ભારતની એકમાત્ર એવી જગ્યા જ્યાં માતૃ શ્રાદ્ધ અને પિંડદાન કરવામાં આવે છે
હિન્દુ ધર્મમાં શ્રાદ્ધનું સૌથી વધારે મહત્ત્વ છે. માન્યતા કે જ્યાં સુધી વ્યક્તિનું શ્રાદ્ધ સંપૂર્ણ નિષ્ઠા અને નિયમો સાથે કરવામાં ન આવે ત્યાં સુધી તેને સંપૂર્ણ મુક્તિ મળતી નથી. એટલું જ નહીં, પિતૃપક્ષ દરમિયાનપૂર્વજોનું સ્મરણ કરવામાં આવે છે અને તેમના કલ્યાણમાટે પ્રાર્થના કરવામાં આવે છે. પિતૃપક્ષનો સમય માત્ર 16 દિવસનો છે પરંતુ ઘણા સ્થળો છે જ્યાં વર્ષના કોઈપણ સમયે શ્રાદ્ધ કરવામાં આવે છે અને પૂર્વજોની આત્માની શાંતિ માટે પ્રાર્થના કરવામાં આવે છે. નોમનું શ્રાદ્ધ કરવામાં આવશે. આ દિવસે સૌભાગ્યવતી મહિલાઓનું શ્રાદ્ધ કરવામાં આવે છે. પિતૃ શ્રાદ્ધ માટે બિહારનું ગયા તીર્થ ખૂબ જ પ્રખ્યાત સ્થાન છે. પરંતુ ભારતમાં એક એવી જગ્યા છે જ્યાં માત્ર મૃત મહિલાઓની શાંતિ માટે શ્રાદ્ધ કરવામાં આવે છે. સિદ્ધપુરમાં બિંદુ સરોવર માતૃ શ્રાદ્ધ માટે પ્રખ્યાત છે. આ સ્થળનું નામ બિંદુ સરોવર છે.
બિંદુ સરોવર સિદ્ધપુર ગુજરાતના પાટણ જિલ્લામાં આવેલું છે અને તેને સિદ્ધ સ્થાન તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. આ ભારતનું એકમાત્ર તીર્થ સ્થળ છે જ્યાં માત્ર મૃત મહિલાઓ એટલે કે માતૃ શ્રાદ્ધની જોગવાઈ છે. ઋગ્વેદમાં પણ સિદ્ધપુરનો ઉલ્લેખ છે. બિંદુ સરોવર સિદ્ધપુરમાં શ્રાદ્ધનું સૌથી મહત્ત્વનું સ્થળ છે. આ સ્થાન માટે એવું માનવામાં આવે છે કે અહીં મૃત મહિલાઓનું શ્રાદ્ધ કરવાથી તેમને મોક્ષ મળે છે અને આત્માને પણ શાંતિ મળે છે.
સિદ્ધપુર શહેરના મંદિરો, કુંડ, તે આશ્રમો અને અન્ય પવિત્ર સ્થાપત્યો સાથે પથરાયેલું આદરણીય સ્થળ છે. બિંદુ સરોવર અહીં માતા તર્પણ સ્થાનો પર સ્થિત એક પ્રાચીન પગથિયું છે. તે ભારતના પાંચ સૌથી પવિત્ર અને પ્રાચીન તળાવોમાંથી એક છે. મોટાભાગના લોકો તળાવમાં આવે છે જેઓ તેમની માતા અથવા અન્ય કોઈ મૃત મહિલાના અંતિમ સંસ્કાર કરવા માંગે છે. બિંદુ સરોવર આશરે 40 ફૂટ ચોરસનો પૂલ છે. તેની આસપાસ પાકું ઘાટ છે. મુસાફરો બિંદુ સરોવરમાં સ્નાન કરીને મૃત માતાઓ માટે શ્રાદ્ધ કરે છે. બિંદુ સરોવર પાસે એક મોટું તળાવ છે. જેને અલ્પા સરોવર પણ કહેવામાં આવે છે.
માતૃ હત્યાના પાપથી મુક્ત થવા માટે ઋષિ પરશુરામે અહીં કર્મકાંડ કર્યું હતું
ભગવાન પરશુરામજીએ પોતાની માતાનું શ્રાદ્ધ સિદ્ધપુરમાં બિંદુ સરોવરના કિનારે કર્યું એક માન્યતા એવી પણ છે કે ભગવાન પરશુરામજીએ પોતાની માતાનું શ્રાદ્ધ સિદ્ધપુરમાં બિંદુ સરોવરના કિનારે કર્યું હતું. માતૃ હત્યાના પાપથી મુક્ત થવા માટે ઋષિ પરશુરામે અહીં કર્મકાંડ કર્યું હતું. સિદ્ધપુરમાં એક પીપળાનું પવિત્ર ઝાડ છે, જેને મોક્ષ પીપળો કહેવામાં આવે છે અને મોક્ષ પીપળા ઉપર પુત્ર માતાના મોક્ષ માટે પ્રાર્થના કરે છે. સિદ્ધપુરની સૌથી નજીકનું એરપોર્ટ અમદાવાદ છે, જે શહેરથી 115 કિમી દૂર છે. અહીંથી ટેક્સી, બસની સુવિધા મળી શકે છે. સિદ્ધપુરને જોડનાર રાષ્ટ્રીય અને રાજ્ય રાજમાર્ગોનો એક સારું નેટવર્ક છે. રાજ્ય પરિવહન નિગમ સિદ્ધપુરને ગુજરાત અને દેશના અન્ય રાજ્યોના મુખ્ય શહેરો સાથે જોડે છે.
કપિલ મુનિએ માતાનું શ્રાદ્ધ કર્યું હતું
પૌરાણિક કાળમાં ભગવાન વિષ્ણુએ કપિલ મુનિ સ્વરૂપમાં અવતાર લીધો હતો. તેમની માતાનું નામ દેવહુતિ અને પિતાનું કર્દમ હતું. એક સમયે ઋષિ કર્દમ તપસ્યા માટે વનમાં જતા રહ્યા ત્યારે માતા દેવહુતિ ખૂબ જ દુ:ખી થઈ ગયાં. એવામાં પુત્ર કપિલ મુનિએ સાંખ્ય દર્શનની ચર્ચા કરીને તેમનું ધ્યાન ભગવાન વિષ્ણુમાં કેન્દ્રિત કર્યું. એવામાં શ્રીહરિમાં ધ્યાન લગાવીનેમાતા દેવહુતિ દેવલોકગમન થઈ ગયાં. માન્યતા છે કે બિંદુ સરોવરના તટ પર માતાના દેહાવસાન પછી કપિલ મુનિએ તેમના મોક્ષ માટે અનુષ્ઠાન કર્યું હતું. તે પછી આ સ્થાન માતૃ પક્ષ સ્થળ તરીકે પ્રસિદ્ધ થયું. કપિલ મુનિએ કારતક મહિનામાં આ અનુષ્ઠાન કર્યું હતું, એટલે દર વર્ષે અહીં કારતક મહિનામાં વિશાળ મેળાનું આયોજન થાય છે અને દૂર-દૂરથી લોકો પોતાની માતાનું શ્રાદ્ધ કરવા માટે આવે છે.
મૃત્ત મહિલાઓનું શ્રાદ્ધ થાય છે
બિંદુ સરોવર પિંડ દાન કરવા માટે સૌથી લોકપ્રિય સ્થળોમાંનું એક છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ સ્થળ એકમાત્ર એવી જગ્યા છે જ્યાં મહિલાઓ માટે પિંડ દાન કરવામાં આવે છે. અહીં પિંડનું દાન કરવાથી મૃત સ્ત્રી પૂર્વજોને શાંતિ મળે છે. હિન્દુ પરંપરા અનુસાર, સિદ્ધપુર, જેને માતૃગયા તીર્થ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, તે સ્થળ તરીકે પ્રખ્યાત છે જ્યાં પુત્ર તેની માતાનું ઋણ ચૂકવી શકે છે. હકીકતમાં, શાસ્ત્રોમાં તેનું વર્ણન કરવામાં આવ્યું છે કે જ્યાં સુધીમૃત પૂર્વજોની સંપૂર્ણ વિધિથી પૂજા ન થાય ત્યાં સુધી તેમની આત્માને શાંતિ મળતી નથી
