દાવો કર્યો હતો કે તેમને ત્યાં હિંદુ મંદિરના ચિહ્નો મળ્યા છે. આ પછી, વારાણસીના જિલ્લા ન્યાયાધીશ ડૉ. અજય કૃષ્ણ વિશ્વેશની અદાલતે 21 જુલાઈ 2023ના રોજ સીલ કરાયેલા સ્ટોરેજ રૂમ સિવાય જ્ઞાનવાપી સંકુલના તમામ ભાગો અને ભોંયરાઓનો સર્વે કરવાનો આદેશ આપ્યો હતો. જે બાદ ASIની ટીમે 24મી જુલાઈના રોજ સર્વે શરૂ કર્યો હતો. જો કે, મુસ્લિમ પક્ષ એટલે કે અંજુમન ઈન્તેજામિયા મસ્જિદ કમિટી સર્વેના વિરોધમાં સુપ્રીમ કોર્ટમાં પહોંચી હતી. આ પછી તે જ દિવસે એટલે કે 24મીએ સાંજે સુપ્રીમ કોર્ટે સર્વે પર પ્રતિબંધ લગાવી દીધો હતો. આ પછી જ્ઞાનવાપી સર્વેને અલ્હાબાદ હાઈકોર્ટ અને પછી સુપ્રીમ કોર્ટની મંજૂરી મળી. 4 ઓગસ્ટથી દેશભરના ASI નિષ્ણાતોએ સર્વેની શરૂઆત કરી હતી. 4 ઓગસ્ટથી શરૂ થયેલો સર્વે 16 નવેમ્બરે પૂર્ણ થયો હતો. વારાણસી કોર્ટે શરૂઆતમાં સર્વે માટે 28 દિવસનો સમય આપ્યો હતો. જો કે ત્યારબાદ ASIની માંગણી પર કોર્ટે ત્રણ વખત સર્વેનો સમય લંબાવ્યો હતો.
જાણો કેમ રિપોર્ટ સબમિટ કરવામાં વિલંબ થયો
જાણકારી અનુસાર, હૈદરાબાદના ગ્રાઉન્ડ પેનિટ્રેટિંગ રડાર (જીપીઆર) રિપોર્ટ જ્ઞાનવાપી કેમ્પસમાં સર્વેની સત્યતા બહાર આવવામાં વિલંબનું કારણ બન્યું છે. ASI ટીમમાં સામેલ ત્રણ નિષ્ણાતોએ લગભગ 120 પાનાનો રિપોર્ટ આપ્યો હતો, પરંતુ હૈદરાબાદની ટીમે સંપૂર્ણ રીતે GPR રિપોર્ટ રજૂ કર્યો ન હતો. તેના સંક્ષિપ્ત અહેવાલ પછી, જીપીઆર પ્રિન્ટ સાથે વિગતવાર અહેવાલ તૈયાર કરવામાં સમય લાગી રહ્યો છે. માનવામાં આવી રહ્યું છે કે લગભગ 500 પાનાનો રિપોર્ટ કોર્ટમાં રજૂ કરવામાં આવશે. સાથે જ સ્કેનિંગ, વિડિયોગ્રાફી, માપન અને સેમ્પલના રિપોર્ટ લગભગ તૈયાર છે, જેને આખરી ઓપ આપવામાં આવી રહ્યો છે. GPR ઉપરાંત, જ્ઞાનવાપી સંકુલની સપાટી માપવા માટે ડાયલ ટેસ્ટ ઈન્ડિકેટર સ્થાપિત કરવામાં આવ્યું હતું. તેમજ ડેપ્થ માઈક્રોમીટર વડે અલગ-અલગ ભાગોને માપ્યા. કોમ્બિનેશન સેન્ટ વર્નિયર બેવલ પ્રોટ્રેક્ટર સાથે પરિસરમાં કરવામાં આવેલ બાંધકામની રચના, કલાકૃતિઓ વગેરેની ચકાસણી કરી. 3D ફોટોગ્રાફી અને દિવાલોના સ્કેનિંગ માટે મશીનો અને કેમેરા ઇન્સ્ટોલ કર્યા. જેમાં ASIની ટીમે તૈયાર કરેલા નકશાના આધારે આ માપણીઓ રેકોર્ડમાં નોંધવામાં આવી હતી.
ASIની ટીમે આ મુદ્દાઓ પર સર્વે હાથ ધર્યો હતો
ASI એ ચાર સેક્ટર બનાવીને જ્ઞાનવાપીના ત્રણ ડોમ અને કોમ્પ્લેક્સનો સર્વે પૂર્ણ કર્યો અને વ્યાસ બેઝમેન્ટમાં માપણી કરી. દિવાલો પર મળી આવેલ કલાકૃતિઓના બિંદુઓ ચાર્ટમાં નોંધવામાં આવ્યા હતા. 100 મીટર એરિયલ વ્યુ ફોટોગ્રાફી અને વિડિયોગ્રાફી દ્વારા, પશ્ચિમની દિવાલો પરના નિશાન, દિવાલો પર સફેદ રંગ, ઇંટોમાં રાખ અને ચૂના સહિત માટીના નમૂના એકત્રિત કરવામાં આવ્યા છે. જેમાં પથ્થરના ટુકડાઓ, દિવાલોની પ્રાચીનતા, પાયા અને દિવાલોની કલાકૃતિઓ, માટી અને તેનો રંગ, અવશેષોની પ્રાચીનતા અને અનાજના દાણા એકત્ર કરવામાં આવ્યા છે. આ સિવાય ASIએ તુટેલી મૂર્તિના ટુકડાને પણ નમૂનામાં સામેલ કર્યા છે. અંદરની વર્તમાન પરિસ્થિતિ પણ ડિજિટલ નકશા પર ચિહ્નિત થયેલ છે.
